စေတာ႕အိတ္ခ်ိန္းတြင္ ရွယ္ယာေစ်းႏႈန္းမ်ားသတ္မွတ္ပံု

ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ စေတာ့ေရာင္းဝယ္မႈမ်ားကို စတင္ခဲ့ရာ ရွယ္ယာ ေရာင္းဝယ္သူမ်ားႏွင့္ ျပည္သူတို႔အေနျဖင့္ ေစ်းကြက္ အတြင္း စေတာ့ေစ်းႏႈန္းမ်ား မည္သို႔သတ္မွတ္သည္၊ မည္သို႔ ေျပာင္းလဲ သြားသည္ စသည္တို႔ကို သိလိုၾကမည္ဟု ထင္ပါသည္။
စေတာ့ေစ်းကြက္တည္ေထာင္ရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ကုမၸဏီမ်ားလိုအပ္သည့္ ကာလရွည္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးကို အမ်ားျပည္သူမ်ားသို႔ ရွယ္ယာ မ်ားထုတ္ေဝေရာင္းခ်ကာ စုစည္းေရးျဖစ္သည့္အျပင္ ဝယ္ယူကိုင္ေဆာင္ထားေသာရွယ္ယာ ရွင္မ်ားအတြက္ ေငြျဖစ္လြယ္မႈ ထြက္ေပါက္ရရွိေစေရး၊ မွ်တ၍ ပြင့္လင္း ေသာ ေစ်းကြက္ျဖစ္ေပၚေရးတို႔ျဖစ္ပါသည္။

ယခုေလာေလာဆယ္ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း၏ က်င့္သံုးေနသည့္ စေတာ့ေရာင္းဝယ္မႈစနစ္ကိုCall Auction စနစ္ဟု ေခၚဆိုပါသည္။ ယင္းစနစ္သည္ကမၻာ့ စေတာ့ေစ်းကြက္အမ်ားစုတြင္ သံုးစြဲေနသည့္ အဖြင့္ ေစ်း/ အပိတ္ေစ်း တြက္ခ်က္ပံုႏွင့္အတူတူျဖစ္ၿပီး စဥ္ဆက္မျပတ္ ေရာင္းဝယ္ေရးစနစ္ (Continuous Trading) မပါဝင္ျခင္းသာ ကြာျခားပါသည္။

ယင္းမွာ ကုန္စည္တစ္ခုကို ေလလံစနစ္ျဖင့္ ေစ်းျဖတ္ျခင္းႏွင့္ တူပါ သည္။ ယင္းစနစ္သည္ ေစ်းႏႈန္းတည္ၿငိမ္မႈကို ပိုမို ျဖစ္ေစသျဖင့္ သက္တမ္းႏုသည့္ စေတာ့ေစ်းကြက္မ်ား အတြက္ ပိုမိုသင့္ေလ်ာ္ပါသည္။

ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းသည္တစ္ေန႔တာအတြင္း ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ကုမၸဏီအသီးသီးမွ ေရာက္ ရွိလာသည့္ စေတာ့ အေရာင္း/အဝယ္ ေအာ္ဒါမ်ားကို နံနက္ ၉ နာရီခြဲတြင္ စတင္လက္ခံ၍ ကြန္ပ်ဴတာတန္းစီ ဇယားထဲတြင္ ထည့္သြင္းထားကာ နံနက္ ၁၁ နာရီတြင္ အေရာင္းအဝယ္တစ္ႀကိမ္လုပ္ပါသည္။ ေငြေခ်း သက္ေသခံလက္မွတ္ ကုမၸဏီမ်ားမွ နံနက္ ၁၁ နာရီ ေနာက္ပိုင္း ထပ္မံေပးပို႔ သည့္ ေအာ္ဒါမ်ားအတြက္ မြန္းလြဲ ၁ နာရီတြင္ အေရာင္းအဝယ္တစ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ပါ သည္။ စုစုေပါင္း တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေရာက္ရွိလာသည့္ အေရာင္းႏွင့္အဝယ္ ေအာ္ဒါမ်ား ထဲမွ အေရအတြက္ အမ်ားဆံုးလည္းျဖစ္မည့္၊ အမွ်တဆံုး လည္းျဖစ္မည့္ေစ်းကို စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ကြန္ပ်ဴတာစနစ္မွ တြက္ခ်က္ေပးပါသည္။ စေတာ့ေစ်းကြက္တြင္ ေရာင္းဝယ္ သူမ်ားအေနျဖင့္ ေပးႏိုင္သည့္ ေအာ္ဒါႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသည္။

ယင္းတို႔မွာ (က)Market Order ႏွင့္ (ခ)Limit Order တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ပထမေအာ္ဒါမွာ ေစ်းကြက္အတြင္းျဖစ္ ေနသည့္ မည္သည့္ေစ်းႏွင့္မဆို ဝယ္/ေရာင္းလုပ္မည္ဟူ သည့္ေအာ္ဒါျဖစ္ၿပီး ယင္းမွာတန္းစီဇယားတြင္ ဦးစားေပး အဆင့္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ပါသည္။ ဦးစားေပးအဆင့္ရသလို risk လည္းမ်ားပါသည္။Market Sell Order ေပးသူသည္ အျမင့္ဆံုးေစ်းႏွင့္ ရသြားႏိုင္သလို ေအာက္ဆံုးေစ်းႏွင့္ လည္း ရသြားႏိုင္ေျခရွိပါသည္။ Market Buy Order ေပးသူသည္လည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္း ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ဳိဆံုးေစ်းႏွင့္ရႏိုင္သလို ေစ်းႀကီးႏွင့္ လည္း ရသြားႏိုင္ ပါသည္။

ဒုတိယေအာ္ဒါမွာ မိမိဝယ္ယူ/ေရာင္းခ်လိုသည့္ ေစ်း ကို ကန္႔သတ္ကာ ေအာ္ဒါ Limit Order တင္ျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ယင္းေအာ္ဒါမ်ားမွာမူ မိမိႀကိဳက္ေစ်းႏွင့္ကြက္တိ ေတြ႕ႏိုင္မွသာ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ မိမိကန္႔သတ္ထားသည့္ ဝယ္ေစ်းထက္နိမ့္ေသာ ေစ်းႏွင့္ လည္းရသြားႏိုင္သလို မိမိကန္႔သတ္ထားသည့္ ေရာင္းေစ်း ထက္လည္း ပိုၿပီးရသြားႏုိင္ပါသည္။ မည္သည့္ေအာ္ဒါ မဆို ေစ်းႏႈန္းခ်င္းတူညီပါက စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းသို႔ ေစာစြာ ေရာက္သည့္ ေအာ္ဒါက ဦးစားေပးျခင္းခံရပါသည္။

စေတာ့ေစ်းႏႈန္းမ်ားကိုတန္းစီရာတြင္လည္း စေတာ့ ေစ်းကြက္၏ တစ္ေန႔တာစတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္သည့္ အေျခခံ ေစ်းႏႈန္းကို အေျခတည္ကာ ေအာက္ပါဇယားတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည့္ ေစ်းႏႈန္းေဘာင္မ်ားအတြင္း၌သာ ေရာင္းဝယ္မႈ ျပဳႏိုင္ၿပီး ယင္းသတ္မွတ္ေဘာင္ထက္ေက်ာ္လြန္ကာ ေရာင္းဝယ္ျခင္း မျပဳႏိုင္ပါ။ ဥပမာ စေတာ့တစ္ခု၏ ယေန႔ အဖြင့္ေစ်းကို ၁၅ဝဝဝ က်ပ္ဟု သတ္မွတ္ပါက ယင္းသည္ က်ပ္ ၁ဝဝဝဝ ႏွင့္ ၁၉၉၉၉ က်ပ္ကန္႔သတ္ေဘာင္အၾကားတြင္ ရွိေနသျဖင့္ ယင္းစေတာ့ကို တစ္ေန႔တာအတြင္း(+/-၂၅ဝဝ) ၁၂၅ဝဝ ႏွင့္ ၁၇၅ဝဝ အတြင္းသာ ေစ်းဖြင့္ႏိုင္ပါသည္။

ေစ်းကြက္တို႔၏ ထံုးစံအတိုင္း စေတာ့ေစ်းကြက္တန္းစီ ဇယားတြင္ တန္းစီရာတြင္လည္း အေရာင္းေအာ္ဒါ ျဖစ္ပါ လွ်င္ အနည္း ဆံုးေစ်းႏွင့္ေရာင္းခ်သူက ဦးစားေပးအဆင့္ ပိုရၿပီး ေစ်းမ်ားသူက ဦးစားေပးအဆင့္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း နိမ့္သြားပါမည္။ အဝယ္ေအာ္ဒါျဖစ္ပါမူ ေစ်းအမ်ားဆံုးႏွင့္ ေပးဝယ္သည့္ ေအာ္ဒါက ဦးစားေပးခံရၿပီး ေစ်းနည္းသူမ်ား က ဦးစားေပးအဆင့္နိမ့္သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။

ေဖာ္ျပပါဇယား(၁)သည္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း၏ ကြန္ပ်ဴတာ ေအာ္ဒါဘုတ္ျဖစ္ၿပီး ယင္းေအာ္ဒါဘုတ္ အလယ္တည့္တည့္ရွိ ေကာ္လံသည္ တစ္ေန႔တာ၏စေတာ့ ေစ်းႏႈန္းအတက္အက်ေဘာင္ႏွင့္ ေစ်းႏႈန္းမ်ားကို ေဖာ္ျပ ထားပါသည္။ ယင္း၏ ဘယ္ဘက္တြင္ အေရာင္းေအာ္ဒါ ေကာ္လံႏွင့္ စုစုေပါင္း အေရာင္းေကာ္လံမ်ား ရွိပါသည္။ ညာဘက္တြင္ အဝယ္ေကာ္လံႏွင့္ စုစုေပါင္းအဝယ္ေကာ္လံ တို႔ရွိပါသည္။ ထိပ္ဆံုးတြင္ ရရာေစ်းျဖင့္ ဝယ္/ေရာင္းမည္ ဆိုသည့္ ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်း (Market Order) ေနရာရွိ ပါသည္။

ေန႔တစ္ေန႔အတြင္း ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ကုမၸဏီမ်ားမွေပးပို႔လာသည့္ အေရာင္း/အဝယ္ ေအာ္ဒါ မ်ားကို ေအာ္ဒါဘုတ္ပါ သတ္မွတ္ေစ်း၏ ဘယ္၊ ညာ ႏွစ္ဖက္တြင္ ထည့္သြင္းပါသည္။ ေဖာ္ျပပါ နမူနာ အရ ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်းျဖင့္ ေရာင္းမည့္ ရွယ္ယာ အေစာင္ ၅ဝ ရွိၿပီး ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်းျဖင့္ဝယ္မည့္ ရွယ္ယာအေစာင္ ၁ဝဝ ရွိပါသည္။ က်န္သည့္ေအာ္ဒါမ်ားမွာLimit Order မ်ားသာျဖစ္ပါသည္။

ယင္းတန္းစီထားသည့္ ေအာ္ဒါမ်ားတြင္ အေရာင္း ဘက္ကို စတင္တြက္ခ်က္ပါမည္။ ေစ်းကြက္အေရာင္း ေအာ္ဒါ အစု ၅ဝကို အေျခတည္ကာ အေကာင္းဆံုး ေရာင္းေစ်းရွိသည့္ ေအာက္ဆံုးမွ အေပၚသို႔ ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ေပါင္းထည့္သြားကာ အေရာင္းစုစုေပါင္းေကာ္လံ တြင္ ျဖည့္သြင္းပါသည္။ ဆက္လက္ၿပီး အဝယ္ဘက္တြင္ ေစ်းကြက္ အဝယ္ ေအာ္ဒါ အစု ၁ဝဝ ကို အေျခတည္ကာ အေကာင္းဆံုးဝယ္ေစ်းရွိသည့္ အေပၚဆံုးမွ ေအာက္ဆံုး သို႔ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲေပါင္းသြားကာ အဝယ္စုစုေပါင္း ေကာ္လံတြင္ ျဖည့္သြင္းရပါသည္။

ေနာက္ဆံုးတြင္ အေရာင္းစုစုေပါင္း ေကာ္လံႏွင့္ အဝယ္ စုစုေပါင္းေကာ္လံကို ႏႈိင္းယွဥ္ကာ လိုင္းတစ္ခုခ်င္း အလိုက္ မည္သည့္ရွယ္ယာအေရအတြက္က အမ်ားဆံုး အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္သည္ကို ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္က တြက္ခ်က္ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ- လိုင္း(၁) တြင္ အေရာင္း ၁ဝ၉၃ စု ႏွင့္ အဝယ္ အစု ၁၄ဝ သာရွိသျဖင့္ စုစုေပါင္း အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္မည့္ပမာဏမွာ အစု ၁၄ဝ သာ ရွိပါသည္။ လိုင္း (၅)ကို ၾကည့္ပါက အေရာင္း ၈၆၈ စုႏွင့္အဝယ္ အစု ၃၄ဝ ရွိသျဖင့္ စုစုေပါင္း အေရာင္း အဝယ္ျဖစ္မည့္ပမာဏမွာ အစု ၃၄ဝ သာ ျဖစ္ပါသည္။

ေဖာ္ျပပါ နမူနာဇယား(၂)အရ ရွယ္ယာအေရ အတြက္မ်ားကို လိုင္းအလိုက္ႏႈိင္းယွဥ္ရာတြင္ လိုင္း(၈) ေနရာတြင္ရွိသည့္ အေရာင္း အစု ၇ဝဝ ႏွင့္ အဝယ္ ၅၇၅ စု ေနရာတြင္ စုစုေပါင္း ၅၇၅ စုကသာ ရွယ္ယာ အေရအတြက္ အမ်ားဆံုးထြက္သျဖင့္ ယင္းေနရာတြင္ ရွိေနသည့္ ၁၄ဝဝဝ က်ပ္သည္ ယေန႔ေစ်းကြက္၏ စေတာ့ေစ်းႏႈန္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါသည္။

ဤနမူနာအရ စေတာ့အေရာင္းအဝယ္တြင္ ၁၄ဝဝဝ က်ပ္ျဖင့္ရရွိ မည့္ ေအာ္ဒါမ်ားမွာ အဝယ္ ဘက္မွ (ေစ်းကြက္အဝယ္ အစု ၁ဝဝ အပါအဝင္ ၄ဝ၊၈ဝ၊ ၆၅၊ ၂၅၊ ၃ဝ၊ ၆ဝ ၊ ၁ဝဝ ႏွင့္ ၇၅ စု) တို႔ျဖစ္ၿပီး အေရာင္း ဘက္မွ (ေစ်းကြက္အေရာင္း ၅ဝ အပါအဝင္ ၁၄ဝ၊ ၃ဝဝ၊ ၆ဝ ႏွင့္ ၁၅ဝ ထဲမွ ၂၅ စု ) တို႔သာ အလုပ္ျဖစ္ မည္ျဖစ္ကာ က်န္ေအာ္ဒါမ်ားမွာ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ မည္မဟုတ္ပါ။ ။

Credit: MOI Webportal Myanmar