ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းမ၏ လမ္းတစ္ဖက္ျခမ္း၊ ပလက္ေဖာင္းေပၚမွ ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္
လမ္းေဘးေဈးသည္မ်ား၊ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္၊ ေၾကာ္ျငာဆုိင္းဘုတ္ႏွင့္ ႐ုပ္ရွင္ ေၾကာ္ျငာဆုိင္း
ဘုတ္မ်ား ထုိးထုိးေထာင္ေထာင္ႏွင့္ ဖုံးကြယ္ေနသည့္ၾကားမွပင္ ထင္ထင္ရွားရွားေပၚလြင္ေနသည့္
အ၀ါ ေရာင္ အေဆာက္အအုံတစ္ခုကုိ ျမင္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
ထိုအေဆာက္အအုံ အေပၚဘက္နားမွ ယုိယြင္းေသာ္လည္း ထင္ရွားသည့္ဆုိင္းဘုတ္ မွာ '၀ဇီရာ'
ဟု ေရးသားထားသည္။ အဆုိပါ အေဆာက္အအုံသည္ ယခင္က ႐ုပ္ရွင္႐ုံမ်ား စုေ၀းရာ ႐ုပ္ရွင္႐ုံ
တန္း (Cinema Row) ေခတ္ျဖစ္သည့္ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္မွ ယေန႔အခ်ိန္အထိ သက္တမ္းအရွည္ဆုံး
႐ုပ္ရွင္႐ုံျဖစ္ၿပီး ယေန႔ထက္တိုင္ သက္၀င္ရွင္သန္လ်က္ရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္း ေခတ္တြင္လည္း အႏုပညာ
လက္ရာေျမာက္ ႐ုပ္ရွင္႐ုံအျဖစ္ ေနာက္ဆုံးက်န္ရွိသည့္ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအုံ
တစ္ခုဟုေျပာလွ်င္လည္း မွားမည္မထင္ပါ။
ယခု ဆူးေလရွန္ဂရီလာ ယခင္ ကုန္သည္ ႀကီးမ်ားဟုိတယ္ေနရာတြင္ ယခင္က 'Globe' (ေခၚ)
'ဂုဏ္႐ုံ'၊ 'Palladium' ဟု အမည္တြင္ခဲ့ဖူးသည့္ 'ပပ၀င္း' ႐ုပ္ရွင္႐ုံ စသည္တုိ႔ ရွိခဲ့ဖူးၿပီး
ထိုဟိုတယ္ႏွင့္ မ်က္ႏွာ ျခင္းဆိုင္ေနရာရွိ ဆာကူရာတာ၀ါေနရာ တြင္ အိႏၵိယလူမ်ဳိးပိုင္ 'Ritz'
ေခၚ 'ရဲရင့္' ႐ုပ္ရွင္႐ုံလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။
ထုိ႔ေနာက္ လက္တင္ဘာသာစကားျဖင့္ 'ဟိတ္ဟန္ႀကီး ျခင္း' ဟု အဓိပၸာယ္ရသည့္
'The Excelsior' ေခၚ '၀ဇီရာ' ႐ုံ၊ သြင္၊ ၿမိဳ႕မႏွင့္ ဆုထူးပန္ အစရွိသျဖင့္ ႐ုပ္ရွင္႐ုံမ်ား အစီအရီ
ရွိခဲ့ၾကေသာ အဆုိပါေနရာသည္ တစ္ေခတ္တစ္ခါဆီက ႐ုပ္ရွင္႐ုံတန္းအျဖစ္ အလြန္ေက်ာ္ၾကား
ခဲ့သည့္ေနရာလည္း ျဖစ္သည္။
၁၉၀၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားအတြင္း တည္ ေဆာက္ထားခဲ့ေသာ ႐ုပ္ရွင္႐ုံအမ်ားစုမွာ ျပည္သူပုိင္
အသိမ္းခံရၿပီးေနာက္ ပုဂၢလိက ထံ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ခဲ့ျပန္သည္။ ႐ုံေပါင္းမ်ားစြာမွာ ေရာင္းခ်ၿပီး
ေနာက္ ဖ်က္သိမ္းခံခဲ့ ရၿပီး ဆုထူးပန္႐ုံမွာလည္း မၾကာေသးမီက ပင္ အထပ္ျမင့္တုိက္ စီမံကိန္း
အတြက္ စေတးခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတစ္၀န္းတြင္ ယခင္က႐ုပ္ရွင္႐ံုေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့ေသာ္
လည္း ယခုအခါတြင္မူ အနည္းစုသာက်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရး
အဖြဲ႕ (YHT) ၏ သုေတသနတြင္ ေဖာ္ျပေနသည္။
၂၀၁၃ တစ္ႏွစ္တည္းတြင္ပင္ ႐ုပ္ရွင္႐ုံတန္း၏ လက္က်န္ေျခာက္႐ုံအနက္ သုံး႐ုံကုိ အထပ္ျမင့္
ဟိုတယ္ႏွင့္ ႐ုံးခန္းအေဆာက္ အအုံ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ေရာင္းခ်ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း အေရွ႕ေတာင္
အာ႐ုံ႐ုပ္ရွင္႐ုံ မ်ားထိန္းသိမ္းေရးစီမံကိန္းက ေဖာ္ျပခဲ့ သည္။
အဆုိပါ စီမံကိန္းရွိ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏုိင္ငံမ်ားမွ ထိန္းသိမ္းရမည့္ သမုိင္း၀င္ ႐ုပ္ရွင္႐ုံမ်ားတြင္
၀ဇီရာပါ၀င္သည္။ ယင္းမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ သက္တမ္းအရင့္ဆုံးျဖစ္ၿပီး ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန
က ေရာင္းခ်ျခင္းမျပဳဘဲ ထိန္းသိမ္းထား သည့္ ရွားပါး႐ုပ္ရွင္႐ုံလည္း ျဖစ္သည္။
အလင္းေရာင္ႏွင့္ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္း မြန္သည့္ အမုိးခုံး ျပဴတင္းေပါက္မ်ား၊ ထုထည္ႀကီးမား
သည့္ တုိင္လုံးႀကီးမ်ား၊ တုိင္အထက္ ထြင္းထုထားသည့္ လက္ရာ ေျမာက္ ပန္းကႏုတ္မ်ား၊
က်ယ္ျပန္႔လွသည့္ ၀ရန္တာ ေလွ်ာက္လမ္းမ်ား၊ အေနာက္တုိင္း ဆန္ဆန္ စက္၀ုိင္းပုံျပတင္း
ေပါက္မ်ားႏွင့္ မ်က္ႏွာၾကက္မွ ကြ်န္းကႏုတ္ပန္းမ်ား၊ ခုိင္ခန္႔ သည့္ကြ်န္းတံခါးရြက္မ်ားႏွင့္ က်ည္း
ေပါင္ မွ ကြ်န္းကႏုတ္မ်ားမွာ အတိတ္ဆီက The Excelsior ႐ုံ၏ ခမ္းနားမႈႏွင့္ ဟိတ္ဟန္ႀကီးမႈ
တုိ႔ကို ေဖာ္ျပေနသည့္ သက္ေသမ်ားျဖစ္ၿပီး မ်က္ေမွာက္ေခတ္ မည္သည့္႐ုပ္ရွင္႐ုံတြင္ မရရွိႏုိင္ေတာ့သည့္ ေလ၀င္ေလထြက္ ေကာင္းျခင္းႏွင့္ ေစာင့္ဆုိင္းရန္ေနရာ က်ယ္၀န္းျခင္း
တုိ႔ကုိ ေပးစြမ္းႏုိင္သည္။
ျပဇာတ္႐ုံတြင္ ဗုိလ္ကေလးတင့္ေအာင္၊ ဒဂုံတင္၀င္းႏွင့္ ဂီတလုလင္ ေမာင္ကိုကုိတို႔ ကဲ့သို႔
နာမည္ေက်ာ္စာေရးဆရာ၊ ဒါ႐ုိက္ တာမ်ား၏ ျပဇာတ္မ်ား၊ မႏၲေလးသိန္းေဇာ္ ဇာတ္ပြဲမ်ား
ကျပခဲ့ဖူးေၾကာင္း ၀ဇီရာ႐ုံမ်ား ကြပ္ကဲေရး ဆပ္ေကာ္မတီအတြင္းေရးမႉး ဦးေဌးေအာင္က
ေျပာသည္။
ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္တြင္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကား လာသျဖင့္ ျပဇာတ္မွ ႐ုပ္ရွင္႐ုံအျဖစ္ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီး
၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္သူ ပုိင္အသိမ္းခံခဲ့ရကာ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ ျပဇာတ္႐ုံအျဖစ္ တစ္ဖန္ျပန္လည္
အသုံးျပဳ ခဲ့သည္။
၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ျမန္မာႏုိင္ငံ႐ုပ္ရွင္အစည္းအ႐ုံးသုိ႔ ျပန္လည္ငွားရမ္းခဲ့ၿပီး
႐ုပ္ရွင္႐ုံ အျဖစ္ ျပန္လည္အသုံးျပဳခဲ့သည္မွာ ယေန႔ ထက္တိုင္ပင္ျဖစ္သည္။
"အထဲမွာဆုိ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ပ်က္စီး ေနတာမ်ားေနၿပီ။ ႐ုံမ်က္ႏွာၾကက္၊ ထုိင္ခုံ အေနအထား၊
ပိတ္ကား၊ ေနာက္ၿပီး အသံပုိင္း ဆုိင္ရာ ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာအကုန္လုံး ေျပာင္းလဲမႈတစ္ခု လုပ္ရမယ္။
လုပ္ဖုိ႔အစီအစဥ္က ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အေကာင္အထည္မေဖာ္ျဖစ္ေသးဘူး။ ဒီ႐ုံတစ္႐ုံလုံးကို
ျပင္ဖို႔ ဆုိ သိန္းေပါင္းေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ကုန္က်မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ရန္ပုံေငြအခက္အခဲလည္းရွိတယ္။
ဖလင္႐ုံျဖစ္တဲ့အတြက္လည္း စည္းမ်ဥ္းအရ ဒစ္ဂ်စ္တယ္စနစ္ကုိ ေျပာင္းရ မွာပါ။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္
႐ုပ္ရွင္ျပစက္ကလည္း တစ္လုံးကုိ သိန္းသုံးေလးေထာင္ေလာက္ ရွိ တယ္။ ႐ုပ္ရွင္လုပ္ငန္းကလည္း
လုပ္ဖုိ႔ တြန္းအားေပးေနတယ္။ အနည္းဆုံးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျဖစ္ဖို႔ ေျခာက္လ ေလာက္
ၾကာဦးမွာပါ" ဟု ဦးေဌးေအာင္က ေျပာသည္။
သမိုင္း၀င္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအုံျဖစ္သည့္ ၀ဇီရာ႐ုံအား အဆင့္ျမႇင့္တင္ရန္ႏွင့္ ထိန္းသိမ္းရန္
အတြက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႐ုပ္ရွင္အစည္း
အ႐ုံးတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ ၿပီး ႐ုံအတြင္းအျပင္ အဆင္ျပဳျပင္ျခင္း၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းပညာ
သုိ႔ ေျပာင္းလဲ ကာ ႐ုပ္ရွင္ႏွင့္ ျပဇာတ္မ်ားအတြက္ အလင္းႏွင့္ အသံပိုင္းဆုိင္ရာမ်ား တုိး တက္ေအာင္
လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
ပိုမုိေကာင္းမြန္သည္မွာ ဧည့္သည္ မ်ားၾကည့္႐ႈႏုိင္ေစရန္အတြက္ ျပတုိက္ သဖြယ္ျပဳလုပ္ကာ
တစ္ေခတ္ဆီက ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက၏ သမုိင္း၀င္ လက္ရာမ်ားကုိ ျပသထားရန္ စီစဥ္ ထားျခင္း
ျဖစ္သည္။
ပါဠိစကား '၀ဇိရ' မွဆင္းသက္လာ ၿပီး တန္ဖုိးႀကီးမားသည့္ 'စိန္' ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ ၀ဇီရာသည္
သူ၏တန္ဖုိးျမင့္မားၿပီး ဟိတ္ဟန္ႀကီးသည့္ ဗိသုကာလက္ရာမ်ားႏွင့္ ႐ုပ္ရွင္ႏွင့္ ျပဇာတ္မ်ားမွ
အႏုပညာလက္ရာမ်ား ကို သမုိင္းတြင္ဆက္လက္ လက္ဆင့္ ကမ္းရန္အတြက္ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္မႈ
မ်ားကို ေစာင့္ဆုိင္းေနၿပီျဖစ္သည္။
Credit: Myanmar Times
