ဖရုုိဖရဲ ျမန္မာ့ စီးပြားေရးနဲ႔ ေရႊေစ်းကြက္လားရာ

လက္ရွိအခ်ိန္က ျပည္တြင္းေရႊေစ်းကြက္မွာ ေရႊေစ်း အျမင့္ဆံုး ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေရႊ ေစ်းကြက္မွာ ဘယ္တုန္းကမွ မေရာက္ဖူးတဲ့ေစ်းကို ေရာက္ရွိေနတာပါ။ ဒါက အထူးအဆန္းျဖစ္ရပ္မ်ဳိးေတာ့ မဟုုတ္ပါဘူး။ ကုန္ပစၥည္း တခုခုရဲ ့ ေစ်းကြက္မွာ ေစ်းႏႈန္း အလြန္အမင္းျမင့္တက္တယ္ဆိုတာက ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနက်ပံုစံ တစ္ခုပါ။ ေရႊေစ်း ကြက္ မွာ ျဖစ္ဖူးသလို ေဒၚလာေစ်းကြက္မွာလည္း ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ ကားေစ်းကြက္ မွာလည္း ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ အိမ္ၿခံ ေျမေစ်း ကြက္မွာလည္း ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ အဆံုးစြန္အားျဖင့္ တယ္လီဖုန္းလို သာမန္လူ အသံုး အေဆာင္ ပစၥည္း ေစ်းကြက္ မွာေတာင္ ကမၻာမွာ မျဖစ္ဖူးတဲ့ ေစ်းႏႈန္းမ်ိဳးနဲ ့ အျမင့္ဆံုးစံခ်ိန္ တင္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။

ကေမာက္ကမ ျမန္မာ့ေစ်းကြက္

ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံစရာ ေနရာ ရွားပါးပါတယ္။ တပါတီဆိုရွယ္လစ္ေခတ္အလြန္ လြတ္လပ္တဲ့ ေစ်းကြက္ဆိုၿပီး ဖြင့္လိုက္ ေပမယ့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံစရာေနရာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားတဲ့ ကားေစ်းကြက္တခုပဲ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ေငြပိုရွိသူ စီးပြားေရးသမားေတြ ေစ်းကစားတဲ့အတြက္ ယခုအခ်ိန္မွာ က်ပ္သိန္းတရာေလာက္နဲ ့ ၀ယ္ႏိုင္တဲ့ ကားေတြဟာ အဲဒီအခ်ိန္ က က်ပ္ သိန္းတေထာင္နီးပါး ေလာက္အထိ ေပးခဲ့ရပါတယ္။

ကားေခတ္ကုန္ဆံုးသြားမွ အိမ္ၿခံေျမေခတ္ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ၿခံေျမေစ်းေတြ အလြန္ အမင္း ေစ်းတက္ ခဲ့တာက ေၾကာက္ခမန္းလိလိပါ။ ျမန္မာအိမ္ၿခံေျမ ေစ်းကြက္ဟာ ကမၻာ့အဆင့္နံပါတ္ ေျခာက္ရွိေနၿပီး ၂၀၁၄ ခုနွစ္မွာ ရန္ကုန္ အိမ္ၿခံ ေျမ ေစ်းကြက္ဟာ စပိန္ႏိုင္ငံ ဘာစီလိုနာၿမိဳ ့က အိမ္ၿခံေျမေစ်းကြက္နဲ ့ ေစ်းႏႈန္းတတန္း တည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံတကာက ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြ ေနာက္ျပန္လွည့္သြားရတဲ့ အထိ ျမင့္တက္ ခဲ့တာပါ။ အိမ္ၿခံေျမနဲ ့တိုက္ခန္း ၀ယ္ယူေရး ဆိုတာ အေျခခံလူတန္းစားေတြ စိတ္မကူးႏိုင္ေတာ့တဲ့ ကိစၥ ျဖစ္သြား ခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္က စၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလလို႕ ကမၻာကို ေၾကညာ ခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ နိုင္ငံတ ကာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ျမန္မာကို စိတ္၀င္စားခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၂ ရက္ေန႕မွာ ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ျပည္တြင္းအိမ္ၿခံေျမ ေစ်းကြက္က ေစ်းကစားသူေတြ လက္ထဲ ကို ေရာက္ေနခဲ့ပါၿပီ။

“ျမန္မာနိုင္ငံမွာေျမေစ်း ျမင့္တက္တာရယ္ သူတို ့လိုခ်င္တဲ့ေနရာကို မေပးနိုင္တာရယ္ေၾကာင့္ ကိုရီးယားက ဆမ္ေဆာင္း ကုမၸဏီက ျမန္မာနုိင္ငံမွာ မျမွဳပ္ႏွံေတာ့ပဲ ဗီယက္နမ္ေရာက္သြားခ့ဲတယ္။ ဒါဟာ ေျမယာကို ေစ်းက စားဖို႕ ကိုင္ထားတဲ့ ျပႆနာေတြကို မေျဖရွင္းနိုင္လို႕ျဖစ္တာပါ” လုိ ့ ျမန္မာနိုင္ငံကုန္သည္မ်ားနဲ႕ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဒုတိယ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း ၂၀၁၅ ခုနွစ္ မွာေတာ့ အိမ္ၿခံေျမနဲ႕ တိုက္ခန္း၊ကြန္ဒိုအေရာင္းေစ်းကြက္ တျဖည္းျဖည္း ျပန္ေအး လာပါတယ္။ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းတာက အိမ္ၿခံေျမ အေအးမွာ ေဒၚလာေစ်းေတြ တဟုန္ထိုး တက္လာခဲ့တာပါပဲ။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ နွစ္ဆန္း ပိုင္းမွာ တစ္ေဒၚလာကို ၈၅၀ က်ပ္ ၀န္းက်င္ ရွိခဲ့တဲ့ေဒၚလာေစ်းဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ကုန္မွာ ၁၃၀၀ က်ပ္ အထက္ ကို ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။

• 

လက္ရွိအစိုးရသစ္ တက္လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ျပန္က်သြားျပန္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ က်ဆင္း ရတာလဲ။ ျပည္ပ အလွဴေငြေတြ၊ ODA ေခ်းေငြေတြ ၀င္လာရင္ ေဒၚလာေစ်းကြက္ကို ထိခိုက္မလား ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈနဲ႕အတူ ေဒၚလာ၀ယ္ယူ စုေဆာင္းမႈ ေလ်ာ့က်လာတဲ့အတြက္ ပါပဲလို႕ေျဖရမွာပါ။

ေဒၚလာေစ်းကြက္က အျမတ္ရဖို႕ မေသခ်ာတဲ့အခ်ိန္မွာ စေတာ့ေစ်းကြက္ဘက္ကို ေရာက္သြားျပန္ပါတယ္။ Yangon Stock Exchange ကို စဖြင့္တဲ့ အခ်ိန္မွာ FMI ရဲ႕ စေတာ့ နဲ႕စဖြင့္ခဲ့တာပါ။ စစခ်င္းပဲ ရွယ္ယာ တစ္ခုကို သံုးေသာင္းက်ပ္ (၃၀၀၀၀) ၀န္းက်င္ရွိတဲ့ စေတာ့ေစ်းကအျမင့္ဆံုး ေလးေသာင္း နွစ္ေထာင္ (၄၂၀၀၀) က်ပ္ အထိေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ စေတာ့ ေပၚလာၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေဒၚလာက ၁၂၄၀ က်ပ္ေလာက္ ကေန ၁၁၉၀ ၀န္းက်င္ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။

စေတာ့ ေစ်းကြက္ဟာ လည္း အစပိုင္းမွာ ေကာင္း မလိုလိုနဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထိုးဆင္းလာခဲ့ ပါ တယ္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ဥေရာပဇုန္ုထဲက ယူေကႏိုင္ငံ ခြဲထြက္မယ္ဆိုတာ ေၾကာင့္ ေပါင္စတာလင္ေစ်း က်ရာကေန ကမၻာ့ေရႊေစ်း လည္း ျပန္လည္ ဦးေမာ့လာခဲ့ပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ျမန္မာနိုင္ငံေရႊလုပ္ငန္းရွင္အသင္ ကလည္း ေရႊကို ျပည္ပတင္ပို ့ခြင့္ရဖို ့စီစဥ္ေနတယ္လို႕သတင္း ထုတ္ျပန္ လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေရႊေစ်းကြက္ဟာလည္း ယခုလို ေစ်းႏႈန္း စံခ်ိန္တင္လာပါတယ္။ ကမၻာ့ေရႊေစ်း ျပန္တက္လာခ်ိန္မွာ အခုလို သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြက မီးေလာင္ရာ ေလပင့္မ်ား ျဖစ္သြားသလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။ ေရႊကို ျပည္ပ တင္ပို႔ခြင့္ရဖို႕ ႀကိဳးစားေနဆဲပါလို႕ ျမန္မာနိုင္ငံ ေရႊလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္၀င္းက ေျပာပါတယ္။ ျပည္ပတင္ပို႕ရင္ ဘယ္သူအက်ိဳးရွိမလဲဆိုတာကို တြက္ဆဖို ့ေတာ့ လိုုပါ လိမ့္မယ္။

ေရႊအရႈပ္ေတာ္ပံု

“ေရႊအသင္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြက ေျပာတာလည္း သူတို႕ကလည္း သူတို႕အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ေျပာတာ ဟုတ္ မဟုတ္ လည္း မသိဘူး။ ေရႊကို ကစားဖို႕ဆိုရင္ gold trading အေနနဲ႕ေတာ့ စေတာ့မားကတ္မွာ မရွိဘူး။ အတံုးလိုက္ ၀ယ္တာ မ်ိဳး ျဖစ္ေန တယ္။ စေတာ့ကေတာ့ စာရြက္နဲ႕ပဲ။ ေရႊက ျပည္တြင္းက ထြက္ေပမယ့္ ေစ်းကစားတဲ့ သူက ေဒၚလာနဲ႕ ခ်ိတ္ထား ၿပီး လုပ္ေနတာ။ ေဒၚလာကိုလုပ္လိုက္၊ ၿပီးေတာ့ ေရႊကိုျပန္လုပ္ လိုက္။ေစ်းကစားတဲ့ သူေတြက ကိုယ့္ရဲ႕ အရင္းအနွီးကို မျမွဳပ္ႏွံ ဘဲလုပ္ေနတာ။ ေျမ၀ယ္လည္း ဒီလိုပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႕က ရတဲ့ percentage သည္ တကယ္စီးပြားေရး လုပ္တာထက္ ျမတ္ေနတာ” လို ့ နိုင္ငံေရးေဘာဂပညာရွင္ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ေမာင္သန္းက သံုးသပ္ျပလိုက္တာပါ။

ေရႊကို ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာ အေျမာက္အမ်ားတူးပါတယ္။ တန္နဲ႕ခ်ီၿပီးရခဲ့တာေတြရွိတယ္လို႕သိရပါတယ္။ မိုးထိ မိုးမိမွာဆိုရင္ ေရႊတူးေဖာ္ရရွိမႈနွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အိုင္ဗင္ဟို (ကေနဒါ ကုမၸဏီ) က စမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေရႊအေျမာက္အျမား ထြက္မယ့္ အလားအလာရွိတဲ့အတြက္ အဲဒီမွာ ေရႊစက္ရံု တည္ဖို ့စီစဥ္ၿပီးသားလို ့ လည္း သိရပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ နိုင္ငံေတာ္က သိမ္းၿပီး ျပည္တြင္းလုပ္ငန္း ရွင္ကို ျပန္ခ်ေပးတယ္လို႔ သတင္း ေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလုပ္ငန္းရွင္ ေတြက နိုင္ငံေတာ္ကို ေရႊသြင္းဖို ့ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္ဘ႑ာအမ်ားႀကီး ဆံုးရံႈးေနတယ္လို႕လည္း သိရပါတယ္။
‘ နုိင္ငံေတာ္ကို ေရႊသံုးတန္ သြင္းရမယ့္ ကုမၸဏီတခုရွိတယ္။ ပိႆာေထာင္နဲ႕ ခ်ီေနတာ။ ဒါေပမယ့္ စာခ်ဳပ္ ျပင္ခ်ဳပ္ ပစ္လိုက္ၿပီ။စာခ်ဳပ္ျပင္ခ်ဳပ္ေတာ့ အရင္ဟာေတြ ေလွ်ာ္ပစ္လုိက္သလိုျဖစ္တာေပါ့ဗ်ာ။သူတို႕လုပ္တဲ့ လုပ္ကြက္က တကယ္ ေတာ့ စမ္းသပ္ၿပီးသား။ ဒါေပမယ့္လက္တစ္လံုးျခား စမ္းသပ္ဆဲကာလလို႕လုပ္တယ္။ အဲဒီလိုပဲ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက စာခ်ဳပ္ျပင္ခ်ဳပ္ၾကတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ စမ္းသပ္ကာလလို႕ျပင္လိုက္ေတာ့ ဘာမွေပးစရာမလိုေတာ့ဘူး” လိုု ေရႊတူးေနတဲ့ အေသးစားလုပ္ငန္းရွင္ ဦးေမာင္ေမာင္ျမင့္၀င္းက ေျပာပါတယ္။
ေရႊကစားသူမ်ား

ျမန္မာျပည္မွာ ေရႊအေျမာက္အမ်ားထြက္ပါတယ္။ ျပည္ပက တင္သြင္းတယ္ဆိုတာ မရွိသေလာက္ပါ။ ကုန္သြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ျပည္ပက တင္သြင္းတဲ့ အမယ္ေတြ စာရင္းထဲမွာလည္း ေရႊမပါပါဘူး။ ဒါဆိုုရင္ ဘာေၾကာင့္ နိုင္ငံတကာ ေစ်းတက္တိုင္း ျပည္တြင္း ေရႊေစ်းက လိုက္တက္ေနရသလဲ။

ပိုဆိုးတာက ေဒၚလာေစ်း ျမင့္မားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေဒၚလာနဲ႕ ခ်ိတ္ၿပီး ကစားေနတဲ့ျပႆနာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ေဒၚလာေစ်းက်တုန္း ကလည္း ေရႊေစ်းနဲ႕ ေဒၚလာေစ်းက ေျပာင္းျပန္လို႔ သတ္မွတ္ကစားခဲ့ၾကတာပါပဲ။

ကမၻာ့ေရႊေစ်းနႈန္းက ၂၀၁၁ခုႏွစ္စက္တင္ဘာလမွာ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ခဲ့ၿပီး တေအာင္စကို ၁၈၆၉ ဒႆမ ၂၀ ေဒၚလာအထိ ေရာက္ရွိခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရႊေစ်း ဒီေလာက္မျမင့္ခဲ့ပါဘူး။ က်ပ္ခုနွစ္သိန္း ၀န္းက်င္မွာပဲရွိခဲ့ပါတယ္။ ယခု တေအာင္စကို ၁၃၅၀ ေဒၚလာ ၀န္းက်င္မွာ က်ပ္ ၈သိန္း ၅ေသာင္းအထိ္ ျမင့္တက္သြားတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ ေဒၚလာေစ်း ျမင့္တက္ေနတာနဲ႕ ပတ္သက္ေနသလို အျခားအေၾကာင္း ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

“ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာ ေရႊေစ်းအလြန္ ့အလြန္ျမင့္တက္ေနတာ ယူရိုဇုုန္ထဲက ယူေက ထြက္တဲ့ ကိစၥနဲ႕ သိပ္ မဆိုင္ဘူး လို႕ထင္တယ္။ ခက္တာကေစ်းကြက္မွာက စိတ္ကူးနဲ႕ ခံစားမႈနဲ႕ လုပ္တဲ့ လူက လည္းရွိ ေသးတယ္။ ဥပမာ ေဒၚလာက်မယ္၊ တက္မယ္ အကုန္လံုးေပါ့။

စိတ္ကူးနဲ႕လုပ္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္က် ျပန္ၿငိမ္ သြားတာမ်ိုးလည္း ျဖစ္ျပန္ေရာ၊ ျဖစ္ေန တာက ေဒၚလာေစ်းရယ္၊ ျပည္တြင္း ေရႊေစ်းရယ္၊ နိုင္ငံတကာ ေရႊေစ်းရယ္ကို ဂရပ္ဆြဲၾကည့္ရင္ ကိုက္တာလည္း ရွိတယ္။ မကိုက္တာ လည္းရွိတယ္။မကိုက္တဲ့အေၾကာင္း ကလည္း အျမတ္အတြက္ ေစ်းကစားေနလို႕႔ပါ ” လို ့ နိုင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ ေဒါက္တာ တင္ေမာင္ ေမာင္ သန္းက သံုးသပ္ျပပါတယ္။

“ စီးပြားေရးကစားသူေတြက ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္ပစၥည္းကို ဆြဲတင္ရမလဲဆိုတာ ေကာင္းေကာင္း သိေနေပမယ့္ အစိုးရ ကေတာ့ ဘာမွ မသိဘဲ ျဖစ္ေနတယ္ ” လို ့ ေ၀ဖန္ေနၾကသလို “ နိုင္ငံေရးမွာ ေခတ္ေျပာင္း သြားေပမယ့္ စီးပြားေရး မွာေတာ့ အရင္ပံုစံအတိုင္းပဲ ရွိေသးတယ္၊ အျမတ္ရလြယ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ဆြဲတင္ေနတဲ့ အစဥ္ အလာ မေပ်ာက္ ေသးပါဘူး” လို႔ သုုံးသပ္သူေတြလည္းရွိေနပါတယ္။

ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံစရာ ရွားပါးေန ေသးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အျမတ္တခုတည္းကိုုသာ အာရံုျပဳေနသူေတြရဲ ့ ေလာင္းကစားဆန္ဆန္ စီးပြားေရး ေစ်းကစားမႈမ်ား ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေရႊေစ်းကြက္ဟာ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္လုုိ႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ဆိုုၾက ပါတယ္။

Credit: Irrawaddy