▶လိုင္စင္ေျမ
အစိုးရမွစီမံခ်ထားႏိုင္ေသာေျမ(Land of the disposal of Government)မ်ားကို ေအာက္ျမန္မာျပည္ ၿမိဳ႕ႏွင့္ေက်း႐ြာေျမမ်ား အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၆(ခ)အရ အခြန္ေတာ္အရာရွိက ေခတၱယာယီသေဘာ လိုင္စင္ထုတ္ေပးႏိုင္ခြင့္ ရွိပါသည္။ ေျမငွားဂရန္တြင္ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေပးပိုင္ခြင့္သေဘာ ပါရွိၿပီး လိုင္စင္တြင္မူ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေပးပိုင္ခြင့္ မရွိဘဲ ေခတၱအသံုးျပဳခြင့္ သက္သက္မွ်သာ ေပးထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
လိုင္စင္ထုတ္ေပးထားတဲ့ေျမကို ႏွစ္တို၊ ႏွစ္ရွည္ ဂရန္ရရွိရန္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့အခါ ၎အား လိုင္စင္ရၿပီးျဖစ္၍ ေျမငွားစာခ်ဳပ္ ထုတ္ေပးရမည္ဟု ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ မရွိပါဘူး။ ဥပေဒက ေပးထားေသာ အခြင့္အေရးမွ်ကိုသာ လိုင္စင္သမားမွ ရရွိႏိုင္ၿပီး လိုင္စင္ပါ အခြင့္အေရးထက္ ပို၍ ေတာင္းပိုင္ခြင့္ မရွိပါ။
▶ပါမစ္ေျမ
ပါမစ္ေျမကေတာ့ ဂရန္(သို႔မဟုတ္)လိုင္စင္ မေလွ်ာက္ထားမခ်င္း က်ဴးေက်ာ္ပါပဲ။ ေျမကြက္မွာ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း အိမ္မေဆာက္ရင္ေတာင္ အလိုအေလ်ာက္(Automatic)ကို ျပန္အသိမ္းခံရတဲ့ ေျမအမ်ိဳးအစားပါ။ အစိုးရမွခ်ထားေပးပိုင္ခြင့္ရွိေသာ Disposal Land ကို အသံုးျပဳႏိုင္မည့္အခြင့္အေရး Right in Land မွာ ေအာက္ျမန္မာျပည္ ၿမိဳ႕ႏွင့္ေက်း႐ြာေျမမ်ား အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ- ၄(၇)၊ ပုဒ္မ- ၇(က)နဲ႔ ပုဒ္မ- ၁၆(က)၊ (ခ)တို႔အရ Grant၊ Lease၊ License ဟူ၍ (၃)မ်ိဳးျဖင့္သာ သံုးစြဲခြင့္ ရရွိႏိုင္ပါသည္။
ပါမစ္ဆိုတာဟာ ေျမေနရာခ်ထားေပးသည့္ အမိန္႔သာျဖစ္ၿပီး တရားဝင္ေျမအသံုးျပဳခြင့္ အမိန္႔၊ ေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္ အမိန္႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿမိဳ႕ေျမအတြင္း ေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ ေနထိုင္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၁၈၉၈ ခုႏွစ္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ ၿမိဳ႕ႏွင့္ေက်း႐ြာေျမမ်ား အက္ဥပေဒ အခန္း- ၂၊ ပုဒ္မ- ၇၊ ပုဒ္မ- ၈ နဲ႔ ပုဒ္မ- ၁၆ တို႔အရ သတ္မွတ္ထားရာမွာ ပါမစ္ကို ေဖာ္ျပထားတာ မေတြ႕ပါဘူး။
အစိုးရေျမကို အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔က သတ္မွတ္ကာလတစ္ခုအတြက္ ေျမငွားရမ္းသံုးစြဲခြင့္ ရရွိဖို႔ ဂရန္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုငွားရမ္းရပါတယ္။ အစိုးရကိုယ္စား ၿမိဳ႕ႏွင့္ေက်း႐ြာေျမမ်ားအက္ဥပေဒပါ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာမ်ားအရ ခန္႔အပ္တာဝန္ေပးထားတဲ့ အခြန္ေတာ္အရာရွိနဲ႔ ေျမအသံုးျပဳမဲ့ ကာယကံရွင္အၾကား လက္မွတ္ေရးထိုး ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ ေျမငွားရမ္းသံုးစြဲခြင့္ ဂရန္စာခ်ဳပ္၊ အငွားစာခ်ပ္ လိုအပ္ပါတယ္။
ပါမစ္ေျမဟာ ဂရန္အဆင့္မဟုတ္ပါဘူး။ ပါမစ္ရသူဟာ ေျမကြက္မွာ ေနထိုင္တယ္လို႔ ခ်ထားခံရသူသာျဖစ္ၿပီး၊ အစိုးရေျမကို တရားဝင္သံုးစြဲခြင့္ မရရွိေသးဟု ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
လိုင္စင္ကမွ ေျမကို ေခတၱအသံုးျပဳခြင့္ ၃ ႏွစ္လို႔ ပါရွိေသးတာမို႔ ပါမစ္ဟာ လိုင္စင္ေလာက္ေတာင္ အာနိသင္ မရွိပါဘူး။ ပါမစ္နဲ႔ ေျမခ်ထားရာမွာ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း ခ်ထားေျမကြက္ကိုအေဆာက္အဦ မေဆာက္ရင္ ေျမခ်ထားမႈကို ျပန္ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ပါသည္။ ေျမခ်ထားခံရသူ၊ ပါမစ္ရရွိသူက မိမိအမည္ႏွင့္ ေျမကို တရားဝင္သံုးစြဲခြင့္ ရလိုရင္ျဖင့္ အငွားဂရန္၊ ဂရန္၊ ဒါမွမဟုတ္ လိုင္စင္တစ္ခုခု ထပ္ေလွ်ာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပါမစ္နဲ႔ ခ်ထားေျမကြက္မ်ားကို အေမြဆက္ခံခြင့္၊ လႊဲေျပာင္းပိုင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ ပါမစ္ေျမကို ေရာင္းဝယ္လႊဲေျပာင္းရာတြင္ တရားဝင္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတာင္ လုပ္ခြင့္ မေပးရပါဘူး။
Credit: ကိုေဇာ္(နတ္ေမာက္)
