၁၀၉ ႏွစ္သက္တမ္းရွိေသာ ေလာကနတ္အေဆာက္အအံုကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္၏ ရွစ္ခုေျမာက္အေဆာက္အအံုအျဖစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕က စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ တြင္ အျပာေရာင္ ကမၸည္းေမာ္ကြန္း တပ္ဆင္ကာ အသိအမွတ္ျပဳခဲ႔သည္။
၁၉၀၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ပန္းဆိုးတန္းလမ္းႏွင့္ ကုန္သည္လမ္းေထာင့္ရွိ ယင္းအေဆာက္အအံုကို ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးတြင္ အစိုးရက လႊဲေျပာင္း ရယူခဲ႔ၿပီး အေပၚဆံုးထပ္တြင္ သစ္ေတာေရးရာ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ေျမညီထပ္တြင္ ယခင္ အမွတ္(၁) စက္မႈ၀န္ႀကီးဌာနက ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ အစိုးရကုန္စံုဆိုင္ အပါအ၀င္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားမွ ႐ံုးခန္းမ်ား အသီးသီး ဖြင့္လွစ္ထားခဲ့ၾကသည္။
"ေအာက္ထပ္မွာ အစိုးရကုန္စံုဆိုင္၊ ပထမထပ္မွာ ေလာကနတ္ပန္းခ်ီျပခန္း ဖြင့္ထားတယ္။ ဘ႑ာအခြန္ကေနၿပီး ကာလ တန္ဖိုးသတ္မွတ္ေရး အဖြဲ႕႐ံုးလည္း ဖြင့္ထား တယ္။ ေလာကနတ္ပန္းခ်ီျပခန္းဖြင့္ထားလို႔ ေလာကနတ္အေဆာက္အအံုလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ အေဆာက္အအံုျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ကမၸည္းေမာ္ကြန္းေတြ လိုက္တပ္တာက အေရးပါတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက
္ အထိမ္းအမွတ္ျပဳဖို႔နဲ႔ ျပည္သူေတြ ကလည္း အေဆာက္အအံုေတြရဲ႕သမိုင္း ေၾကာင္းကို သိရွိတန္ဖိုးထားႏိုင္ဖို႔ပါ" ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ
အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕မွ အႀကီးတန္းစီမံကိန္းအရာရွိ ဦးၾကံတိုင္းေအာင္ကေျပာသည္။
ထိုအေဆာက္အအံုကို ယခင္က ဆိုဖဲရ္ အေဆာက္အအံုဟု လူသိမ်ားၿပီး ဘဂၢဒက္ ၿမိဳ႕မွေျပာင္းေရႊ႕လာသည့္ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးကုန္သည္ Issace Sofaer က ပံုစံေရးဆြဲ၍ နာမည္ေက်ာ္ ဗိသုကာပညာရွင္ Thomas Swales က တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။
Bank of Burma ႏွင့္ China Mutual Life Insurance Company အပါအ၀င္ ေငြေၾကးႏွင့္ အာမခံ႐ံုးမ်ားကို ယင္း အေဆာက္အအံုတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အိႏိၵယ စူရတီကုန္သည္မိသားစုက ၀ယ္ယူခဲ့ၿပီး ရန္ဒါရီးယား အေဆာက္အအံု အျဖစ္ အမည္ေျပာင္းခဲ့ကာ အီဂ်စ္ေဆးျပင္း လိပ္မ်ား၊ ျမဴးနစ္ဘီယာႏွင့္ အဂၤလန္မွ ဇိမ္ခံ ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း ယင္းအေဆာက္အအံုတြင္ ကုမၸဏီမ်ားက ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ အေရာင္းဆိုင္မ်ား ဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ်ခဲ့ၾက သည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ထင္ရွားေသာ အေဆာက္အအံုတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးမွစတင္ကာ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ယင္းအေဆာက္အအံုကို လႊဲေျပာင္းရယူခဲ့ၿပီး ဌာနဆိုင္ရာအသီးသီးမွ႐ံုးခန္းမ်ားဖြင့္လွစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အျပင္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ပထမထပ္ တြင္ ေလာကနတ္ပန္းခ်ီျပခန္းကို စတင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည့္အတြက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ျပည္သူမ်ားက ယင္းအေဆာက္အအံုကို ေလာကနတ္အေဆာက္အအံုအျဖစ္ အသုံးျပဳ ခဲ့ၿပီး ယင္းအမည္ျဖင့္သာ သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚ လာခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အေစာဆံုး ေခတ္ၿပိဳင္အႏုပညာလက္ရာမ်ားကိုျပသရာ ထင္ရွားသည့္ျပခန္းတစ္ခုအျဖစ္ ထင္ရွားခဲ့သည့္အျပင္နာမည္ေက်ာ္ပန္းခ်ီပညာရွင္မ်ားကို
လည္း ေမြးထုတ္ေပးခဲ့သည့္ သမိုင္း၀င္အေဆာက္အအံု တစ္ခု ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔က အဂၤလန္ ႏိုင္ငံ၊ မန္ခ်က္စတာၿမိဳ႕မွ တင္သြင္းေဆာက္ လုပ္ထားသည့္ မူလၾကမ္းခင္းျပားမ်ားကို လည္း ထိုအေဆာက္အအံုတြင္ ယခုထက္တိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္သည္။
အျပာေရာင္ကမၸည္း ေမာ္ကြန္းမ်ား တပ္ဆင္ကာ ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေရးအေဆာက္ အအံုအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီးပါက အမ်ားျပည္သူအတြက္ အသံုးျပဳရမည္ျဖစ္ သကဲ့သို႔အေၾကာင္းမဲ့ၿဖိဳဖ်က္ျခင္း၊ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ ျခင္း ျပဳလုပ္ရန္ ခက္ခဲသြားမည္ ျဖစ္သည္။
ၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားအတြက္ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္စုေက်ာ္ကာလအတြင္း ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ သမိုင္း၀င္အေဆာက္အအံု အမ်ားအျပား ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည့္အတြက္ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ကာ သမိုင္း၀င္အေဆာက္အအံုမ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးေနသည့္အျပင္
လူေနထိုင္ဆဲျဖစ္သည့္ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ႐ံုးခန္းကုမၸဏီမ်ား ဖြင့္လွစ္ေဆာင္ ရြက္လ်က္ရွိသည့္
သမိုင္း၀င္အေဆာက္အအံုမ်ား၏ အတြင္းပိုင္းႏွင့္ အျပင္ပိုင္း ျပင္ဆင္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္လိုပါကလည္း မူလလက္ရာမပ်က္ ထိန္းသိမ္းလ်က္ရွိေၾကာင္း ဦးၾကံတိုင္းေအာင္က ေျပာသည္။
"ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့သမိုင္း၀င္အေဆာက္ အအံုေတြကို ၀န္ႀကီးဌာနအလိုက္၊ ပုဂၢလိကပိုင္ အေဆာက္အအံုျဖစ္ေနရင္လည္း သူ႔အစီအစဥ္နဲ႔သူ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ပါတယ္။ အခု ေနာက္ဆံုးထြက္ရွိလာတဲ့ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံု ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းျခင္းဥပေဒအရေကာ၊ စည္ပင္ကျပ႒ာန္းထားတဲ႔ အေဆာက္အအံုျပ႒ာန္းခ်က္ေတြအရပါ ျပင္ဆင္မႈလုပ္မယ္ဆိုရင္ ခြင့္ျပဳခ်က္အဆင့္ဆင့္ ယူရမွာပါ။
သမိုင္းအေမြအႏွစ္အေဆာက္အအံုေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမႈ မရွိေအာင္ အစီအစဥ္တက်နဲ႔ လုပ္သြားမွာပါ " ဟု ရန္ကုန္
ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမွ ေကာ္မတီ၀င္ ဦးခင္ေမာင္တင့္က ေျပာသည္။
ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အသိအမွတ္ျပဳ အေဆာက္အအံုအျဖစ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၊ ဧရာ၀တီဘဏ္႐ံုးခ်ဳပ္၊ အာေမးနီးယန္း ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း၊ ဗဟိုမီးသတ္႐ံုး၊ ရန္ကုန္စာတိုက္ႀကီး၊ ျမန္မာလယ္ယာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္၊ ဗဟိုပံုႏွိပ္စက္႐ံု အေဆာက္အအံုမ်ားတြင္လည္း ကမၸည္းျပား မ်ားကိုတပ္ဆင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
Credit: Myanmar Times