ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမကို ဘယ္သူ ဒီဇိုင္းဆြဲေပးခဲ့တာလဲ ?

ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမဟာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ႕အဘိုးအိုၾကီး တစ္ေယာက္လိုပါပဲ။ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕သမိုင္းမ်ားစြာဟာ ဒီအေဆာက္အဦးၾကီးေရွ႕က ျဖတ္သန္းသြားၾကပါတယ္။

ျမန္မာျပည္သူလူထုမ်ားစြာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕မိန္႕ခြန္းကို နားေထာင္ဖို႔ ဒီခန္းမၾကီးေရွ႕မွာ စုေဝးခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျပည္သူလူထုဟာ အုပ္စိုးသူေတြကို မေက်နပ္တဲ့အခါ သူ႔ေရွ႕မွာ ရင္ဖြင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗံုးေတြဘာေတြလည္း သူ႕ဆီမွာ ခဏခဏေပါက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူသာ စကားေျပာတတ္မယ္ဆို ေျပာစရာတစ္ပံုတစ္ပင္နဲ႔ အဘုိးအိုၾကီးတစ္ေယာက္ပါ။ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးမွာ ဒီအေဆာက္အဦးၾကီးက ယခုခ်ိန္ထိလည္း ပက္သက္ေနဆဲပါပဲ။

ကိုလိုနီေခတ္ အျခားအေဆာက္အဦးေတြနဲ႔မတူဘဲ သူ႔ရဲ႕ထူးျခားတဲ့ပံုစံကို သာမန္လူေတြေတာင္ သတိထားမိနိုင္ပါတယ္။ ရိုးရာနဲ႔ အေနာက္တိုင္းကို ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ပံုစံျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး သမိုင္းဝင္ထူးျခားတဲ့ အေဆာက္အဦးၾကီးကို ဒီဇိုင္းထုတ္ေရးဆြဲခဲ့သူကေတာ့ ကမာၻေက်ာ္ ျမန္မာ့ဗိသုကာပညာရွင္ ဦးတင္ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၂၅ ခုနွစ္မွာ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမကို ေဆာက္လုပ္ဖို႔ သူ႔ကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ စည္သူဦးတင္ဟာ ၁၉၂၄ ခုနွစ္ လန္ဒန္မွာက်င္းပတဲ့ ဝင္ဘေလျပပြဲမွာ ျမန္မာ့စတိုင္ ညက္ေညာမႈရွိတဲ့အေျပာက္အမြမ္းဒီဇိုင္းေတြနဲ႔ နာမည္ရထားျပီးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အိႏၵိယနိုင္ငံ မြမ္ဘုိင္း(ဘံုေဘ)ျမိဳ႕ အင္ဂ်င္နီယာကုမၸဏီတစ္ခုမွာ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမဟာ မေဆာက္လုပ္ခင္ကတည္းက ျပႆနာ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမဟာ ယခင္က Ripon Hall ဆိုတဲ့ ကပြဲခန္းမျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ျမဴနီစပယ္ရုံးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲထားတာပါ။ ျမိဳ႕ၾကီးလာတာနဲ႔အမွ် ျမဴနီးစပယ္ရုံးခန္းကလည္း ၾကီးလာတာေၾကာင့္ ေဘးကေျမကြက္ကိုဝယ္ျပီး တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၁၃ ခုနွစ္မွာေတာ့ အၾကီစားအေဆာက္အအံုၾကီးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖို႔အတြက္ ဒီဇိုင္းျပိဳင္ပြဲေတာင္လုပ္ခဲ့ျပီးပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ စစ္ၾကီးျဖစ္လာတာေၾကာင့္ အစီအစဥ္ကိုေခ်ာင္ထိုးထားခဲ့ရပါတယ္။

၁၉၂၅ ခုနွစ္ အစီအစဥ္ျပန္စတယ့္အခါ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ေကာင္စီထဲမွာ အတိုက္အခံျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြက ဘာသာေရးဟန္ပါတဲ့ ဗိသုကာပံုစံကို မၾကိဳက္ၾကဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ဦးဘေဖကေန အတိုက္အခံအျဖစ္ အျပင္းအထန္ေျပာခဲ့ျပီး အနိုင္ရခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုအေျခအေနထဲမွာ ဦးတင္ဟာ အေနာက္တိုင္းနဲ႔ ျမန္မာ့ဟန္ကိုေရာျပီး ျပႆဒ္ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဂႏၱဝင္ပံုစံကို သမိုင္းထဲမွာ ျပန္လည္ရွင္သန္ေစခဲ့ပါတယ္။

၁၈၉၀ ခုနွစ္မွာေမြးတဲ့ စည္သူဦးတင္ဟာ ၁၉၇၂ ခုနွစ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေက်ာ္ၾကားတဲ့ အျခားလက္ရာေတြကေတာ့ ရန္ကုန္ဘူတာၾကီးနဲ႔ ျမိဳ႕မေက်ာင္း (အထက ၂ ဒဂံု) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕စတိုင္ကိုေတာ့ Buddhist နဲ႔ Neoclassical အျဖစ္ ကမာၻမွာ လူသိမ်ားၾကပါတယ္။

Ref; Wikipedia
;Burmese Design & Architecture by John Falconer, Elizabeth Moore, Alfred Birnbaum, Daniel Hahrs
;The Traveller Journal Vol-1,No-20


www.iMyanmarHouse.com မွာ ေရးသားေဖာ္ျပသည္။
Credit: iMyanmarHouse