တရုတ္ျပည္၏ ရင္သိမ့္တုန္ဖြယ္ရာ ေရွးေခတ္ဗိသုကာပညာ

တရုတ္ျပည္ၾကီး၏ ရာဇဝင္သည္ ရွည္လ်ားခမ္းနားလွသည္ႏွင့္အမွ် ၎တို႔၏ ေရွးေခတ္ဗိသုကာပညာအခ်ဳိ႕မွာလည္း ရင္သိမ့္တုန္ဖြယ္ ေကာင္းလွ၏။

ေရွးေခတ္ အေဆာက္အအံုမ်ားစြာကို ဆန္၊ သၾကား၊ ေသြးတို႔ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္ဟုဆိုလွ်င္ သင့္အဖို႔ ယံုႏိုင္ဖြယ္ ရွိမည္ မဟုတ္ေခ်။

နန္က်င္းျမိဳ႕၏ ျမိဳ႕တံတိုင္းၾကီးသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀၀ ခန္႔က ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး မင္မင္းဆက္ မင္းေနျပည္ေတာ္၏ ပထမခံစစ္စည္းလည္း ျဖစ္သည္။

နန္က်င္းျမိဳ႕တံတိုင္းၾကီးသည္ မူလက အလ်ား ၂၂ မိုင္ရွိျပီး အုတ္ခဲေပါင္း သန္း ၃၅၀ ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ကာ အမ်ားစုမွာ ရာသီဥတု၏ ရိုက္ပုတ္မႈေအာက္တြင္ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ေက်ာ္လႊားျဖတ္သန္းကာ ယေန႔တိုင္ ရပ္တည္ေနႏိုင္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ျမိဳ႕တံတိုင္းၾကီး၏ ၾကံ႕ခိုင္မႈအေျခအေနကို ဆန္းစစ္ရန္အတြက္ တရုတ္သုေတသနပညာရွင္အဖြဲ႔တစ္ခုက အဂၤေတသရြတ္နမူနာမ်ားကို ရယူကာ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

ယင္းသို႔ ဓာတ္ခြဲေတြ႔ရွိခ်က္အရ အဂၤေတသရြတ္တြင္ ပါဝင္ေသာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ပစၥည္းတစ္ခုမွာ တရုတ္အစားအစာမ်ား၏ အဓိကပါဝင္ပစၥည္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္ေသာ ေစးကပ္မႈမ်ားသည့္ အညံ့စားဆန္တစ္မ်ဳိးပါဝင္သည္ကို ေတြ႔ခဲ့ၾကသည္။

ဆန္ေစး၊ ထမင္းရည္တို႔ကို ေကာ္အျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းမွာ ဆန္းၾကယ္လွသည့္ အေၾကာင္းရပ္ကား မဟုတ္ေခ်။

ေရွးႏွစ္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းကပင္ တရုတ္ဗိသုကာပညာရွင္တို႔သည္ ထမင္းေကာ္ရည္ကို ထံုးသရြတ္ႏွင့္ ေရာသမေမႊကာ တိုင္းျပည္တစ္လႊားတြင္ ျမဳိ႕ရိုးမ်ား၊ ဘုရားမ်ား၊ တံတားမ်ား၊ အုတ္ဂူမ်ား ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကသည္။

ဦးစြာအားျဖင့္ ဆန္ကို ေကာ္ရည္ျဖစ္သည္အထိ ခ်က္ရ၏။ ယင္းေနာက္ သဲ၊ ထံုးတို႔ျဖင့္ ေရာစပ္ရျခင္း ျဖစ္သည္။

“ဒီလို ကစီဓာတ္ေရာယွက္ထားရွိမႈဟာ အေရးပါတဲ့အခ်က္အလက္တစ္ခုျဖစ္ျပီး တရုတ္ဗိသုကာသမိုင္းအတြက္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္”ဟု စီခၽြမ္တကၠသိုလ္မွ သုေတသီမ်ားျဖစ္ေသာ ယန္ပင္းလိုႏွင့္ ယုက်ိခ်မ္တို႔က ေျပာၾကားသည္။

တံတိုင္း၏ ခိုင္မာမႈႏွင့္ စိမ့္ဝင္ႏိုင္မႈ နည္းပါးသည့္အခ်က္တို႔ေၾကာင့္ တရုတ္ကြန္ကရစ္ဟု တင္စားၾကသည္။

အဆိုပါ တံတိုင္း၏ အဂၤေတသရြတ္တို႔ကို ေသြးျဖင့္ ေရာစပ္ျပဳလုပ္ထားသည္ဟု ဆိုသည္။

တားျမစ္ထားသည့္ၿမိဳ႕ေတာ္ (Forbidden City) ဟု ကမၻာေက်ာ္ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းႀကီးကို ၁၅ ရာစုအတြင္းက ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆိုပါၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး၏ ခန္းမမ်ား၊ ပန္းၿခံမ်ားမွ နမူနာ ရယူေလ့လာခဲ့သည့္ သရြတ္တို႔တြင္လည္း ကစီဓာတ္မ်ား ေတြ႕ရသည္ဟု ဆိုသည္။

အလားတူပင္ မင္မင္းဆက္အတြင္း ျပဳျပင္မြမ္းမံမႈ မ်ား ႀကီးမားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ မဟာတံတိုင္းႀကီး (Great Wall of China) ၏ အခ်ဳိ ႔ေသာ ေနရာမ်ားမွ နမူနာမ်ား ရယူစစ္ေဆးရာ တြင္လည္း အလားတူရလဒ္မ်ား ေတြ႕ရွိရသည္။

သို႔ရာတြင္ ရန္က်င္းခ႐ိုင္ကို ျဖတ္သန္းသြားေသာ မဟာတံတိုင္းႀကီးမွ ရယူထားေသာ နမူနာမ်ားတြင္မူ တိရစၦာန္ ေသြးမ်ား ပါ၀င္မႈကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရၿပီး ထိုသို႔ေတြ႕ရသည့္ေနရာ မွာမူ ၅ ေနရာခန္႔သာ ရွိသည္ဟုလည္း ဆိုသည္။

နံရံတံတိုင္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ တိရစၦာန္ေသြးမ်ား ထည့္သြင္းသည္ဟူေသာ အခ်က္မွာ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာျဖစ္ေသာ္ လည္း စင္စစ္ကား အျခားေသာလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားစြာတြင္လည္း အသံုျပဳခဲ့ၾကဖူးသည္။

သမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ ျပင္သစ္၊ အီတလီႏွင့္ အဂၤလန္တို႔တြင္လည္း ႏြားေသြးကို ထံုးႏွင့္ေရာကာ သရြတ္ကိုင္ခဲ့ၾက သည္ဟု ဆို၏။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေလ့လာခ်က္တစ္ရပ္ တြင္ တ႐ုတ္ျပည္အတြင္း ေဆာက္လုပ္ေရးသမားမ်ားသည္ သရြတ္မ်ားကို ပိုမိုေစးကပ္ခိုင္မာေစရန္အတြက္ ၀က္ေသြးမ်ား သံုးခဲ့ၾကေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

၀က္ေသြးသည္ လြယ္ကူစြာရရွိႏိုင္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္တြင္ ၀က္ေသြးခဲ စြပ္ျပဳတ္၊ ၀က္ေသြးခဲမ်ား ျပဳလုပ္စားေသာက္ေလ့ ရွိ ၾကသည္။

တ႐ုတ္လူမ်ဳိးတို႔ ႏွစ္သက္သည့္ အျခားေသာ ဇီ၀ပစၥည္း မ်ားစြာမွာလည္း ေရဒဏ္ မိုးဒဏ္ကို ခုခံရန္ အသံုး၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ေနရာေပါင္း ၈၇ ခုမွ ရယူခဲ့ေသာ နမူနာမ်ားတြင္ ဆီမ်ား ပါ၀င္ေနသည္ကို လီႏွင့္ က်န္းတို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကၿပီး tung oil ျဖစ္ မည္ဟု ၎တို႔က ယံုၾကည္သည္။

Tung Oil ကို သစ္ျဖင့္ေဆာက္လုပ္ေသာ ေလွမ်ားတြင္ ေရမ၀င္ေစရန္ ပိတ္ဆို႔သည့္အရာအျဖစ္ အသံုးမ်ားသည္။ အျခားပစ္ၥည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ အျဖဴေရာင္ရွိေသာ ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးမွာလည္း ေရဒဏ္ခံႏိုင္ရည္ရွိေစ႐ံုမွ်မက သရြတ္၏ၾကံ့ခုိင္ေစးကပ္မႈအားကိုလည္း ေကာင္းမြန္ေစသည္ဟု ဆိုသည္။

တ႐ုတ္ျပည္၏ ပထမဆုံး ဧကရာဇ္ ခ်င္းရွီဟြမ္ လက္ထက္ထုလုပ္ခဲ့ေသာ စစ္သည္ေတာ္႐ုပ္မ်ားတြင္လည္း ဥျဖဴ အမ်ဳိးမ်ဳိးထည့္သြင္း အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ အဆုိပါ႐ုပ္ထုမ်ား သည္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ အသက္၀င္လာမည့္ဟု ယုံၾကည္ၾက သည္။

သုေတသီတို႔၏ ေတြ႕ရွိခ်က္အရ သၾကားညိဳသည္ လည္း သရြတ္မ်ားတြင္ ေရပါ၀င္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္႐ံုမွ်မက ခိုင္ မာမႈကိုလည္း အားေကာင္းေစေၾကာင္း ေတြ႕ခဲ့ၾကသည္။

ေရွးေဟာင္းစာေပတို႔တြင္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ ႀကံ သကာ ၊ သၾကား sucrose ကို တရုတ္ျပည္ အေရွ ႔ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ အေရွ ႔ပိုင္းတို႔တြင္ ခံတပ္မ်ား၊ ေနအိမ္မ်ားေဆာက္လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

တ႐ုတ္ျပည္ႀကီးႏွင့္ အလွမ္းေ၀းေသာ ေရာမတြင္ကား အဂၤေတသရြတ္တြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ လွ်ိဳ ႔၀ွက္ပစၥည္းတစ္မ်ဳိးမွာ မီးေတာင္ျပာ ျဖစ္၏။

မီးေတာင္ျပာသည္ ထံုးသရြတ္၏ တာရွည္ခံႏိုင္မႈကို ျမင့္တက္ေစၿပီး ေရေအာက္ေဆာက္လုပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ေစသည္ ဟု ဆိုသည္။

အဂၤေတသရြတ္မ်ားတြင္ မီးေတာင္ျပာထည့္သြင္း အသံုးျပဳမႈကို ဥေရာပႏွင့္ အေနာက္အာရွတစ္ခြင္တြင္ အသံုး ျပဳခဲ့ၾကသည္။

သို႔ေသာ္ မီးေတာင္ျပာသည္ ေရွးေခတ္တရုတ္ျပည္ တြင္မူ မရႏိုင္ခဲ့ေခ်။

ေရွးေခတ္ တ႐ုတ္ဗိသုကာပညာရွင္တို႔က ေဒသတြင္း ထြက္ကုန္ပစ္ၥည္းမ်ားကို ေဆာက္လုပ္ေရးပစ္ၥည္းမ်ားအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ အဂၤေတသရြတ္မ်ားကို ဖန္တီးထုတ္လုပ္ရာတြင္ ကမၻာတစ္၀န္းတြင္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ဖိလစ္ပိုင္ တြင္ အျဖဴေရာင္ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးကို အသံုးျပဳျခင္းမ်ဳိးမွသည္ ဘရာဇီးရွိ ဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုတြင္ ၀ိုင္မ်ားအသံုးျပဳျခင္းမ်ဳိးအထိ မ်ဳိးစံုဖန္ တီးမႈမ်ား ရွိခဲ့ၾကသည္။ ဒီဇိုင္းလက္ရာတို႔မွာ အမ်ားအားျဖင့္ ပံုသဏၭာန္ႏွင့္ အသံုးျပဳပံုတို႔ ကို အေျခခံ၍ ေပၚေပါက္ေလ့ရွိၾကသည္။

ဤသို႔ေသာ အေရာအစပ္မ်ဳိးအတြက္ အေတြးအေခၚ ပညာသည္လည္း ကဗ်ာဆန္ေသာ စိတ္ကူးစိတ္သန္းအျဖစ္ တစ္မ်ဳိးတစ္ဖံု ပါ၀င္ခဲ့ဟန္ရသည္။

““ေရွးေခတ္ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးတို႔ဟာ ေကာင္းကင္ဘံုနဲ႔ လူသားေတြ တသားတည္းျဖစ္တဲ့ သဘာ၀အျမင္မ်ဳိးကို လက္ခံခဲ့ၾကတယ္””ဟု လီႏွင့္ က်န္းတို႔က ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။

စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ သစ္ေတာနဲ႔ တိရစၦာန္ထြက္ကုန္ေတြကို ေဆာက္လုပ္ေရးပစ္ၥည္းေတြအျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းဟာ ေရွးေခတ္ ဗိသုကာဆိုင္ရာ ရသေဗဒကို ထင္ဟပ္ေနပါတယ္။ ဗိသုကာနဲ႔ သဘာ၀တရားကို ေပါင္းစည္းဖို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ အလွတရားမ်ဳိး ေပါ့။ထမင္းရည္၊ ေကာက္ညွင္းဆန္ႏွစ္တို႔ ပါ၀င္ေသာ သရြတ္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ အေဆာက္အအံုတို႔သည္ သဘာ၀၏ တိုက္စားမႈကို မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ႀကံ့ႀကံ့ခံျဖတ္သန္းႏိုင္ ခဲ့ၾကသည္။

၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္း ထြက္ရွိခဲ့သည့္ စာတမ္းတစ္ခု အရ အမတ္ႀကီး ႐ႈဖူႏွင့္ ဇနီးတို႔ကို ျမွဳပ္ႏွံထားသည့္ အုတ္ဂူတစ္လံုး ကို ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ေျမတူးစက္တစ္ခုမွ ေျမတူး ေဖာ္စဥ္ေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ အုတ္ဂူမွာ အလြန္ႀကံ့ခိုင္လွေသာ ေၾကာင့္ ေျမတူးစက္က မည္သို႔မွ်ဖ်က္စီး၍ မရႏိုင္ခဲ့ဟု ဆိုသည္။

အျခားအံ့ဖြယ္ျဖစ္ရပ္တစ္ခုမွာ ၁၆၀၄ ခုႏွစ္အတြင္း ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ ႔ကေလးတစ္ခုျဖစ္ေသာ ကြမ္က်ဳိးၿမိဳ ႔တြင္ ျပင္းအား ၇ ဒသမ ၅ မဂ္ၢနီက်ဳရွိ ငလ်င္ႀကီးလႈပ္ခတ္ရာ မ်ားစြာေသာ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္မ်ား၊ ႐ုပ္ပြားေတာ္မ်ား၊ တံတားမ်ားမွာ အပ်က္အစီးလံုး၀မရွိခဲ့ျခင္းပင္။

ေကာက္ညႇင္းဆန္ျဖင့္ ေရာေႏွာျပဳလုပ္ထားသည့္ အဂၤေတသရြတ္တို႔၏ ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ားမွာ အလြန္ခိုင္မာစြာရွိေန ၿပီး အက္ကြဲပ်က္စီးျခင္းမ်ဳိး လံုး၀မရွိခဲ့ေခ်။

ယင္းသို႔ ႀကံ့ခိုင္သည့္ အစြမ္းအာနိသင္မ်ားရွိခဲ့ေစကာ မူ ခ်င္မင္းဆက္ ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ အဆိုပါေဖ်ာ္စပ္ပံု နည္း လမ္းကို အသံုးမျပဳၾကေတာ့ေခ်။

လီႏွင့္ က်န္းတို႔၏ ေရးသားခ်က္အရ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ဟီေဘးျပည္နယ္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္၏ ပထမဆံုး ဘိလပ္ေျမစက္႐ံု ကို ဖြင့္လွစ္လိုက္သည့္ ေနာက္ပိုင္းမွစတင္ျပီး ဇီ၀ထြက္ကုန္တို႔ ေရာေႏွာသည့္ အဂၤေတသရြတ္တို႔ေနရာတြင္ ဇီ၀ထုတ္ကုန္အေျခ မခံသည့္ ဘိလပ္ေျမတို႔ တစထက္တစ ေနရာယူလာခဲ့သည္။

သို႔ရာတြင္ ယေန႔ေခတ္သုေတသီတို႔ကမူ အဆိုပါေရွး ေဟာင္းသရြတ္ေဖာ္ျမဴလာတို႔ ဆက္လက္အသံုး၀င္မည့္ အလားအလာမ်ားရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အ ထူးသျဖင့္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုမ်ား ႀကံ့ခိုင္ေရးျပန္လည္ မြမ္းမံရာတြင္ ေရွးေခတ္ ေဖာ္ျမဴလာအတိုင္းအသံုးျပဳရန္ ျဖစ္သည္။

ဘိလပ္ေျမသည္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုမ်ား မြမ္းမံရာတြင္အသံုးျပဳပါက ထိခုိက္မႈမ်ားရွိေစႏိုင္ေၾကာင္း Uni- versity College London မွ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ ေဒါက္တာ ဂါတာႏိုပါလမ္ဘိုက ေျပာၾကားသည္။

ဘိလပ္ေျမမွာက ဆားဓာတ္ျမင့္မားစြာ ပါ၀င္တာ ေၾကာင့္ ႐ိုးရာထံုးအေျချပဳသရြတ္ေတြနဲ႔ သဟဇာတမျဖစ္ပါဘူး။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံု ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး သမားတို႔သည္ ေရွးေခတ္အေဆာက္အအံုမ်ားကို ဆန္ႏွင့္ ထံုးတို႔ ေရာေႏွာကာ ေအာင္ျမင္စြာ မြမ္းမံႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

အခ်ဳိ ႔ပညာရွင္မ်ားကမူ ေရွးေခတ္ ေကာက္ညႇင္းဆန္ နည္းစနစ္ကို ေခတ္သစ္နာႏိုနည္းပညာႏွင့္ေပါင္းစပ္ကာ ေရွးေဟာင္းသမိုင္း၀င္အေဆာက္အအံုေနရာမ်ားကို ျပဳျပင္ႏိုင္မည့္နည္းလမ္းသစ္မ်ား ဆန္းသစ္တီထြင္လာၾကသည္။

““ဒါက ထံုးေက်ာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ထံုးသရြတ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုထံုးအေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ဳိးကိုမဆို ျပဳျပင္မြမ္းမံႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္””ဟု Getty Conservation Institute မွ သုေတသီတစ္ဦးျဖစ္သူ ေဂ်ာ့ခ်္အိုေတး႐ိုးက ေျပာၾကားသည္။

၎တို႔အဖြဲ႕သည္ နည္းပညာသစ္၏ တာရွည္ခံႏိုင္ရည္ ရွိမႈကို စမ္းသပ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ေရွးေခတ္ဆန္သရြတ္ တို႔၏ တာရွည္ခံႏိုင္စြမ္းကားသမိုင္းက သက္ေသျပေနခဲ့ၿပီး ျဖစ္ ၏။

မၾကာမီတြင္ ကမၻာတစ္၀န္းရွိ ေရွးေဟာင္းသမိုင္း၀င္ အေဆာက္အအံုတို႔ကို ေကာက္ညႇင္းဆန္သရြတ္တို႔ျဖင့္ ျပဳျပင္ မြမ္းမံလာၾကဖြယ္ရာရွိသည္။

အိအိေအးေအာင္ ( iMyanmarHouse.com အိုင္ျမန္မာေဟာက္စ္ေဒါ႔ကြန္း) မွ အထူးေရးသားေဖာ္ျပသည္။ Credit: iMyanmarHouse.com