၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္ ၂၅ ရက္တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည့္ ရန္ကုန္စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းသည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ေအာက္တြင္ အလိုအေလ်ာက္ ရွိေနခဲ့ၿပီး အဆိုပါ အေျခအေနကို ျပန္လည္သံုးသပ္ သင့္ေၾကာင္းႏွင့္ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း စတင္ဖြင့္လွစ္ခ်ိန္မွ ရက္ ၂၀ အတြင္း ရွယ္ယာေစ်း အတက္အက် ျမင့္မားသည့္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္စဥ္မ်ား ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း ေမ ၅ ရက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ခ်က္ထရီယံဟိုတယ္တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ Oxford Business Group ၏ 'The Impact of the establishment of the YSX on the financial services industry' ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တက္ေရာက္သူမ်ားက ေျပာၾကားသည္။
ေငြမည္းခ၀ါခ်မႈ ျပႆသာနာၾကံဳလာႏုိင္သည္ဟု ေ၀ဖန္ခံေနရသည့္ ရန္ကုန္စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ခံေနရသည့္ ႏိုင္ငံပိုင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္၏ အစုရွယ္ယာ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ပါ၀င္ေနမႈေၾကာင့္ အလိုအေလ်ာက္ပင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ Sanction Blacklist စာရင္းတြင္ ပါ၀င္သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကို ဂ်ပန္- ျမန္မာ ဖက္စပ္တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ဖက္စပ္ကုမၸဏီ လီမိတက္ (YSX) သည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ား ညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနတြင္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၂ ရက္က မွတ္ပုံတင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ကာ ခြင့္ျပဳမ,တည္ရင္းႏွီးေငြမွာ က်ပ္ဘီလ်ံ ၁၀၀ ႏွင့္ ထည့္၀င္ရင္းႏွီးေငြမွာ ၃၂ ဘီလ်ံ ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္မွ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္က အစုရွယ္ယာ ၅၁ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဂ်ပန္နုိင္ငံ Daiwa Institute of Research ႏွင့္ Japan Exchange Group တုိ႔မွ ၄၉ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖင့္ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္း ထားျခင္းျဖစ္သည္။
"ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စဥ္းစားသင့္တာက ေရရွည္မွာေတာ့ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကရွိဖို႔ သင့္ခ်င္မွသင့္မယ္။ အစပိုင္းမွာေတာ့ လုပ္မယ့္သူ မရွိလို႔ အစိုးရက စလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ေရရွည္မွာေတာ့ စဥ္းစားသင့္တာေပါ့။ စီးပြားေရးဘဏ္ အေနနဲ႔ ဆက္လုပ္ဖို႔ လိုေသးလား။ Professional Management ကိုအပ္ၿပီး စီမံခန္႔ခြဲမလား။ အမ်ားပိုင္အျဖစ္ ရပ္တည္သြားမလား စဥ္းစားသင့္ပါတယ္" ဟု Thura Swiss မွ CEO ေဒါက္တာ ေအာင္သူရက သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။
အဆိုပါ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွ အမႈေဆာင္ အႀကီးတန္းမန္ေနဂ်ာ ဦးသက္ထြန္းဦးက "အဲဒါက ကြၽန္ေတာ္တို႔ နည္းနည္းေလး အႏၲရာယ္ရွိတယ္။ မေျပာပါရေစနဲ႔" ဟု ဆိုသည္။
ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း စတင္ဖြင့္လွစ္ခ်ိန္တြင္ ရွယ္ယာစတင္ေရာင္းခ်မည့္ ကုမၸဏီမ်ားအျဖစ္ First Myanmar Investment, First Private Bank၊ Myanmar Citizen Bank, Myanmar Thilawa SEZ Holdings public ကုမၸဏီ၊ Great HOR KHAN Public Co., Myanmar Agribusiness Public Corporation (MAPCO) တုိ႔ကုိ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ေရြးခ်ယ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားအနက္ FMI က ရွယ္ယာစတင္ ေရာင္းခ်ခြင့္ရရွိခဲ့ၿပီး စတင္ေရာင္းခ်သည့္ေန႔တြင္ ရွယ္ယာ တစ္စုလွ်င္ က်ပ္ ၃၁၀၀၀ ျဖင့္ ေရာင္းခ်ခဲ့ၿပီး မတ္ ၂၉ ရက္တြင္ က်ပ္ ၄၁၀၀၀ အထိ အျမင့္ဆံုး ျမင့္တက္ခဲ့ေသာ္လည္း မတ္ ၃၀ ရက္တြင္ ရွယ္ယာတစ္စုလွ်င္ က်ပ္ ၃၁၀၀၀ အထိ က်ဆင္းခဲ့ကာ ပိတ္ရက္မ်ားျပားသည့္ ဧၿပီတြင္ ရွယ္ယာေစ်းမွာ က်ပ္ ၃၀၀၀၀ ၀န္းက်င္သာ ရွိေနခဲ့ၿပီး ေမ ၅ ရက္တြင္ ရွယ္ယာတစ္စုလွ်င္ က်ပ္ ၂၈၅၀၀ သာ ရွိခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံတကာရွိ စေတာ့ရွယ္ယာ ေစ်းႏႈန္းမ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ အတက္အက် ၾကမ္းလြန္းေနသည့္ အေျခအေန ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္စဥ္မ်ား ရွိေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
"စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းဟာဆို ဒီေန႔မွာ ရက္ ၂၀ ေျမာက္ ေရာက္လာပါၿပီ။ အေစာပိုင္းကာလမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ သိပ္နားမလည္တဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ ကေမာက္ကမေတြ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ အခုဆိုရင္ တတိယအပတ္ထဲ ေရာက္လာၿပီ။ ရွယ္ယာရွင္ေတြ အေနနဲ႔ ယခင္ထက္ပိုၿပီး နားလည္လာတာကို ေတြ႕ရသလို သတိျပဳေရာင္းခ် လာတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ မၾကာခင္ ဒုတိယသီလ၀ါကိုလည္း ေရာင္းခ်ေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံစရာ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမ်ားလာမွာပါ" ဟု ဦးသက္ထြန္းဦးက ဆိုသည္။
ထိုသို႔ ကေမာက္ကမ ျဖစ္စဥ္မ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စေတာ့ရွယ္ယာ အေရာင္းအ၀ယ္ ျဖစ္ေပၚမႈမွာ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား အစရွိသည့္ ျမန္မာ့စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းထက္ စေတာ့ေစ်းကြက္ စာရင္း၀င္ ကုမၸဏီ မ်ားျပားသည့္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားထက္ ပိုမိုေရာင္းခ်ရသည္ဟု ဦးသက္ထြန္းဦးက ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
အဆိုပါ ကေမာက္ကမ ျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ ေစ်းကြက္အတြင္း လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈမ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ၿပီး က႑အလိုက္ တာ၀န္ယူထားသည့္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းရွိ ႀကီးၾကပ္ေရး အဖြဲ႔၀င္မ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ စနစ္တက် ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လက္ရွိအေျခအေနမွာ စတင္ဖြင့္လွစ္စ အခ်ိန္သာ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ခန္႔မွန္းရန္ အခ်ိန္ေစာေနေသးေၾကာင္း ေဒါက္တာေအာင္သူရက ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
"ေလာေလာဆယ္က ရွယ္ယာကလည္း အမ်ားႀကီး မရွိေသးဘူး။ ရွယ္ယာအေရာင္းအ၀ယ္က အရမ္းပါးတဲ့ အခ်ိန္မွာတစ္ေယာက္က ေအာ္ဒါမ်ားတယ္ဆိုရင္ ေစ်းက ေျပာင္းလဲႏုိင္တယ္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ရွယ္ယာေတြ ပိုမ်ားလာမယ္ဆိုရင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ မ်ားလာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ပိုၿပီးၿငိမ္လာႏုိင္တာေပါ့။ ကေမာက္ကမ ျဖစ္တယ္လို႔ေတာ့ အရမ္းႀကီး ေျပာလို႔မရဘူး" ဟု ဆိုသည္။
ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း အေနႏွင့္ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ အားရစရာ အေျခအေန ျဖစ္ေနေသာ္လည္း အနာဂတ္တြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစရန္ ျပည္သူမ်ားအၾကား စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား တိုးျမင့္လာေစရန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ နည္းဥပေဒႏွင့္ ဥပေဒမ်ား ခိုင္မာေစရန္၊ ျပည္သူလူထုအၾကား ရန္ကုန္စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းအေပၚ ျပည္သူမ်ား ယံုၾကည္မႈရွိေစရန္ႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေစရန္ စသည့္အခ်က္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း Oxford Business Groupo ၏ အာရွေဒသဆိုင္ရာ Managing Director ျဖစ္သူ Mr. Paulius Kuncinas က သံုးသပ္ ေျပာၾကားသည္။
Credit: Eleven Media Group
