သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ အိမ္ငွားတုိ႔၏ အခြင့္အေရး

ယခုကာလမွာ သဘာဝေဘးေတြက မၾကာခဏျဖစ္ေနေတာ့ ေရႀကီးလုိ႔ အိမ္ပါသြားတယ္၊ ေလျပင္းတုိက္လုိ႔ အိမ္ၿပိဳက်သြားတယ္ အိမ္မီးေလာင္သြားတယ္၊ စတဲ့ သဘာဝေဘးေတြနဲ႔ ေတြ႕ရင္ အိမ္ငွားေနသူေတြမွာ ဘယ္လုိ အခြင့္အေရးရရွိႏုိင္သလဲ'' ဟု မိတ္ေဆြတစ္ဦးက ေဆြးေႏြးေမးျမန္းလာပါသည္။ ထုိေၾကာင့္ ဗဟုသုတအျဖစ္ ဤေဆာင္းပါးကုိ ေရးသားလုိက္ပါသည္။

အိမ္ငွားမ်ား

အိမ္ငွားေနထုိင္သူမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ေသာ္ (၄)မ်ဳိး ေတြ႕ရပါသည္။

၁။ လစဥ္အိမ္ငွားရမ္းခ မွန္မွန္ေပး၍ ငွားရမ္းေနထုိင္ျခင္း။

၂။ ႏွစ္ခ်ဳပ္စနစ္ျဖင့္ အိမ္ငွားရမ္းခေပး၍ ငွားရမ္းေနထုိင္ျခင္း။

၃။ စေပၚေငြေပးစနစ္ျဖင့္ အိမ္ငွားရမ္းခေပး၍ ငွားရမ္းေနထုိင္ျခင္း။

၄။ အေပ်ာက္ေငြေပးစနစ္ျဖင့္ အိမ္ငွားရမ္းခေပး၍ ငွားရမ္းေနထိုင္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ေပသည္။

ဤတြင္ အေပ်ာက္ေငြေပးစနစ္ျဖင့္ ငွားရမ္းေနထုိင္သည့္ အေဆာက္အအုံ ပ်က္စီးသြားပါက အေပ်ာက္ေငြျဖင့္ ဝယ္ယူထားေသာ တုိက္ခန္းပုိင္ရွင္တုိ႔သည္ မူလေျမကြက္ေပၚတြင္ စုေပါင္းေငြ စုိက္ထုတ္၍ အေဆာက္အအုံသစ္ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ရွိေပသည္။

သို႔ေသာ္ အျခားေသာစနစ္ျဖင့္ ငွားရမ္းေနထုိင္သူတုိ႔မွာ မိမိငွားရမ္းေနထုိင္ေသာ အေဆာက္အအုံ ပ်က္စီးၿပိဳက် မီးေလာင္သြားခဲ့ေသာ္ အေပ်ာက္စနစ္ျဖင့္ ငွားရမ္းေနထုိင္သူတုိ႔ကဲ့သို႔ အခြင့္အေရးရရွိမည္ မဟုတ္ေပ။

ဤသည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တရား႐ုံးမွ ဆုံးျဖတ္ထားသည့္ စီရင္ထုံးတစ္ခုကုိ တင္ျပလုိပါသည္။

''ေဒၚက်င္မႈံႏွင့္ ေဒၚက်င္ရီ ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားစီရင္ထုံး စာမ်က္ႏွာ ၈၆'' အမႈမွာ ေဒၚက်င္ရီက ေဒၚက်င္မႈံအေပၚ ငွားရမ္းထားသည့္ ဥပစာကုိ ျပန္လည္ေပးအပ္ေစရန္ တရားစြဲဆုိခဲ့ရာ အႏုိင္ဒီကရီရသျဖင့္ ေဒၚက်င္မႈံမွ ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ုံး၏ အမိန္႔အေပၚ တရား႐ုံးအဆင့္ဆင့္သို႔ ျပင္ဆင္မႈေလွ်ာက္ထားခဲ့ရာ ဗဟုိတရား႐ုံးသို႔ ျပင္ဆင္မႈ တင္သြင္းခဲ့ေသာ အမႈျဖစ္သည္။

ဗဟုိတရား႐ုံးက သုံးသပ္ဆုံးျဖတ္သည္မွာ ယခုအမႈတြင္ ေဒၚက်င္မႈံသည္ အေဆာက္အအုံ ပုိင္ရွင္ျဖစ္ၿပီး၊ အဆုိပါ အမွတ္ ၃၂ (က)ႏွင့္ (ခ) အေဆာက္အအုံမွ ၃၂(ခ)ဟု အမည္ေပါက္ေသာ အိမ္ခန္းကို တစ္ခ်ိန္က ေဒၚက်င္ရီအား ငွားရမ္းခဲ့သည္။ ယင္းအေဆာက္အအုံတစ္ခုလုံးမွာ မီးေလာင္ျခင္းခံရသျဖင့္ လုံးဝပ်က္စီးသြားသည္။ ေဒၚက်င္မႈံက မီးသင့္ေသာ ေနရာေဟာင္းတြင္ အေဆာက္အအုံသစ္ ျပန္လည္ေဆာက္လုပ္ၿပီးေသာအခါ မူလအိမ္ငွား ေဒၚက်င္ရီက မူလငွားရမ္းသည့္အတုိင္း အိမ္ခန္းကို ျပန္လည္ငွားရန္ အေရးဆုိရာ ေဒၚက်င္မႈံက ျငင္းဆန္သျဖင့္ ေဒၚက်င္ရီက ဥပစာငွားရမ္းျခင္းကို ျပန္လည္ေပးအပ္ေစရန္ တရားစြဲဆုိျခင္းျဖစ္သည္။

ေဒၚက်င္မႈံက မူလငွားရမ္းခဲ့သည့္ အိမ္ခန္းမွာမီးသင့္ေလာင္၍ လုံးဝပ်က္စီးသြားၿပီျဖစ္သည္။ ဤအေျခအေနတြင္ အေဆာက္အအုံသစ္၌ ျပန္လည္ငွားရမ္းရန္ ေဒၚက်င္ရီမွ အေရးဆုိခြင့္မရွိေတာ့ေၾကာင္း ထုေခ်သည္။

ဤအမႈတြင္ အျငင္းမပြားသည့္အခ်က္မွာ မူလငွားရမ္းခဲ့သည့္ အိမ္ခန္းသည္ မီးသင့္ေလာင္၍ လုံးဝပ်က္စီးခဲ့ေပသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ မူလကနဦးက ေဒၚက်င္ရီအားငွားရမ္းထားသည့္ အိမ္ခန္း မရွိေတာ့သည့္အေလ်ာက္ ေဒၚက်င္မႈံအေနျဖင့္ ကြယ္ေပ်ာက္ပ်က္စီးသြားၿပီးျဖစ္ေသာ ယင္းအိမ္ခန္းကို ေပးအပ္ရန္ မုခ်မျဖစ္ႏုိင္သည့္ အေျခအေနသို႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့သည္ဟု ဆုိရမည္။

သို႔ျဖစ္၍ ေဒၚက်င္မႈံႏွင့္ ေဒၚက်င္ရီတုိ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည့္ အိမ္ငွားရမ္းျခင္းဆုိင္ရာ ပဋိညာဥ္မွာ ပဋိညာဥ္အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၆ အရ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီဟု ေကာက္ယူသင့္ေပသည္။ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၁ဝ၈ (င)တြင္ ငွားရမ္းသည့္ ပစၥည္း၏ ''အဓိက အစိတ္အပုိင္း''မွာ မီးေဘး၊ ေရေဘး၊ ေလေဘး အစရွိသည့္ ေဘးအႏၲရာယ္တစ္ရပ္ရပ္ က်ေရာက္ေသာေၾကာင့္ လုံးဝပ်က္စီးသြားလွ်င္ျဖစ္ေစ (သို႔မဟုတ္) ငွားရမ္းသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္အတုိင္း အသုံးျပဳမရသည့္ အေျခသို႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့သည္ျဖစ္ေစ၊ ျဖစ္ေပၚလာပါက ငွားရမ္းမႈကို ငွားယူသူက ပယ္ဖ်က္ႏုိင္ေၾကာင္း ျပဆုိထားသည္။

ယခုအမႈတြင္ ငွားရမ္းထားသည့္ 'အဓိက အစိတ္အပုိင္း'မွ် မက၊ အိမ္တစ္ခုလုံး ေလာင္ကြၽမ္းပ်က္စီး ကြယ္ေပ်ာက္သြားၿပီျဖစ္သျဖင့္ ဤအမႈသည္ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေရးအက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁ဝ၈ (င)ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ အက်ဳံးဝင္သည္ဟု ယူဆရန္ မသင့္ေခ်။

ထုိ႔ျပင္ ေဒၚက်င္မႈံႏွင့္ ေဒၚက်င္ရီတုိ႔သည္ ေနာက္ထပ္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ထားသည့္ အေဆာက္အအုံသစ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အိမ္ရွင္-အိမ္ငွား ဆက္သြယ္မႈ မရွိေခ်။ သို႔ျဖစ္၍ ေဒၚက်င္ရီသည္ ယင္းအေဆာက္အအုံသစ္ကို ၄င္းအား ငွားရမ္းရန္အတြက္ အေရးဆုိခြင့္တစ္စုံတစ္ရာ မရွိေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္ခဲ့ေပသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ အထက္ေဖာ္ျပပါ စီရင္ထုံးတြင္ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၁ဝ၈ (င) အရ ငွားရမ္းထားသည့္ အေဆာက္အအုံ၏ အဓိကအစိတ္အပိုင္း ပ်က္စီးသြားသည့္တုိင္ ငွားရမ္းေနထုိင္သူအေနျဖင့္ အေဆာက္အအုံမွ ဆင္းေပးရန္ ဆႏၵမရွိလွ်င္ အိမ္ရွင္-အိမ္ငွားအျဖစ္ ဆက္လက္ေနထုိင္ခြင့္ ရွိမည္ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ တစ္ခုခုေၾကာင့္ ငွားရမ္းေနထုိင္သည့္ အေဆာက္အအုံ တစ္ခုလုံး ေပ်ာက္ဆုံး ပ်က္စီး၊ ၿပိဳက်သြားပါက အိမ္ရွင္-အိမ္ငွား အျဖစ္မွ ျပတ္ေတာက္သြားၿပီျဖစ္သျဖင့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္သည့္ အေဆာက္အအုံအသစ္တြင္ အိမ္ငွားအျဖစ္ ျပန္လည္ရပိုင္ခြင့္ရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ေရးသားလုိက္ပါသည္။

Credit:  ထီယု (ဥပေဒ အတုိင္ပင္ခံ)