ပြည်တွင်း အိမ်ခြံမြေ သတင်း | Posted by ဇာနည်ကျော်
ေခတ္မီတိုးတက္တဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုဆိုတာ နိုင္ငံတကာအဆင့္မီ တိုက္တာအေဆာက္အအုံေတြ၊ လမ္း၊တံတားေတြရွိ႐ုံနဲ႔ ျပည့္စုံၿပီလို႔ မဆိုနိုင္ပါဘူး။
ၿမိဳ႕ျပနယ္နိမိတ္အတြင္း သစ္ပင္၊ပန္းမန္ေတြ ေပါက္ေရာက္တည္ရွိရာ နဂိုရွိရင္းစြဲ အစိမ္းေရာင္ ဧရိယာေတြ ေလ်ာ့နည္းမသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို႔သာမက တိုးခ်ဲ႕ဖို႔လည္းလိုအပ္ပါတယ္။
ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ နိုင္ငံေတြမွာ ေခတ္မီတိုက္တာအေဆာက္အအုံေတြကို သစ္ပင္ပန္းမန္ေတြ စိုက္ပ်ိဳးအလွဆင္ၾကတဲ့ ဓေလ့ေခတ္စားလာၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေခတ္သစ္ၿမိဳ႕ျပစနစ္ရဲ့ စိမ္းလန္းစိုျပည္မႈ ျပယုဂ္တစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံ အတြက္ စီးပြားေရးအရ အေရးပါလွတဲ့ ရန္ကုန္ဟာ အစိမ္းေရာင္ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္လာဖို႔ အလားအလာရွိေပမဲ့ အထပ္ျမင့္တိုက္တာ အေဆာက္အအုံေတြ အုံနဲ႔က်င္းနဲ႔ မ်ားျပားလာတာေၾကာင့္ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာ ေလ်ာ့နည္းလာတယ္လို႔ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္ေတြက ဆိုပါတယ္။
အစိမ္းေရာင္ဧရိယာ ေလ်ာ့နည္းလာရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းက လူေနအိမ္၊ တိုက္တာ၊ အေဆာက္အအုံေတြ မ်ားျပားလာလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရးအတြက္ အခ်က္အခ်ာက်လို႔ ေဈးဝယ္ကုန္တိုက္၊ လူေနအိမ္စတဲ့ အေဆာက္အအုံေတြနဲ႔ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးစီမံကိန္းေတြ ေဖာ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ေပမဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အတြင္း သစ္ေတာ၊ သစ္ပင္ လႊမ္းျခဳံမႈကိုလည္း မၽွမၽွတတျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ လူထုအေျချပဳသစ္ေတာေတြ ေပၚေပါက္လာဖို႔ ေနရာအႏွံ့အျပားက ေဒသခံေတြကို သင္တန္းပို႔ခ်ေနတဲ့ RECOFTC အဖြဲ႕ရဲ့ျမန္မာနိုင္ငံ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သန္းက ေျပာပါတယ္။
"အခုဆိုရင္ အိမ္ရာေတြတိုးလာတယ္။ တကယ္ေတာ့ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕မွာ Green ဧရိယာ ဘယ္ေလာက္ ရွိသင့္တယ္ဆိုတာမ်ိဳး ရွိသင့္တယ္။ ဒါက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးပဲဆိုပါေတာ့ တစ္ေနရာလုံးက စိမ္းေနရင္လည္း မျဖစ္ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့ စိမ္းတာနဲ႔ မစိမ္းတာက မၽွမၽွတတရွိေနမယ္ဆိုရင္ လူေတြလည္း အပန္းေျဖလို႔ရတယ္။ ၿမိဳ႕ကလည္း ေနခ်င္စဖြယ္ျဖစ္တယ္"လို႔ သူကဆိုပါတယ္။
ရန္ကုန္ မွာ ယခင္က ဥယ်ာဥ္နဲ႔ ပန္းၿခံဧရိယာဟာ ၿမိဳ႕အက်ယ္အဝန္းရဲ့ ေလးပုံတစ္ပုံအထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုႏွစ္ေတြမွာ ဒီအစိမ္းေရာင္ဧရိယာေတြ တျဖည္းျဖည္းက်ဥ္းေျမာင္းလာမယ့္ လကၡဏာေတြ ျမင္ေတြ႕လာရပါတယ္။
"အင္းလ်ားကန္ဧရိယာတို႔ဆိုရင္ မေပးသင့္ဘူး။ ျမကၽြန္းသာေတြကို မေပးသင့္ဘူး။ အဲဒီေနရာေတြမွာ ေဆာက္လုပ္တာ မွားတယ္။ ဒီေနရာမွာ အမ်ားျပည္သူအတြက္ လုပ္သင့္တယ္။ တနဂၤေႏြေန႔ဆိုရင္ လူေတြတိုးလာမယ္။ အပန္းေျဖမယ္ေပါ့ေလ။ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာေတြ ထားရွိသင့္တယ္" လို႔ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သန္းက ေျပာပါတယ္။
ဒီလိုအစိမ္းေရာင္ဧရိယာေတြ ေလ်ာ့နည္းလာျခင္းရဲ့ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ဒီႏွစ္ေႏြရာသီ၊ အထူးသျဖင့္ ဧၿပီလလယ္မွာ ရန္ကုန္ရဲ့ အပူခ်ိန္ဟာ ၄၂ ဒသမ ၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ စံခ်ိန္တင္ျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။
ေမလဆန္းပိုင္းက ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ဖန္နီဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း အရွိန္ေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ ေဒသတခ်ိဳ႕မွာ မိုးရြာသြန္းၿပီး အပူခ်ိန္အနည္းငယ္ေလ်ာ့က်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရန္ကုန္အနီးတစ္ဝိုက္မွာ အပူခ်ိန္ျပန္တက္လာတာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အပူခ်ိန္ကို တန္ျပန္ထိန္းညႇိမယ့္ သစ္ေတာေတြ၊ ဥယ်ာဥ္ေတြ အလုံအေလာက္မရွိတာ သိသာထင္ရွားေနပါတယ္။ပြင့္လင္းရာသီေရာက္တိုင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက လၽွပ္စစ္ဓာတ္ႀကိဳးေတြနဲ႔ မလြတ္ကင္းလို႔ဆိုၿပီး ႏွစ္ခ်ိဳ႕သစ္ပင္၊ သစ္ကိုင္းေတြကို ခုတ္လွဲေလ့ရွိပါတယ္။ ပူျပင္းတဲ့ ရာသီမွာအရိပ္လည္း ရ၊ ေလလည္း ရတာမို႔ဒါကို ေဝဖန္ကန္႔ကြက္သူေတြရွိပါတယ္။
မိုးရာသီမွာ ေလျပင္းက်ေရာက္ရင္ သစ္ပင္၊ သစ္ကိုင္းေတြေၾကာင့္ မလိုလားအပ္တဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေပၚေစနိုင္တယ္ဆိုေပမဲ့ ဒီလိုခုတ္လွဲျခင္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ့ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာကို ေလ်ာ့နည္းလာေစတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။
ဒီလိုေလ်ာ့နည္းလာတဲ့ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာကို ျပန္လည္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ဆိုပါတယ္။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သစ္ေတာ၊ ဥယ်ာဥ္၊ ပန္းၿခံေတြပါဝင္တဲ့ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာဟာ ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေတြကို လူေတြ ႀကံ့ႀကံ့ခံနိုင္ေအာင္ ကူညီေပးလို႔ပါပဲ။
ၿမိဳ႕ျပအစိမ္းေရာင္ဧရိယာေတြဟာ ေလထုအပူခ်ိန္ကို ထိန္းညႇိဖို႔ အေရးပါတဲ့အျပင္ ၿမိဳ႕ရဲ့ေရ အရင္းအျမစ္ထိန္းသိမ္းေရး၊ ေဘးအႏၲရာယ္ကာကြယ္ေရးေတြအတြက္လည္း အေရးပါတယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက ဆိုပါတယ္။
အရင္ကထက္ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့အတြက္ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ ေျမေအာက္ေရ ရင္းျမစ္ပ်က္စီးလာၿပီး မိုးရာသီဆို ၿမိဳ႕ေနသူေတြ ဒုကၡေရာက္ရတယ္လို႔ အမ်ိဳးသားေရအရင္း အျမစ္ေကာ္မတီရဲ့ အႀကံေပးအဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးဘေရႊက ေျပာပါတယ္။
"ေျမေအာက္ေရ ထုတ္ယူသုံးစြဲမႈမ်ားလာၿပီး ေျမႀကီးကို ျပန္စိမ့္ဝင္မႈနည္းလာတဲ့အတြက္ ေျမေအာက္ေရရင္းျမစ္ပ်က္စီးမႈျဖစ္တယ္။ ေနာက္ရြာသမၽွမိုးေရက ေျမႀကီးထဲကို စိမ့္ဖို႔မရေတာ့ အကုန္လုံး ေျမာင္းထဲဆင္းသြားၿပီး ေရႀကီး ေရလၽွံေတြျဖစ္တယ္။ မဟာဗႏၶဳလပန္းၿခံ၊ ျပည္သူ႔ဥယ်ာဥ္လိုေနရာေတြက ေျမေအာက္ေရ သိုေလွာင္ေပးတဲ့ေနရာေတြပဲ။ ဒီေနရာေတြမွာလည္း အခုအစိမ္းေရာင္ေနရာေတြက ေလ်ာ့ေလ်ာ့လာတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါက ေျမေအာက္ေရရင္းျမစ္ကို ထိခိုက္နိုင္တယ္" လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒါ့ျပင္ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာေတြ၊ ေရကန္ေတြဟာ ၿမိဳ႕ရဲ့ေရႀကီးေရလၽွံမႈ ေလ်ာ့ပါးေရးအတြက္လည္း အေထာက္အကူျပဳတယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်အေျခစိုက္ Flood Community of Practice တည္ေထာင္သူ Dr Piet Filet က ေျပာပါတယ္။
မိုးႀကီးတဲ့အခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ့ လၽွပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးမႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ဖို႔ ေရျမႇုပ္ေတြလို ေရေတြကို စုပ္ယူထိန္းသိမ္းထားနိုင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနေတြ ဖန္တီးထားသင့္တယ္လို႔ သူက အၾကဳံျပဳပါတယ္။
"႐ုတ္တရက္မ်ားလာတဲ့ ေရေတြကို ပန္းၿခံ၊ ဒါမွမဟုတ္ သဘာဝေနရာတစ္ခုမွာ ခဏထိန္းသိမ္းထားတာမ်ိဳးေတြက ေျဖရွင္းဖို႔ နည္းလမ္းတစ္ခုပါပဲ။ ကန္ေတာ္ႀကီးထဲကို မိုးေရေတြစီးေစတာက လမ္းေတြေပၚမွာ ေရႀကီးေရလၽွံမျဖစ္ေစဖို႔ သဘာဝေနရာေတြကို ေရေတြ ခဏထိန္းသိမ္းထားနိုင္မယ့္ ေနရာအျဖစ္ဘယ္လို အသုံးခ်လည္းဆိုတဲ့ ဥပမာေကာင္းတစ္ခုပါပဲ" လို႔ သူကဆိုပါတယ္။
ဒီလိုေကာင္းက်ိဳးေတြ ေပးစြမ္းနိုင္တာေၾကာင့္ၿမိဳ႕ျပအစိမ္းေရာင္ဧရိယာတိုးခ်ဲ႕ဖို႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္ေတြက အႀကံျပဳပါတယ္။ ဒီလိုခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ဆိုရင္ အာဏာပိုင္ေတြက ေဆာင္ရြက္ရမယ့္အပိုင္းနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနလူထုက တစ္နိုင္တစ္ပိုင္လုပ္နိုင္တဲ့အပိုင္းဆိုၿပီး ႏွစ္ပိုင္း ရွိေနပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံေတြ ပါဝင္ပူးေပါင္းနိုင္တာက ေနအိမ္၊ အေဆာက္အအုံေတြမွာ တစ္နိုင္တစ္ပိုင္ သစ္ပင္ငယ္ေတြ၊ ပန္းအိုးေတြ စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုစိုက္ပ်ိဳးလို႔ရေအာင္လည္း အေဆာက္အအုံ ေဆာက္လုပ္စဥ္ကတည္းက ဒီဇိုင္းအပိုင္းကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္တယ္လို႔ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သန္းက ဆိုပါတယ္။
"အိမ္တိုင္းအိမ္တိုင္းက စိမ္းေနေအာင္လုပ္သင့္တယ္။ ကြန္ဒိုနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြမွာလည္း အဲဒီလိုမ်ိဳးထည့္သြင္းသင့္တယ္။ တခ်ိဳ႕နိုင္ငံက ၿမိဳ႕ေတြမွာဆိုရင္ထည့္ေပးထားတယ္။ ကန္ထရိုက္လုပ္တာေတြဆိုရင္လည္း အစိမ္းေရာင္ ဧရိယာအမ်ားႀကီးေလ်ာ့နည္းတယ္။ စနစ္ေကာင္းဖို႔ လိုအပ္တယ္" လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
နယ္ၿမိဳ႕ေတြနဲ႔ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးသြားတဲ့ ေနရာေတြမွာ သစ္ပင္ေတြ ျပန္လည္စိုက္ပ်ိဳးသင့္ၿပီး ေနရာကက်ဥ္း၊ ဓာတ္ႀကိဳး၊ ဓာတ္တိုင္ေပါမ်ားတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးမွာဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္နဲ႔လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ အပင္အမ်ိဳးအစားကို စိုက္ပ်ိဳးသင့္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
နိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း Green City (အစိမ္းေရာင္ၿမိဳ႕ေတာ္)၊ Eco City (သဘာဝၿမိဳ႕ေတာ္) စတဲ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ဦးစားေပးတဲ့ အယူအဆေတြ ေခတ္စားေနတာေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာလည္း ပန္းၿခံ၊ ဥယ်ာဥ္ေတြကို တိုးခ်ဲ႕တည္ေထာင္ဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြက စဥ္းစားသင့္တယ္လို႔ သူက အႀကံျပဳထားပါတယ္။
"အစိုးရကလည္း ကြက္လပ္မွန္သမၽွကို အေဆာက္အဦးေဆာက္ဖို႔ပဲ မႀကိဳးစားသင့္ဘူး။ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕မွာ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ေတာ့ရွိသင့္တယ္" လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာမႈကို ကာကြယ္နိုင္ဖို႔ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာေတြ တည္ေထာင္ေရးဟာ ေရရွည္မွာ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ လိုအပ္ၿပီး ေရတိုအေနနဲ႔ လူေတြရဲ့ ေနထိုင္မႈ၊ အျပဳအမူေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း သူကဆိုပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လၽွပ္စစ္မီး၊ ပန္ကာနဲ႔ ေလေအးေပးစက္၊ အဲကြန္းေတြကို မလိုအပ္ဘဲ ဖြင့္မထားဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
"ေငြေၾကးအကုန္အက်မ်ားတဲ့ စက္မႈက႑ရဲ့နည္းပညာေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ၿပီး အပူကိုေလ်ာ့ခ်ဖို႔ မျဖစ္နိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ လူထုက သစ္ပင္မ်ားမ်ားစိုက္ၿပီး မ်ားမ်ားထိန္းသိမ္းဖို႔ လုပ္သင့္တယ္" လို႔ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သန္းက ေျပာပါတယ္။
Credit: The Myanmar Times
