မူဆိုလီနီ (Benito Amilcare Andrea Mussolini) သည္ အီတလီႏိုင္ငံ၏ (၄၀)ဦးေျမာက္ ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း အီတလီ၏ အမ်ဳိးသား ဖက္ဆစ္ပါတီကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အီတလီႏိုင္ငံအတြင္း ဖက္ဆစ္မ်ဳိးေစ့ ခ်ေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
ပထမကမာၻစစ္ႏွင့္ ဒုတိယကမ္ၻာစစ္အၾကား ကမာၻ တစ္လႊားတြင္ အလြန္ၾသဇာႀကီးခဲ့ေသာ အီတလီအာဏာရွင္ ဗင္နီတို မူဆိုလီနီ၏ အတၳဳပၸတၱိမွာ ထူးဆန္းအံ့ၾသဖြယ္ေကာင္း လွသည္။
သူသည္ အသက္ (၄၀)မေက်ာ္မီကပင္ ေက်ာင္း ဆရာ၊ ႏြားသတ္သမား၏တပည့္၊ အုတ္စီသူ၏အကူ၊ သတင္းစာ ဆရာ၊ ျပင္သစ္ဘာသာျပန္ဆရာ၊ စစ္သား၊ ပါလီမန္အမတ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ အစရွိသျဖင့္ အလုပ္အမ်ဳိးမ်ဳိး လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးသည္။
မူဆိုလီနီသည္ Fascism ေခၚေသာ ေ၀ါဟာရကို ၁၉၁၉ ခုႏွစ္အခ်ိန္မွ စတင္သံုးစြဲခဲ့ေသာ ဖက္ဆစ္၀ါဒီတစ္ဦး ျဖစ္သည္။
၁၉၂၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ (၃၁)ရက္မွ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္အထိ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ၾကာ အာဏာရွင္တစ္ဦးအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
မူဆိုလီနီကို ၁၈၈၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္တြင္ အီတလီႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း Dovia di Predappio ဒိုဗီယာ ဒီပရီ ဒါပီယိုၿမိဳ႕ကေလးတြင္ ေမြးဖြားသည္။
မူဆိုလီနီသည္ ဖခင္ အလက္ဇန္ဒ႐ို မူဆိုလီနီသည္ ပန္းပဲဆရာျဖစ္၍ မိခင္ျဖစ္သူမွာ ႐ွိဆာမွာ ေက်ာင္းဆရာမ ျဖစ္သည္။
မူဆိုလီနီ ငယ္စဥ္တြင္ ဖခင္မွာ ၀င္ေငြနည္းပါးေသာ ေၾကာင့္ မိခင္၏၀င္ေငြေပၚမွာသာ မွီခိုခဲ့ၾကရသည္။ မူဆိုလီနီ သည္ ၪဏ္ေကာင္းသူျဖစ္ၿပီး ေအာက္ႀကိဳ႕ခံလိုေသာ စိတ္မ်ဳိး မရွိေခ်။ အသက္ (၁၈)ႏွစ္ခန္႔တြင္ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ လက္မွတ္ရရွိခဲ့သည္။
ဆရာအတတ္သင္ခဲ့ေသာ္လည္း ပညာေရးတြင္ စိတ္ မ၀င္စားဘဲ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရန္သာ စိတ္ထက္သန္ေနခဲ့သည္။ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ တစ္ႏွစ္ခန္႔အလုပ္လုပ္ၿပီးေနာက္ အျခား အလုပ္ရွာရန္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္သြားသည္။
ဆြစ္ဇာလန္တြင္ ငတ္တစ္လွည့္ ျပတ္တစ္လွည့္ႏွင့္ အလုပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးလုပ္ရင္း ပညာသင္ၾကား၍ ဗဟုသုတရွာမွီး ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ေတာ္လွန္ေရးစိတ္၊ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ ျပင္းထန္ ေသာေၾကာင့္ ဆြစ္ဇာလန္အစိုးရက နယ္ႏွင္လိုက္သည္။ အီတလီသို႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ စစ္တပ္သုိ႔ ၀င္ေရာက္အမႈ ထမ္းသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီတြင္လည္း အေရးပါေသာ ပါတီ ၀င္ ျဖစ္လာသည္။
ေကာလိပ္တြင္ ပညာသင္ယူခ်ိန္မွစကာ ဂ်ာမန္ အေတြးအေခၚပညာရွင္ ကားလ္မတ္စ္ ဳေမူ ၾေမထ ၏ ႏိုင္ငံ ေရး အယူ၀ါဒမ်ားကို လက္ခံလာခဲ့သည္။
၁၉၁၅ ခုႏွစ္ ပထမ ကမ္ၻာစစ္ျဖစ္ခ်ိန္တြင္ အီတလီ ကို မဟာမိတ္တို႔ဘက္မွ ပါ၀င္တိုက္ခိုက္ေအာင္ ႏိႈးေဆာ္ခဲ့သူ တစ္ဦး၊ ကိုယ္တိုင္ သာမန္စစ္သားတစ္ဦးအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့ သူတစ္ဦးျဖစ္လာပါတယ္။ မူဆိုလီနီကို ထိုအခ်ိန္က စစ္လိုလား သူ၊ ဖက္ဆစ္၀ါဒီတစ္ဦးလို႔ အမ်ားစုက မျမင္ခဲ့ၾက။ ဖက္ဆစ္ ၀ါဒကိုလည္း အႏ္ၲရာယ္ဟု မသိျမင္ခဲ့ၾကေခ်။
တစ္ခါတြင္ ေထာင္ (၁၀)ရက္မွ် အက်ခံရ၍ ရဲတပ္ဖြဲ႕ မွ မ်က္ေျခမျပတ္ လိုက္လံၾကည့္႐ႈျခင္းကိုပင္ ခံခဲ့ရေသးသည္။ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္တြင္မူ မူဆိုလီနီသည္ ထရင္တိုၿမိဳ႕သို႔သြားျပန္ သည္။ ထရင္တိုၿမိဳ႕တြင္ သတင္းစာဆရာလုပ္ရင္း စာအုပ္ စာတမ္းမ်ား ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အလုပ္သမားမ်ားအား ဆူပူေအာင္ ေသြးေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၅ လ အျပစ္ေပးျခင္းခံရ သည္။
၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ လက္၀ဲေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဟု အသိအမွတ္ျပဳၾကေလၿပီ။ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ယူတိုးပီးယား ေခၚ သတင္းစဥ္ကို တည္ေထာင္သည္။ ထိုႏွစ္မွာပင္ ေရခ်ယ္ ဂီဒီႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့ရာ သားသမီး ၆ ေယာက္ထြန္းကားေလသည္။
၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ဖက္ဆစ္စနစ္ကို က်င့္သံုးၿပီး အာဏာသိမ္းကာ အာဏာရွင္တစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့သည္။ သူ၏လုပ္ရပ္ကို အဂၤလိပ္ ျပင္သစ္တို႔က အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳ ခဲ့ၿပီး မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္အထိ အေကာင္းျမင္ခဲ့ ၾကသည္။
မူဆိုလီနီသည္ ဖက္ဆစ္၀ါဒီတစ္ဦးျဖစ္ေသာ္လည္း ဂီတနဲ႔ အႏုပညာကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူျဖစ္၏။ ကမာၻေက်ာ္ စာေရး ဆရာႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဘားနစ္ေရွာ၊ တီအက္(စ္)အီလီေရာ့၊ အီဇာ ရာပြန္၊ ကဗ်ာစာဆိုယိက္(ခ္)တို႔ကလည္း မူဆိုလီနီကို ခ်ီးမြမ္းခဲ့ၾကသည္။
ကမ္ၻာေက်ာ္ ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ၀င္စတန္ခ်ာခ်ီ၊ ခ်ိန္ဘာလိန္၊ မက္ေဒါနယ္၊ မဟတၱမဂႏီ္ၢတို႔ ကပင္ မူဆိုလီနီကို ေလးစားၾကည္ညိဳခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
မူဆိုလီနီဟာ တဂိုးရဲ႕ ရွန္တိနိေကတန္ေက်ာင္းေတာ္ ႀကီးအတြက္ အီတလီ ဂႏၱ၀င္၀တၳဳ ႀကီးမ်ားကို ေပးလွဴခဲ့ၿပီး နာမည္ေက်ာ္ အီတာလွ်ံ၊ ဗုဒၶက်မ္းစာပညာရွင္ တုက်ိကိုလည္း ခရီးသြားပါေမာကၡအျဖစ္ ရွိန္တိနိေကတန္ကို ေစလႊတ္ဖို႔ သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။
မူဆိုလီနီ၏ စံအိမ္ေတာ္မ်ား
ဘင္နီတို မူဆိုလီနီ စံအိမ္ (Villa Benito Mussolini)
Villa Benito Mussolini ကို ၁၈၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္။ Rachele Mussolini က ၁၉၃၄ ခုႏွစ္ တြင္ ၀ယ္ယူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။
အဆိုပါႏွစ္ကာလမ်ားအတြင္း မူဆိုလီနီမိသားစု အတြက္ ေႏြရာသီစံအိမ္ေတာ္အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ မူဆို လီနီသည္ ကမၻာေက်ာ္ အေက်ာ္အေမာ္မ်ားစြာကို ယင္းစံအိမ္ ႀကီးတြင္ ဖိတ္ေခၚဧည့္ခံခဲ့ဖူးသည္ဟု ဆိုသည္။ ယေန႔ကာလ တြင္ကား Riccione ၿမိဳ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က ျပပြဲမ်ားႏွင့္ အျခား ပြဲလမ္းမ်ား က်င္းပေနရာအျဖစ္ အသံုးျပဳလ်က္ရွိသည္။
+++ ေက်းလက္စံအိမ္ (Villa Carpena) +++
(Villa Carpena) စံအိမ္ႀကီးကို မူဆိုလီနီ၏ အေမြခံ မ်ားက ေရာင္းခ်ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ယခုအခါ ျပတိုက္ျဖစ္လာ သည္။ Villa Carpena
ကို ေနအိမ္အတြင္းပါ၀င္သည့္ ပစၥည္း အားလံုးႏွင့္ တစ္ပါတည္းေရာင္းခ်ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
မူဆိုလီနီအိပ္စက္ခဲ့သည့္ ကုတင္ႏွင့္ စာေရးစားပြဲ တို႔ပင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး အိမ္ၿခံေျမ developer တို႔ကို ယူ႐ိုေငြ ၇၀၀၀၀၀ ခန္႔ျဖင့္ ေရာင္းခ်ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
Emilia Romagna နယ္ေျမ ၤသမူင ၿမိဳ႕အနီးတြင္ တည္ရွိၿပီး ပထမကမာၻစစ္ႀကီးကတည္းက မူဆိုလီနီတို႔မိသားစု ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
Immobiliare Carpena အမည္ရွိ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု က ၀ယ္ယူသြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး Villa Carpena ကို ၀ယ္ယူရန္ သီးသန္႔ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ အဖြဲ႔ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
၀ယ္ယူသြားသူတို႔မွာ ဖက္ဆစ္၀ါဒအေပၚ ယံုၾကည္သူ မ်ားမဟုတ္ေသာ္လည္း ထိုေခတ္၏ သမိုင္းေၾကာင္း အထိမ္း အမွတ္တို႔ကို အလြန္စိတ္၀င္စားေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
၄င္းတို႔က စံအိမ္ႀကီးကို ေအာက္ေမ့ဖြယ္အထိမ္းအမွတ္ ေနအိမ္အျဖစ္ အမ်ားျပည္သူသို႔ ျပသသြားရန္ စီစဥ္ခဲ့ျပီး ပညာ ရွင္မ်ားအား မူဆိုလီနီ၏ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ေလ့လာခြင့္ျပဳ ခဲ့သည္။
မူဆိုလီနီသည္ စံအိမ္ႀကီးရွိ ရႈခင္းၾကည့္အေဆာက္အအံု ေလးတြင္ ေအးေအးလူလူထိုင္ကာ သတင္းစာဖတ္ေနစဥ္ ဇနီး ျဖစ္ Donna Rachaele က မီးဖိုေဆာင္အတြင္း မုန္႔တစ္ခုခု လုပ္ေနျခင္းမ်ဳိး ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကဖြယ္ရွိသည္။
အငယ္ဆံုး ရင္ေသြးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ Romano ႏွင့္ Anna Maria တို႔ကို အဆိုပါစံအိမ္ၾကီးတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေနာင္အခါတြင္မူ ယင္းစံအိမ္သည္ မူဆိုလီနီေခတ္ ၏ ျပယုဂ္အထိမ္းအမွတ္တစ္ခု ျဖစ္လာသည္။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ မူဆိုလီနီ ေသဆံုးခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဇနီးျဖစ္သူ ဆက္လက္ေနထိုင္ခဲ့သည္။
အႀကီးဆံုးသားျဖစ္သူ Vittorio သည္လည္း ကြယ္လြန္ ခ်ိန္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္အထိ ယင္းစံအိမ္ၾကီးတြင္ ေနထိုင္သြားခဲ့သည္။
ထူးျခားသည္မွာ စံအိမ္၏တည္ေနရာသည္ မူဆိုလီနီ ေမြးဖြားခဲ့သည့္ Predappio ႏွင့္ နီးကပ္စြာတည္ရွိျခင္းျဖစ္ျပီး ၎င္း၏႐ုပ္အေလာင္းကိုလည္း ဇာတိေျမတြင္ပင္ ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့သည္။
ယင္းၿမိဳ႕ကေလးသည္ ဖက္ဆစ္အထိမ္းအမွတ္ပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္မ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနၿပီး ႏွစ္စဥ္ ဧျပီလ ၂၈ ရက္သို႔ေရာက္တိုင္း မူဆိုလီနီ က်ဆံုးသည့္အထိမ္းအမွတ္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနား က်င္းပရန္အတြက္ ဖက္ဆစ္၀ါဒ ကို ယံုၾကည္သူမ်ားစြာ ယင္းၿမိဳ႕ေလးသို႔ စု႐ံုးေရာက္ရွိလာေလ့ ရွိၾကသည္။
+++ ဂရိႏိုင္ငံရွိ ( Rhodes villa ) +++
ဂရိႏိုင္ငံရွိ Villa De Vecchi ကို ဖက္ဆစ္အာဏာ ရွင္ မူဆိုလီနီေနထိုင္ရန္အတြက္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေသာ္ လည္း ယင္းစံအိမ္သို႔ မေရာက္ဖူးေသးခ်ိန္တြင္ပင္ မူဆိုလီနီမွာ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈ ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ေျမထဲပင္လယ္အတြင္းရ Rhodes ကၽြန္းေပၚတြင္ မူဆိုလီနီေနထိုင္ရန္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည့္ စံအိမ္ၾကီးမွာ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ ဂရိအစိုးရက ေႂကြးၿမီမ်ားေပးဆပ္ေရးအတြက္ ဘ႑ာ ေငြရွာသည့္အေနျဖင့္ ႏွစ္ ၅၀ အငွားခ်ထားခဲ့သည္။
Villa De Vecchi ကို ကၽြန္းသစ္၊ ေက်ာက္တံုးတို႔ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ ၿမိဳ႕စားၾကီး Cesare De Vecchi က ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
Cesare De Vecchi သည္ မူဆိုလီနီ အထူးယံုၾကည္ ရသူမ်ားတြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၎ Dodecanese ကၽြန္းစုမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
Dodecanese ကၽြန္းစုကို ေအာ္တိုမင္အင္ပါယာထံ မွ အီတလီက ၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္သိမ္းယူထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
မူဆိုလီနီသည္ ေရာမအင္ပါယာသစ္ႀကီးကို တည္ ေထာင္ရန္ ရည္မွန္းခဲ့ရာတြင္ Rhodes ကၽြန္းမွာ အေရးပါသည့္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္သည္။
မူဆိုလီနီက Rhodes ကၽြန္းကို ေရတပ္အေျခစိုက္စခန္း တစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပဳကာ ထိုမွတဆင့္ အီတလီ၏ ၾသဇာအာဏာ ကို ျဖန္႔က်က္ရန္ ရည္မွန္းခဲ့ေသာ္လည္း Rhodes ကၽြန္းရ Villa De Vecchi စံအိမ္ၾကီးတြင္ ေျခခ်မသြားခဲ့ရေခ်။
Rhodes ကၽြန္းသည္ အလယ္ေခတ္တြင္ မာလ္တာ သူရဲေကာင္းမ်ား ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည့္ေနရာလည္း ျဖစ္သည္။
မူဆိုလီနီက အလြန္သာယာလွပသည့္ယင္းကၽြန္းေပၚ တြင္ ဘ၀၏ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ကာလမ်ားကို ျဖတ္သန္းကာ ေအးေအးလူလူ ေနထိုင္သြားရန္ စိတ္ကူးခဲ့ေသာ္လည္း သူ၏စိတ္ကူး လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေပၚလာခဲ့ျခင္း မရွိေခ်။
ဒုတိယကမ္ၻာစစ္ႀကီး ၿပီးလုဆဲအခ်ိန္တြင္ အီတလီ ေျမာက္ပိုင္းမွတစ္ဆင့္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးရန္ ျပင္ ဆင္ေနခ်ိန္၌ ေတာ္လွန္ေရးေျပာက္က်ားတို႔၏ ပစ္ခတ္သတ္ ျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရကာ ဓာတ္ဆီဆိုင္တစ္ခုတြင္ အမ်ားျပည္သူမ်ားကို ျပသထားျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ယေန႔ကာလမ်ားတြင္ကား အီတလီဗိသုကာဟန္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားကာ Rhodes ကၽြန္း၏ ကုန္းျမင့္တစ္ေနရာတြင္ ရွိၿပီး ဗနါနေည ပင္လယ္၏ က်ယ္ေျပာသည့္ျမင္ကြင္းမ်ားကို ႐ႈျမင္ႏိုင္ေသာ စံအိမ္ၾကီးမွာ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနၿပီျဖစ္ၿပီး ယခင္ ေရႊထီးေဆာင္းစဥ္ကာလမ်ားကို ထင္ဟပ္ႏိုင္သည့္ပံုရိပ္ အနည္း ငယ္သာ က်န္ရွိေတာ့သည္။
သေဘၤာေဆးတို႔မွာ နံရံမွ ကြာက်လ်က္ရွိၿပီး ေဟာင္း ႏြမ္းယိုယြင္းေနကာ ဂရပ္ဖစ္ပံုမ်ား၊ ေရညိႇမ်ားျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းလ်က္ ရွိသည္။
““မူဆိုလီနီဟာ သူ႔ရဲ႕ ူငာသက်ငညန ကားႀကီးနဲ႔ သြားလာ ေလ့ရွိၿပီး သူလာတယ္လို႔ ေၾကညာသံထြက္လာတာနဲ႔ တၿပိဳင္ တည္း တျခားေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြအားလံုး ရပ္တန္႔ေပးရပါ တယ္။ မလိုက္နာသူေတြဟာ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခံရမွာပါ။ ျပည္သူေတြဟာ အိမ္ျပင္ထြက္၊ သတိဆြဲၿပီး သူျဖတ္သန္းေနခ်ိန္မွာ ဖက္ဆစ္အေလးျပဳနည္းနဲ႔ အေလးျပဳေနရပါတယ္””ဟု သမိုင္း ပညာရွင္ ဒင္းနစ္ မက္ခ္ စမစ္က မူဆိုလီနီ၏ ေရာမအင္ပါယာ 'Mussolinis ßGoman Empire' အမည္ရွိစာအုပ္အတြင္း ေရး သားေဖာ္ျပခဲ့ဖူးသည္။
Dodecanese ကၽြန္းစုသည္ အီတလီ၏ ကိုလိုနီ အင္ပါယာတြင္ အေစာဆံုးပါ၀င္ခဲ့သည့္ေဒသမ်ားတြင္ တစ္ခု အပါအ၀င္ျဖစ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အီတလီအင္ပါယာသည္ လစ္ဗ်ား၊ ဆိုမာလီယာႏွင့္ အီရီထရီးယားတို႔သို႔ ျဖန္႔က်က္ သြားခဲ့သည္။
ဂရိအစိုးရသည္ ဥေရာပသမဂ္ၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔မ်ားသို႔ အေႂကြး ယူရိုဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ေပးဆပ္ရန္ရွိရာ အေဆာက္အအံုေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေရာင္းခ်ျခင္း၊ အငွားခ်ထားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိရာတြင္ ယခုစံအိမ္ၾကီးလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။
အမ်ားျပည္သူပိုင္ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ သမိုင္း၀င္ ေနရာမ်ားကို ေရာင္းခ်ေနျခင္းအေပၚ ျပည္သူမ်ားက အမ်က္ ထြက္ကာ ေအသင္ျမိဳ႕တြင္ ဆႏ္ၵျပမႈမ်ားလည္း ၾကီးမားစြာ ေပၚ ေပါက္ခဲ့သည္။
+++ ေရာမရွိ Villa Torlonia +++
ေရာမတြင္လည္း မူဆိုလီနီ၏ စံအိမ္ၾကီးတစ္လံုးရွိျပီး Villa Torlonia ဟု အမည္ရသည္။
ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ လူသူကင္းမဲ့ခဲ့ကာ စြန္႔ပစ္ခံထား ရၿပီးေနာက္ ပန္းခ်ီျပတိုက္အျဖစ္ အသံုးျပဳထားသည္။
မူဆိုလီနီႏွင့္ မိသားစုေနထိုင္ခဲ့ေသာ Villa Torlonia သည္ ယေန႔အခါတြင္ RGoman School of romanticism ေက်ာင္းထြက္ ပန္းခ်ီေက်ာ္မ်ား၏ လက္ရာမ်ား စုစည္းျပသ ထားရာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္လာသည္။
Villa Torlonia ကို ဗိသုကာပညာရွင္ Giuseppe Valadier က ၁၈၀၂ ခုႏွစ္မွ ၁၈၀၆ ခုႏွစ္အတြင္း ဒီဇိုင္းေရးဆြဲ ေပးခဲ့ျပီး ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္၊ ေျမရွင္ၾကီးတစ္ဦးျဖစ္သူ မင္းသား Giovanni Torlonia ေနထိုင္ရန္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
မူဆိုလီနီက ၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ သိမ္းယူလုိက္ျပီး မင္းသား၏ အႏြယ္ေတာ္မ်ားကို အိမ္ငွားခအျဖစ္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အီတလီေငြ ၁ လိုင္ရာသာ ေပးခဲ့ျပီး ဇနီး Rachele၊ သားသမီးမ်ားႏွင့္ ေျပာင္း ေရႊ ႔ေနထိုင္ခဲ့၏။
မူဆိုလီနီက သူ၏႐ံုးခ်ဳပ္အျဖစ္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ျပီး ျခံ၀န္းအတြင္း တင္းနစ္ကစားျခင္း၊ ျခံေနာက္ဘက္တြင္ ျမင္းစီး ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ဒုတိယကမ္ၻာစစ္ၾကီးအတြင္း ၁၉၄၄ ခုႏွစ္တြင္ ျဗိတိသွ်ႏွင့္ အေမရိကန္တပ္မ်ားက Villa Torlonia ကို စီးနင္း သိမ္းပိုက္လိုက္ၾကသည္။
ေနာင္ ၃ ႏွစ္အၾကာ မဟာမိတ္တပ္မ်ားထြက္ခြာသြား ခ်ိန္တြင္ အေဆာက္အအံုၾကီးမွာ ပ်က္စီးယိုယြင္းသြားခဲ့သည္။
၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ကား ေရာမၿမိဳ႕ေတာ္ေကာင္စီက ၀ယ္ယူလိုက္ျပီး ပန္းဥယ်ာဥ္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူပန္းျခံအျဖစ္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း စံအိမ္ၾကီးကိုမူ ဆက္လက္ပိတ္သိမ္း ထားခဲ့ကာ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္၀န္းက်င္ခန္႔ကမွ ျပဳျပင္မြမ္းမံမႈ မ်ား ျပန္လည္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ျခံ၀န္းအရြယ္အစားက်ယ္၀န္းေသာ္လည္း ေနအိမ္မွာ မူ ပရိေဘာဂအနည္းငယ္သာရွိျပီး ေရခ်ဳိးခန္းမွာလည္း တစ္ခန္း တည္းသာ ပါ၀င္ျခင္းေၾကာင့္ အလြန္က်ဥ္းက်ပ္သည့္ေနအိမ္ သာျဖစ္ေၾကာင္း မူဆိုလီနီ၏ သားျဖစ္သူ ႐ိုမာႏို Romano က ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
႐ိုမာႏိုသည္ စာေရးဆရာတစ္ဦးျဖစ္သည့္နည္းတူ ဂ်ာ့ဇ္ဂီတပညာရွင္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္၏။
ဖခင္ျဖစ္သူက မိသားစုကို အစားအစာ စားေသာက္ၾက ရန္ ေခၚယူလိုက္ၾကခ်ိန္တြင္ မိမိတို႔ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမတစ္စု က ေက်ာင္းတြင္တစ္ေန႔စာသင္ၾကားလိုက္သည့္ ေက်ာင္းသင္ခန္း စာမ်ားကို အလုအယက္ ၀ိုင္း၀န္းေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္မ်ားမွာ အလြန္ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ေကာင္းခဲ့ေၾကာင္း ႐ိုမာႏိုက လြမ္းဆြတ္တသ စြာ ေျပာၾကားခ့ဲဖူးသည္။
႐ိုမာႏိုက ၁၉၄၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ ညဘက္ တြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ မေမ့ႏိုင္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကိုလည္း ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့သည္။
ထိုအခ်ိန္ကာလတြင္ အီတလီစစ္႐ံႈးေနျပီျဖစ္သည္။
““အေဖက ညဘက္ (နံနက္) ၄ နာရီေလာက္မွာ အိမ္ျပန္လာ တယ္။ အေမက အေဖ့ကို “ရွင္ သူတိုိ႔အားလံုးကို ဖမ္းထားျပီး ေလာက္ျပီထင္တယ္ေနာ္”လို႔ ေျပာေတာ့ အေဖက “ငါ..မနက္ျဖန္ လုပ္လိုက္ပါမယ္”တဲ့။ အေမက “မနက္ျဖန္ဆိုတာ သိပ္ကို ေနာက္ က်သြားႏိုင္တယ္ေနာ္”လို႔ေျပာေတာ့ အေဖက ဘာမွျပန္မေျပာ ဘဲ အိပ္ရာ၀င္သြားတယ္။ ေနာက္ေန႔မနက္ ေရာမမွာပဲရွိတဲ့ Palazzo Venezia စံအိမ္ကို သူသြားတယ္။ မြန္းလြဲပိုင္းေရာက္ ေတာ့ အဖမ္းခံလိုက္ရပါေတာ့တယ္””
ထိုမနက္တြင္ပင္ ဘုရင္ Vittorio Emanuele III က မူဆိုလီနီ၏ အာဏာကို ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းလိုက္၏။
မူဆိုလီနီကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းလိုက္ျပီးေနာက္ Abruzzo တြင္ တစ္ဦးတည္း သီးျခားထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္။
ေနာင္လအတန္ၾကာတြင္ ဂ်ာမန္တပ္မ်ားက ကယ္တင္ ခဲ့ျပီး အျခားတစ္ေနရာရွိ စံအိမ္ၾကီးတစ္ခုတြင္ နာဇီတပ္တို႔၏ အကာအကြယ္ျဖင့္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။
ယင္းေနာက္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ဆြစ္ဇာလန္သို႔ ထြက္ေျပးရန္ စီစဥ္ခ်ိန္၌ ေတာ္လွန္ေရးေပ်ာက္ၾကားတို႔က ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။
+++ မူဆိုလီနီ ေနာက္ဆံုးေနထိုင္ခဲ့ေသာ ေရာမရွိ လွ်ဳိ႕၀ွက္ ေျမ ေအာက္ဗံုးခိုက်င္း +++
ေရာမၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ Palazzo Venezia စံအိမ္ႀကီးကို ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သားမ်ားက ျပဳျပင္မြမ္းမံမႈမ်ား ျပဳလုပ္စဥ္ တြင္ ဒုတိယကမာၻစစ္ၾကီးအတြင္း ဖက္ဆစ္အာဏာရွင္ မူဆို လီနီေဆာက္လုပ္ခဲ့သည့္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ဗံုးခိုက်င္းႀကီးတစ္ခုကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။
မူဆိုလီနီသည္ ေရာမတြင္ ဗံုးခိုက်င္း ၁၂ ခု တူးေဖာ္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည့္အနက္ ယခုေတြ႔ရွိသည္မွာ ၁၂ ခုေျမာက္ ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးတူးေဖာ္ခဲ့သည့္ ဗံုးခိုက်င္းလည္း ျဖစ္ကာ အျပီး သတ္ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။
ဤဗံုးခိုက်င္းၾကီးရွိေနသည္ကို ယခင္က မည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္မွ မရိပ္မိခဲ့ၾက။
Palazzo Veneziaa စံအိမ္ၾကီးကို မူဆိုလီနီက သူ၏႐ံုး ခန္းအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ဖူးၿပီး လသာေဆာင္မွတစ္ဆင့္ ေႂကြးေၾကာ္ ေနသည့္ လူအုပ္ႀကီးကို မိန္႔ခြန္းမ်ား ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
ယခုအခါတြင္မူ National Museum of the Palazzo အမည္ျဖင့္ ျပတိုက္ဖြင့္လွစ္ထားျပီ ျဖစ္သည္။
မူဆိုလီနီ၏ ေနာက္ဆံုးလွ်ဳိ႕၀ွက္ေျမေအာက္ဗံုးခိုစခန္း ၾကီးကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ပံုမွာ ဤသို႔ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ Palazzo ၌ ႐ံုးစိုက္ေသာ အစိုးရ ဌာနတစ္ခုက Palazzo Venezia စံအိမ္၏ ကုန္ေလွာင္ခန္းငယ္ တစ္ခုကို ျပခန္းေနရာအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾက၏။ သို႔ျဖင့္ အခန္းတြင္းရွိ ေသတ္ၱာေဟာင္းမ်ားကို ရွင္းလင္းဖယ္ရွား ရင္း နံရံငယ္တစ္ခုကို ဖယ္ရွားလိုက္ၾကရာ ၾကမ္းျပင္တြင္ သစ္သားတံခါးတစ္ခုကို ေတြ႔ရွိလိုက္ၾကရသည္။
အဆိုပါ တံခါးကို ဖြင့္လိုက္ရာတြင္ ေျမေအာက္ မီတာ ၂၀ ( ၆၆ ေပခန္႔) အနက္အထိ ဦးတည္သြားေသာ အနီေရာင္ အုတ္ေလွကားထစ္မ်ားကို ေတြ႔ၾကရ၏။
မြမ္းမံမႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ၾကီးၾကပ္သူ ဗိသုကာပညာ ရွင္ Carlo Serafini ႏွင့္ Anna Imponente တို႔ ပထမဆံုး ၀င္ေရာက္စစ္ေဆး ၾကည့္႐ႈခဲ့ၾကသည္။
ေအာက္ေျခသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ေရွးေဟာင္းေရာမ ေခတ္ ေျမတိုက္ခန္းဟန္ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ လမ္းသြယ္ တစ္ခုကို ေတြ႔လိုက္ရသည္။ နံရံတြင္ ေရွးေဟာင္းေရာမေခတ္ ရုပ္လံုးေဖာ္ပန္းခ်ီတစ္ခုပင္ ေတြ႔ၾကရသည္။ ေျမေအာက္လမ္းမွာ ကြန္ကရစ္ခန္းမတစ္ခုဆီသို႔ ဦးတည္သြား၏။
အဆိုပါခန္းမမွာမူ မူလေတြ႔ခဲ့သည့္ေရာမေခတ္ဟန္ ႏွင့္ လံုး၀ကြဲျပားသြားကာ ေမာ္ဒန္စတိုင္ျဖစ္သြားသည္။ ခန္းမ အက်ယ္မွာ စတုရန္းမီတာ ၈၀ (စတုရန္းေပ ၈၆၀)ခန္႔ က်ယ္၀န္း ျပီး အခန္း ၉ ခန္းကို စက္၀ိုင္းသဏၭာန္ ၀န္းပတ္ ေဆာက္လုပ္ ထား၏။
နံရံမ်ားမွာ စတီးေခ်ာင္းမ်ား ျမႇဳပ္သြင္းထားသည့္ ကြန္ကရစ္နံရံမ်ားျဖစ္ျပီး အထူမွာ အနည္းဆံုး တစ္မီတာ ( ၃ ဒသမ ၃ ေပ) ခန္႔အထိ ရွိသည္။
သို႔အတြက္ မူဆိုလီနီ၏ လွ်ိဳ ႔၀ွက္ဗံုးခိုက်င္းျဖစ္ေၾကာင္း သံသယျဖစ္ဖြယ္ မရွိေခ်။ Palazzo Venezia စံအိမ္မွာ မူဆိုလီနီ ၏ စံအိမ္မဟုတ္ပါေလာ။
ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ လက္ရာမွာ အျပစ္ဆိုဖြယ္ တစ္ကြက္မရွိေခ်။ ယခင္ရွိျပီးျဖစ္သည့္ ဖြဲ႔စည္းမႈျဖစ္ေသာ ၁၅ ရာစု ႏွစ္ေဖာင္ေဒးရွင္းတြင္ ထူထဲလွသည့္နံရံမ်ား ထပ္မံကာရံ ထားျခင္းေၾကာင့္ ဗံုးဒဏ္ခံႏိုင္စြမ္းရွိသည္ကား ေသခ်ာလွသည္။
ေလ၀င္ေလထြက္စနစ္လည္း အလြန္ေကာင္းမြန္လွၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ ပိတ္ထားကာ လူသူအ၀င္အထြက္မရွိခဲ့ သည့္တိုင္ ေလထုစိုထိုင္းေနျခင္း လံုး၀မရွိ။
ေျမေအာက္ခန္းအတြင္း ေျခာက္ေသြ႔ေနၿပီး ေလထုမွာ သန္႔ရွင္းေန၏။ မူဆိုလီနီက သူ၏ခ်စ္သူ ကလာရာ ပီတက္စီ Clara Petacci ႏွင့္အတူ ပုန္းခိုရန္ စီစဥ္ခဲ့ဟန္ရွိသည္။
သို႔ရာတြင္ အျပီးသတ္ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိေခ်။ မိလႅာစနစ္ထည့္သြင္းရန္ စီစဥ္ခဲ့ပံုရေသာ ပိုက္လိုင္းမ်ား ေတြ႔ရ ေသာ္လည္း အဆိုပါစနစ္တပ္ဆင္ထားျခင္းကိုမူ မေတြ႔ရေခ်။
မူဆိုလီနီ၏ အျခားဗံုးခိုက်င္းတစ္ခု တည္ရွိရာ Vittorio Emanuele အထိမ္းအမွတ္ေက်ာက္တိုင္ဆီသို႔ ဦးတည္သြား သည့္ လမ္းငယ္တစ္ခု ေတြ႔ရေသာ္လည္း ယင္းဗံုးခိုက်င္းအထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းကား မရွိ။
၁၉၄၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္တြင္ မူဆိုလီနီ ဖမ္းဆီးခံလိုက္ရျပီးေနာက္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ခ်က္ခ်င္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္ရဟန္ရွိသည္။
အိအိေအးေအာင္ မွ iMyanmarHouse.com (အိုင္ျမန္မာေဟာက္စ္ေဒါ႔ကြန္း) အတြက္ အထူးေရးသားေဖာ္ျပသည္။
Credit: iMyanmarHouse.com
