အိမ္ၿခံေျမ ေရာင္းဝယ္ျခင္းႏွင့္ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ သိမွတ္ဖြယ္ရာ

မိတ္ေဆြ၏ေဆြးေႏြးခ်က္အရဆိုလွ်င္ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာရရွိၿပီးသူက ထပ္ဆင့္ကုိယ္ စားလွယ္လႊဲစာေပးျခင္း၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ General Power of Attorney to General Power of Attorney (G.P to G.P) ? Special Power of Attorney to Special Power of Attorney (S.P to S.P) ျပဳလုပ္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု နားလည္သေဘာေပါက္ပါသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ ဆို သည္ကုိ ဦးစြာသိရွိနားလည္ထား ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ

ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာတြင္ ႏွစ္မ်ဳိး ရွိသည္။
(၁) အေထြေထြ ကုိယ္ စားလွယ္လႊဲစာ (G.P) ႏွင့္
(၂) အထူးကုိယ္စား လွယ္လႊဲစာ (S.P) တို႕ ျဖစ္သည္။

အေထြေထြ ကုိယ္စား လွယ္လႊဲစာ(G.P) အရ လႊဲအပ္ျခင္း ခံရသူသည္ လႊဲအပ္သူ၏ လုပ္ငန္းကိစၥအရပ္ရပ္ကုိ လႊဲအပ္သူ၏ ကုိယ္စား လုပ္ပုိင္ခြင့္ ရရွိေပသည္။ အထူးကုိယ္စားလွယ္လႊဲ စာ (S.P) မွာမူ၊ လႊဲအပ္သူက ခြင့္ ျပဳထားသည့္အေၾကာင္းအရာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိသာ ကုိယ္စားလွယ္စာရ သူက လုပ္ပုိင္ခြင့္ ရွိေပသည္။

ဥပမာ- အိမ္ၿခံေျမ အေရာင္းအဝယ္ မွတ္ပံုတင္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုပိုင္ခြင့္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္ မတီတြင္ ေျမပံုရာဇဝင္ ကူးယူခြင့္၊ေျမကြက္အမည္ေျပာင္းခြင့္ စသျဖင့္ေဖာ္ျပထားလွ်င္ပင္ အေၾကာင္းအရာလုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိသာေဆာင္ရြက္ပုိင္ခြင့္ရျခင္းျဖစ္ သည္။

ကိုယ္စားလွယ္

ပဋိဥာဥ္အက္ဥပေဒပုဒ္မ (၁၈၂) တြင္ ကုိယ္စားလွယ္ ဆိုသည္မွာ သူတစ္ပါးအတြက္ ကိစၥတစ္ရပ္ရပ္ကုိေဆာင္ရြက္ရန္ ခန္႔ ထားခံရ သူ သုိ႕မဟုတ္ အျခားလူ မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ သူတစ္ပါး အတြက္ ကုိယ္စားျပဳသူကုိ ဆိုလို သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။

• 

ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္ခြင္႔ရွိသူႏွင္႔ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ႏုိင္သူ

မိမိကုိယ္စား ကုိယ္စား လွယ္ လႊဲအပ္သူသည္ မိမိႏွင့္သက္ ဆုိင္သည့္ တရားဥပေဒအရ အရြယ္ေရာက္သူျဖစ္ၿပီး စိတ္ေပါ့သြပ္ သူ မျဖစ္ေစရဟု ပဋိÓဥ္အက္ဥပ ေဒပုဒ္မ (၁၈၃) တြင္ ျပ႒ာန္းထား ေပသည္။ ထုိ႕တူ ပဋိဥာဥ္အက္ဥပ ေဒပုဒ္မ (၁၈၄) တြင္ မည္သူမဆို ကုိယ္စားလွယ္ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ္လည္း တရားဥပေဒအရ အရြယ္မေရာက္ေသးသူႏွင့္ စိတ္ေပါ့သြပ္သူ မျဖစ္ေစရဟု ေဖာ္ျပထားေပသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ကုိယ္စားလွယ္ လဲႊအပ္သူႏွင့္ ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္လက္ခံသူတို႕သည္ ဥပေဒအရ အရြယ္ေရာက္သူမ်ား ျဖစ္ၿပီးစိတ္ေပါ့ သြပ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရ ေၾကာင္း သတိျပဳဖို႕ လိုအပ္ေပသည္။

ကိုယ္စားလွယ္လႊဲအပ္ျခင္း

ကုိယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္ ရာ၌ ႏႈတ္ျဖင့္ လႊဲအပ္ႏုိင္ေသာ္ လည္း တရားဝင္ အျငင္းမပြားႏုိင္ ရန္ စာျဖင့္ (G.P) ျဖစ္ေစ၊ (S.P) ျဖစ္ေစ လႊဲအပ္ႏုိင္ေၾကာင္း ပဋိÓဥ္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ (၁၈၇) တြင္ ျပ႒ာန္းထားေပသည္။ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ (G.P) ႏွင္႔ (S.P) မ်ားကို တရားဝင္ အတည္ျဖစ္ေစရန္၊ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပံုတင္႐ံုး၌ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပံုတင္ အက္ဥပေဒပုဒ္မ (၃၃) အရ မွတ္ပံုတင္ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ စာခ်ဳပ္စာ တမ္း မွတ္ပံုတင္႐ံုး၌ လက္ခံက်င့္ သံုးေနသည္မွာ (S.P) အထူးကုိယ္ စားလွယ္လႊာစာခ်ဳပ္ ဆိုရာတြင္ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ၌ ေဖာ္ျပထား ေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ ပတ္ သက္၍ လႊဲအပ္သူက ပုိင္ဆိုင္ သည့္ အေထာက္အထား သို႕မ ဟုတ္ လုပ္ပုိင္ခြင့္အေထာက္အ ထား စာရြက္စာတမ္းမ်ားကုိ တင္ျပ ရေပသည္။

ဥပမာ- အိမ္ၿခံေျမႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ လႊဲ အပ္ထားပါက လႊဲအပ္သူအေနျဖင့္ အဆိုပါ အိမ္ၿခံေျမႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ ပုိင္ဆိုင္မႈအေထာက္အထား၊ ဂရန္ စသည္တို႕ကုိ တင္ျပရမည္ ျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ အေထြေထြ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ (G.P) ျပဳလုပ္ ခ်ဳပ္ဆိုရာတြင္ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲ အပ္သူ၏ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကိစၥမွန္သမွ် ကုိ လႊဲအပ္ျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ အ ေထာက္အထား စာရြက္စာတမ္း မ်ား တင္ျပရန္ မလိုအပ္ေပ။ ထုိ႕ေၾကာင့္ မူလအေထြေထြ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ (G.P) ရရွိထားသူက အျခားေနာက္တစ္ဦး ကုိ အေထြေထြကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ (G.P) ထပ္ဆင့္ ျပဳလုပ္လႊဲအပ္ျခင္း မ်ား ရွိလာေပသည္။

ထပ္ဆင္႔ ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ ျပဳလုပ္ေပးျခင္း

ထပ္ဆင့္ကုိယ္စားလွယ္ လႊဲစာျပဳလုပ္ေပးျခင္း ဆိုသည္မွာ ဥပေဒႏွင့္အညီ ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္ လႊဲအပ္ျခင္း ခံထားရသူက အျခားသူတစ္ဦးကုိ မိမိကုိယ္စား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ ထပ္ဆင့္၍ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ G.P to G.P သုိ႕မဟုတ္ S.P to S.P ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ပဋိဥာဥ္အက္ဥပေဒပုဒ္မ (၁၉ဝ) တြင္ ‘ဥပေဒႏွင့္အညီ လႊဲ အပ္ျခင္းခံ ရေသာ ကုိယ္စားလွယ္ တစ္ဦးသည္ မိမိအား ကုိယ္စား လွယ္ လႊဲထားသည့္ကိစၥ၌ ထပ္ဆင့္ ကုိယ္စားလွယ္ ခန္႕ထားခြင့္ မရွိ’ ဟု ပိတ္ပင္ထားေပသည္။

ဆိုလိုသည္မွာ အိမ္ၿခံ ေျမ အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္ၾကရာ၌ ေျမကြက္ ဝယ္သူက အေရာင္း အဝယ္ မွတ္ပံုတင္စာခ်ဳပ္ မျပဳလုပ္ ႏုိင္ေသး သျဖင့္ေရာင္းသူ ေျမကြက္ အမည္ေပါက္ထံမွ အေထြေထြ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ(G.P)ကုိ ျဖစ္ ေစ၊ အထူးကုိယ္ စားလွယ္လႊဲစာ (S.P) ကုိ ျဖစ္ေစ ျပဳလုပ္ရယူထား တတ္ၾကသည္။ အဆိုပါ ကုိယ္စားလွယ္ လႊဲစာ ရသူက မိမိ ဝယ္ယူထား ေသာ အဆိုပါေျမကြက္ ကုိ ထပ္မံ ေရာင္းခ်ရာတြင္ ဝယ္ယူသူအား ေျမကြက္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကိစၥ အဝဝကုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ ထပ္ ဆင့္ ကုိယ္စား လွယ္လႊဲစာ ျပဳလုပ္ ေပးပုိင္ခြင့္ မရွိေပ။ ‘ေျမကြက္အ မည္ေပါက္ ျဖစ္သူထံမွသာ ကုိယ္ စားလွယ္လႊဲစာကုိ တိုက္႐ိုက္ရယူ ထားၾကရ မည္’ ျဖစ္သည္။

ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ ျပဳလုပ္ေပးျခင္းႏွင္႔ အဖိုးစားနား

ပဋိဥာဥ္အက္ဥပေဒပုဒ္မ (၁၈၅) တြင္ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာျပဳလုပ္ေပးရန္ သုိ႕မဟုတ္ ကုိယ္စားလွယ္ျပဳလုပ္ရန္ မည္သည့္ အဖိုးစား နားမွ် ေပးရန္မလိုဟု ျပ႒ာန္းထားေပသည္။ သုိ႕ေသာ္ ေငြရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသည့္ အိမ္ၿခံေျမ ဝယ္ေရာင္းမ်ား အေနျဖင့္ ဝယ္ခြန္မေဆာင္လို ေသာေၾကာင့္ မွတ္ပံုတင္အေရာင္း အဝယ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း မျပဳဘဲေျမကြက္အမည္ေပါက္ထံမွ ကုိယ္ စားလွယ္လႊဲစာ ရယူထားေလ့ ရွိၾကသည္။

၄င္းတို႕က အက်ဳိးအ ျမတ္ရ၍ အဆိုပါေျမကြက္ကုိ ထပ္မံေရာင္းခ်ရာတြင္ ဝယ္သူအား ၄င္းတို႕အေနျဖင့္ ထပ္ဆင့္ကုိယ္ စားလွယ္လႊဲ စာျပဳလုပ္ေပးခြင့္ မရွိ ေပ။ ထပ္ဆင့္ဝယ္ယူသူအား မူလ ေျမကြက္ အမည္ေပါက္မွ လႊဲအပ္သည့္ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ အသစ္ ကုိ ျပဳလုပ္ေပးၾကရသည္။ ဤတြင္ အိမ္ၿခံေျမ အမည္ေပါက္သူကေျမကြက္ ထပ္ဆင့္လႊဲေျပာင္း ဝယ္ယူသူအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ ျပဳလုပ္ေပးရ ျခင္းအေပၚ သင့္ေတာ္သည့္ အဖိုး စားနား သတ္မွတ္ရယူကာ ကိုယ္ စားလွယ္လႊဲစာကုိ ျပဳလုပ္ေပးလ်က္ ရွိၾကသည္။

ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ ရုတ္သိမ္းျခင္း

ကုိယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္ သူသည္ မိမိ၏ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲ စာကုိ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္မဆို ႐ုပ္သိမ္းႏုိင္သည္ဟု ပဋိÓဥ္အက္ ဥပေဒပုဒ္မ (၂ဝ၁) တြင္ျပ႒ာန္းထားပါသည္။ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာေပးအပ္သူျဖစ္ေစ၊ ကုိယ္စားလွယ္ လႊဲစာ လက္ခံရရွိသူ (ကုိယ္စား လွယ္) ျဖစ္ေစကြယ္လြန္သြားပါက ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာသည္ ဆံုးခန္း တုိင္ၿပီး ပ်က္ျပယ္သြားၿပီ ျဖစ္ သည္။ တစ္ခါတရံ ကုိယ္စား လွယ္လႊဲစာမ်ား၌ ႐ုပ္သိမ္း၍မရ ေသာ ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာဟု ေဖာ္ ျပလႊဲအပ္တတ္ၾကသည္။

အထူးသျဖင့္ ကန္ထ႐ိုက္တိုက္မ်ားေဆာက္လုပ္ၾကရာတြင္ ေျမအမည္ေပါက္ ပုိင္ရွင္တို႕က ကန္ထ႐ိုက္တာမ်ားကုိေပးသည့္ ကုိယ္စား လွယ္လႊဲစာ မ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရသည္။ ထုိသုိ႕ေသာ ကုိယ္စား လွယ္လႊဲစာမ်ားကုိ ႐ုပ္သိမ္းပယ္ ဖ်က္လိုပါက ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္ လႊဲအပ္ျခင္းခံရသူသည္ လႊဲအပ္ ထားသည့္ အခြင့္အာဏာကုိ ေဖာက္ဖ်က္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပကာ တရား႐ံုးတြင္ ကုိယ္စားလွယ္ လႊဲစာ ဖ်က္သိမ္းေပးေစလိုမႈကုိ စြဲဆိုရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ေရး သားလိုက္ပါသည္။

Credit: myanmar market