တည္ေဆာက္ - လုပ္ကိုင္ - လႊဲေျပာင္းစနစ္ (Build, Operate, Transfer – BOT) ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ အေဆာက္အအံုမ်ားမွ အခန္းမ်ားကို ေရာင္းခ်ျခင္း မျပဳမီေရာင္းခ်သည့္ ကုမၸဏီက ဝယ္ယူေနထိုင္မည့္ သူမ်ားသို. အေသအခ်ာရွင္းလင္းတင္ျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အိမ္ျခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ အသင္း(ဗဟို)မွ သိရသည္။
ထိုသို. ရွင္းျပရာတြင္ ေဆာက္လုပ္သည့္ developer မ်ားအေနျဖင့္ BOTစနစ္၏ သေဘာသဘာဝႏွင့္ ယင္းတိုက္ခန္းတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ရွိသည့္ သက္တမ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေသအခ်ာ ရွင္းလင္းေျပာၾကားသင့္ေၾကာင္း အဆိုပါဌာနမွ တာဝန္ရွိသူက ေျပာသည္။
“BOT စနစ္မွာေတာင္မွ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ႏွစ္၅၀ BOTလား၊ ႏွစ္၇၀ BOTလား၊ ႏွစ္ ၃၀ BOTနဲ. ေဆာက္ထားလားဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီး ေစ်းက အမ်ားႀကီးကြာဟတယ္။ ျမန္မာျပည္က ဘေတြက အဲဒီအခန္းေတြကို ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ပိုင္လိမ့္မယ္လို. ယူဆထားၾကတယ္။သူ.ရဲ.ငွားထားတဲ့ ႏွစ္အပိုင္းအျခားျပည့္ရင္ ဆင္းေပးရမယ္။ ေရာင္းတဲ့ လူကလည္း ေသခ်ာေျပာျပဖို. လိုအပ္တယ္။” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ အိမ္ျခံေျမဝန္ေဆာင္မႈအသင္း(ဗဟို) အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚမို.မို.ေအာင္က The Trade Times ၏ ေမးျမန္းခ်က္ကို ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့တယ္။
BOTစနစ္၏ သေဘာသဘာဝမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူက အလိုရွိေသာ ေျမကို ႏွစ္ အပိုင္းအျခား တစ္ရပ္အတြက္ ငွားရမ္းခ သတ္မွတ္ငွားရမ္းကာ ထိုေျမေပၚတြင္ ငွားသူ၏ေငြျဖင့္ အေဆာက္အအံု ေဆာက္လုပ္၍ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းထူေထာင္လုပ္ကိုင္ၿပီး ငွားရမ္းမႈ သက္တမ္းေစ့သည့္အခါငွားရမ္းေသာ ေျမႏွင့္တကြ ေျမေပၚတြင္ ပါရွိသည့္ အေဆာက္အအံုကိုပါ မူလပိုင္ရွင္သို. ျပန္လည္ ေပးအပ္ရေသာစနစ္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ အစိုးရအဆက္ဆက္၏ မူဝါဒမ်ားအရ BOT စနစ္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ရန္ ခြင့္ျပဳထားသည့္ ႏွစ္ အပိုင္းအျခားကို ကနဦး ႏွစ္ ၂၀ထပ္တိုး ငါးႏွစ္ ႏွစ္ႀကိမ္ စုစုေပါင္း ႏွစ္ ၃၀၊ သို.မဟုတ္ ကနဦး ႏွစ္ ၃၀ထပ္တိုး ၁၀ႏွစ္ ႏွစ္ႀကိမ္ စုစုေပါင္း ႏွစ္ ၅၀ သတ္မွတ္ထားသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္တြင္မူ BOT စနစ္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္မည္ဆိုပါက ကနဦး ႏွစ္ ၅၀ထပ္တိုး ၁၀ႏွစ္ ႏွစ္ႀကိမ္ စုစုေပါင္း ႏွစ္ ၇၀ျဖင့္ ေျမငွားရမ္း လုပ္ကိုင္သည့္ စနစ္အျဖစ္ ငွားရမ္း သက္တမ္း တိုးျမွင့္ေပးခဲ့သည္။
ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူဦးေရမ်ားျပားသည့္ ၿမိဳ.ႀကီးမ်ားရွိ ဌာနဆိုင္ရာ ေျမမ်ား၊ စည္ပင္ သာယာေရး ေကာ္မတီပိုင္ ေျမမ်ားႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနပိုင္ေျမေနရာမ်ားေပၚတြင္ BOT စနစ္အသံုးျပဳ၍ ေစ်းဝယ္စင္တာမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ ကြန္ဒိုမီနီယမ္တိုက္ခန္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းတို႔
ေဆာင္ရြက္ကာ အမ်ားျပည္သူအားေရာင္းခ်မႈမ်ား ရွိလာခဲ့ေသာ္လည္းဝယ္ယူေနထိုင္သူမ်ားနစ္နာမႈ
မျဖစ္ေပၚေစရန္ BOTစနစ္၏ သေဘာသဘာဝႏွင့္ယင္းေျမေပၚတြင္ ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ႏိုင္
မည့္သက္တမ္းအပိုင္းအျခားကို ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီမ်ားဘက္က အေသအခ်ာ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားၿပီး မွသာ ေရာင္းခ်ျခင္းျပဳရန္ လိုအပ္သည္။
မၾကာမီ ျပန္လည္ထြက္ရွိမည့္ ကြန္ဒိုမီနီယမ္ ဥပေဒအရ ကြန္ဒိုတိုက္ခန္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရသည့္ အခန္းမ်ားကို ဘဏ္တြင္ အေပါင္ထားကာ တရားဝင္ေငြေခ်းႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း BOT စနစ္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ အေဆာက္အအံုမ်ားအတြင္းရွိ အိမ္ခန္းမ်ားကို အျခား ကြန္ဒိုတိုက္ခန္းမ်ားုကဲ့သို. ေပါင္ႏွံႏိုင္ျခင္းရွိမရွိမွာမူ ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ ေျမေနရာကို ပိုင္ဆိုင္ထားသည့္ ဌာနဆိုင္ရာအဖြဲ.အစည္းမ်ားႏွင့္ ထိုအေဆာက္အအံုကို တာဝန္ယူေဆာက္လုပ္သည့္ ကုမၸဏီတို.က ယင္းေျမအားပိုင္ဆုိင္မႈစြန္.လြတ္ျခင္း ရွိမရွိအေပၚတြင္ မူတည္ေၾကာင္း ေဆာက္လုပ္ေရးဝန္ႀကီးငွာနဘက္က ျပန္လည္ေျဖၾကားထားသည္။
“ကြန္ဒိုုဥပေဒမွာ ထည့္ထားတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကြန္ဒိုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလိုတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြက ကြ်န္ေတာ္တို.ကို စာရင္းေပးထားရပါမယ္။ သေဘာကေတာ့ BOT စနစ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဌာနနဲ. BOT လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီတို.ရဲ. သေဘာတူညီခ်က္ ရဖို. လိုအပ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီဘက္ကေရာ ဌာနဆိုင္ရာကပါ သူ.ရဲ. ပိုင္ဆိုင္မႈကို စြန္.လႊတ္ဖို. လုိအပ္ပါတယ္။” ကုမၸဏီဘက္ကေရာ ဌာနဆိုင္ရာကပါ သူ.ရဲ. ပိုင္ဆိုင္မႈကို စြန္.လႊတ္ဖို.လိုတယ္” ဟု ၿမိဳ.ျပႏွင့္ အိမ္ရာဌာနခြဲမွ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးထြန္းျမင့္ေအာင္က ေျပာသည္။
Credit: The Trade Times
