(၁) ဗုုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေနႏွင့္ ေသတမ္းစာေရးခြင့္မ႐ိွပါ။ ခရစ္ယာန္၊ ဟိႏၵဴႏွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားအေနႏွင့္ ေသတမ္းစာ (Will) ေရးခြင့္႐ိွပါသည္။
(၂) ေသတမ္းစာဆိုုသည္မွာ ေသတမ္းစာေရးပိုုင္ခြင့္႐ိွသူတစ္ဦးက ၎ေသဆံုုးသည့္အခါ ၎ပိုုင္ဆိုုင္သည့္ေ႐ႊ.ေျပာင္းႏိုုင္သည့္ပစၥည္းႏွင့္ မေ႐ႊ.မေျပာင္းႏိုုင္သည့္ပစၥည္းမ်ားကို မည္သို႕မည္ပံု ခဲြေဝေစလိုုေၾကာင္း ၎၏ရည္႐ြက္ခ်က္ကို ထုတ္ေဖာ္ေပးသည့္ ေၾကညာစာတမ္းျဖစ္သည္။
(၃) ေသတမ္းစာကို မိမိသက္႐ိွထင္႐ွား႐ိွစဥ္ မည္သည့္အခ်ိန္မဆို ေရးသားႏိုုင္သလိုု မည္သည့္အခ်ိန္မဆိုျပန္လည္ ႐ုုပ္သိမ္းခြင့္႐ိွပါသည္။
(၄) ေသတမ္းစာကိုု မွတ္ပံုုတင္၍လည္းရသည္၊ မတင္လွ်င္လည္း ရပါသည္။ စည္းကမ္းသတ္ကာလမ႐ိွပါ။
(၅) ေသတမ္းစာျပဳလုုပ္သူသည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကိုေခၚ၍ မိမိေျပာဆိုသည့္အတိုုင္း ေသတမ္းစာေရးခုိင္းၿပီးသက္ေသမ်ားေ႐ွ.တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုုးႏိုင္ပါသည္။
(၆) ေသတမ္းစာ၌ ေသတမ္းစာအရ ေဆာက္႐ြက္သူ (Executor) တစ္ဦးဦး ခန္.ထားရပါမည္။
(၇) ေသတမ္းစာကိုု ႐ွုုးသြပ္သူ ၊ အ႐ြက္မေရာက္ေသးသူမ်ား ေရးခြင့္မ႐ိွပါ။
(၈) ေသတမ္းစာေရးသူ ေသဆံုုးသည့္အခါ အေမြဆက္ခံျခင္းအက္ဥပေဒပုုဒ္မ (၂၂၂) အရ ေသတမ္းစာေဆာက္႐ြက္ခြင့္ေပးထားသူ (Executor) ကသာ သက္ဆိုုင္ရာတရား႐ံုုး၌ ေသတမ္းစာအတည္ျပဳေပးရန္ (Probate) ေလွ်ာက္ထားရပါမည္။
(၉) ေသတမ္းစာေရးသာသူ မည္သူမဆို ေသတမ္းစာကို စာအိမ္တြင္ထည့္သြင္း၍ ခ်ိပ္တံဆိပ္ခတ္ႏိွပ္ၿပီးယင္းစာအိမ္အေပၚတြင္ ေသတမ္းစာေရးသားထားသူအမည္ သို.မဟုုတ္ ကိုုယ္စားလွယ္႐ိွလွ်င္ ကိုုယ္စားလည္အမည္ႏွင့္အတူ မည္သည့္စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပေရးသားကာ မွတ္ပံုုတင္အရာ႐ိွမည္သူ.ထံတြင္မဆိုု ကိုုယ္တိုုင္ျဖစ္ေစ၊ အခြင့္ရကိုယ္စားလွယ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ အပ္ႏံွတင္ထားခြင့္႐ိွသည္။ (မွတ္ပံုုတင္အက္-ပုုဒ္မ ၄၂)(၁၀) ၎ေနာက္ မွတ္ပံုတင္အရာ႐ိွက ခ်ိပ္တံဆိပ္ခတ္ႏိွပ္ပါ႐ိွသည့္စာအိပ္ကို မီးအာမခံေသတၱာတြင္ ထည့္သြင္း၍ သိမ္းထားရမည္။ (ပုုဒ္မ-၄၃)
(၁၁) ေသတမ္းစာပိုင္႐ွင္ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ၊ ၎၏အခြင့္ရကိုုယ္စားလွယ္ကျဖစ္ေစ အပ္ႏံွထားသည့္ ေသတမ္းစာအိပ္ကို ျပန္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားခြင့္႐ိွသည္။ မွတ္ပံုုတင္အရာ႐ိွက မွန္ကန္ေၾကာင္းေက်နပ္လွ်င္ ေသတမ္းစာအိပ္ကို ျပန္၍ေပးရမည္။ (ပုုဒ္မ-၄၄)
(၁၂) ေသတမ္းစာေရးသူ ေသဆံုုးလွ်င္ ေသတမ္းစာထုတ္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားလာပါက ေသဆံုုးေၾကာင္းေက်နပ္လွ်င္ ေလွ်ာက္ထားသူေ႐ွ.တြင္ ေသတမ္းစာအိပ္ကိုဖြင့္၍ စာအိမ္အတြင္း ပါ႐ိွသည့္စာကိုု ေလွ်ာက္ထားသူစရိတ္ျဖင့္ စာအုုပ္အမွတ္(၃)တြင္ ေရးကူးေစရမည္။ ထိုုေနာက္ မွတ္ပံုတင္အရာ႐ိွက မူလေသတမ္းစာကို သိမ္းထားၿမဲသိမ္းထားရမည္။ (ပုုဒ္မ-၄၅)
Credit : U Myint Lwin (Lawyer)
