ငွားရမ္းျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုုင္ေသာ ဥပေဒ တစ္ရပ္ ႐ိွေပသည္။ ယင္းမွာ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ၿမိဳ႕ျပဆိုုင္ရာ ငွားရမ္းခ ႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒ ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ဥပေဒသည္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးႏွင့္ အက်ံဳးမဝင္ေပ။ သတ္မွတ္ ျပငွာန္းပါ႐ိွေသာ ၿမိဳ႕ျပမ်ားႏွင့္သာ အက်ံဳးဝင္သည္။
အဆိုပါဥပေဒႏွင့္ အက်ံဳးမဝင္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္မူ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေရး အက္ဥပေဒအရ ေဆာင္႐ြက္ရေပသည္။
၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ငွားရမ္းခ ႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒသည္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ေတာင္ႀကီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ပုသိမ္၊ ျမစ္ႀကီးနား၊ ျမင္ၿခံ၊ မေကြး၊ ပဲခူး၊ ျပည္၊ စစ္ေတြ၊ ေတာင္ငူ၊ ေ႐ႊဘို စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားရွိ ၿမိဳ႕နယ္ဦးစီးမွဴး ( ယခုုၿမိဳ႕နယ္အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး) မ်ားအား အာဏာအပ္ႏွင္းခံရသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္သာ အာဏာသက္ေရာက္မႈ ႐ိွေပသည္။
၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ၿမိဳ႕ျပဆိုင္ရာ ငွားရမ္းခ ႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒကို ၾကည့္ပါက အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဆိုင္ေသာ အပိုင္းႏွင့္ တရားေရးႏွင့္ ဆိုင္ေသာ အပုိင္းဟူ ၍ ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။
တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ဆိုင္သည့္ အပိုင္း
"အိမ္ငွားကို တရားစဲြႏွင္သည့္ ပုဒ္မမ်ား"
အိမ္ငွားကို တရားစဲြႏွင္မယ္ ဆိုရင္ ပုဒ္မ-၁၂ နဲ႔ အက်ံဳးဝင္ပါတယ္။
ပုဒ္မ ၁၂ (၁) (က) ။ အိမ္ငွားက လခမေပးသည့္အတြက္ ႏွင္သည့္ ပုဒ္မ ျဖစ္သည္။ ပုဒ္မ ၁၂ (၁) (က) ဒုတိယအပိုင္းက သေဘာတူထားသည့္ စည္းကမ္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္သည့္အတြက္ ႏွင္သည့္ပုဒ္မ ျဖစ္သည္။
ပုဒ္မ ၁၂ (၁) (ဂ) ။ အိမ္ငွားက အိမ္႐ွင္ႏွင့္အနီး ပတ္ဝန္းက်င္ကို စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳမူသည့္အတြက္ ႏွင္သည့္ပုဒ္မ ျဖစ္သည္။
ပုဒ္မ ၁၂ (၁) (ဃ) ။ ေျမငွားျခင္းျဖစ္ၿပီး ေျမငွားကို ႏွင္ထုတ္သည့္ ပုဒ္မ ျဖစ္သည္။
ပုဒ္မ ၁၂ (၁) (င) ။ ငွားရမ္းထားသည့္ အေဆာက္အဦးကို ျပဳျပင္ရန္ လိုအပ္သည့္အတြက္ ဖယ္႐ွားေပးၿပီးမွသာ ျပဳျပင္ႏိုင္သျဖင့္ အိမ္ငွားကို ႏွင္သည့္ ပုဒ္မ ျဖစ္သည္။ သိုု႔ေသာ္ ျပင္ၿပီး ျပန္ထားပါ့မည္ ဆိုသည့္ ဝန္ခံခ်က္ ျပဳရသည္။
ပုဒ္မ ၁၂ (၁) (စ) ။ အေဆာက္အဦးပိုင္႐ွင္က မိသာစု မ်ားျပားလာသည့္အတြက္ အျခားတြင္ ေနစရာမ႐ိွေတာ့၍ မိမိျပန္လည္ ေနထုိင္ႏိုင္ဖို႔ အိမ္ငွားကို တရားစဲြႏွင္သည့္ ပုဒ္မ ျဖစ္သည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဆိုင္သည့္အပိုင္း
ပုဒ္မ ၁၁ (၁) ။ အိမ္႐ွင္က ငွားရမ္းထားသည့္ ဥပစာကို ျပဳျပင္ေပးျခင္းမ်ိဳး မ႐ိွသည့္အတြက္ ျပဳျပင္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားေသာ ပုဒ္မျဖစ္သည္။
ပုဒ္မ ၁၆ (၁) ။ အိမ္ငွားက အိမ္လခေပးပါလ်က္ အိမ္႐ွင္က ငွားရမ္းခကို လက္မခံသည့္အတြက္ ငွားရမ္းခ ေပးသြင္းသည္္ကို လက္ခံေပး ရန္ ေလွ်ာက္ထားသည့္ ပုဒ္မ ျဖစ္သည္။
ပုဒ္မ ၂၇ (၃) ။ အိမ္႐ွင္ကျဖစ္ေစ၊ အိမ္ငွားကဘဲ ျဖစ္ေစ ( စံငွားရမ္းခ) သတ္မွတ္ေပးပါရန္ ေလွ်က္ထားသည့္ ပုဒ္မျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ကိစၥရပ္ေတြအတြက္ ေလွ်ာက္ထားပါက ငွားရန္းခ ႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ရံုးတြင္ ေလွ်ာက္ထားရသည္။
ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ဆိုသည္မွာ တစ္ျခားမဟုတ္ပါ။ ၿမိဳ႕နယ္႐ိွ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရံုးက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးပင္ျဖစ္သည္။ ၎ထံသို႔ သြားေရာက္ေလွ်ာက္ထားရမွာ ျဖစ္သည္။ အမႈပံုစံအ တိုင္း ေရး သားေလွ်ာက္ထားရမွာ ျဖစ္သည္။
အိမ္ငွားအမ်ိဳးမ်ိဳး
- စေပၚအိမ္ငွား
- လခ်ဳပ္အိမ္ငွား
- ႏွစ္ခ်ဳပ္အိမ္ငွား
- အေပ်ာက္အိမ္ငွား ဆုိၿပီး ရွိပါတယ္။
အိမငွားအားလံုးသည္ ၿမိဳ႕ျပဆိုင္ရာ ငွားရမ္းခ ႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒနဲ႔ အက်ံဳးဝင္သည့္ ေဒသအတြင္း ႐ိွမည္ဆိုက အိမ္ငွားအခြင့္အေရး၊ တာဝန္အားလံုးအတူတူ ျဖစ္သည္။
အိမ္ငွားစည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္ပါက အေပ်ာက္အိမ္ငွားပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏွင္ထုတ္ျခင္း ခံရႏိုင္သည္။
အေပ်ာက္အိမ္ငွား
အေပ်ာက္စနစ္မွာ စင္စစ္ဥပေဒတြင္ မ႐ိွပါ။ အစဥ္အလာအားျဖင့္ အေပ်ာက္စနစ္ က်င့္သံုးေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။အေပ်ာက္ျဖင့္ အခန္းကို ဝယ္ရာမွာ အခန္းကို အပုိင္ ဝယ္ျခင္းမဟုတ္ပါ ၊ ေနထိုင္ခြင့္ကို ဝယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အားသာခ်က္တစ္ရပ္မွာ အေပ်ာက္အခန္းကို ဝယ္ယူထားသူက အိမ္႐ွင္ေျမ႐ွင္ရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္ ေရာင္းခ်ႏိုင္ခြင့္႐ိွျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
Credit: ဦးေက်ာ္ေဇယ် (အိမ္ၿခံေျမဝယ္ေရာင္းဌား ဥပေဒ)
