မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း ဦးစားေပး စက္မႈက႑မ်ား ေအာက္ရွိ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံမ်ား ပတ္ဝန္း က်င္ဆိုင္ရာ စီမံခန႔္႕ခြဲ႕ မႈ EMP (Environmental Management Plan) အစီအစဥ္ကို လုပ္ငန္း သဘာဝအလိုက္ တႏွစ္အတြင္း ေရးဆြဲတင္ၿပ ရ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ႀကီးဌာန ဝန္ႀကီး ဦးမ်ိဳးသစ္က “NLD အစိုးရသစ္ တက္ကာစမွာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ေလ်ာ့ရဲေနတာေတြ႕ရတယ္။ အခု ဆိုရင္ လုပ္ငန္း ၉ မ်ိဳးကို ညြန္ၾကားခ်က္ထုတ္ၿပီး ဓာတုေဆး အသုံးျပဳမွုမ်ားတဲ့ ဆပ္ျပာစက္၊ အရက္ခ်က္ စတဲ့ စက္႐ုံေတြ လုပ္ငန္း ေတြကို တႏွစ္အတြင္း EMP အစီအစဥ္ကို ေရးဆြဲတင္ျပဖို႔ ညႊန္ၾကားထားတယ္” ဟု ေျပာသည္။
သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒမွာ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္က အၿပီးသတ္ ထြက္ရွိခဲ့ၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး နည္း ဥပေဒ ၅၅ ပါ ျပဌာန္းခ်က္အရ နိုင္ငံတဝွမ္းလုံး တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ ရြက္လ်က္ရွိေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မွု ဆန္းစစ္ျခင္း(သို႔) ကနဦး ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မွု ဆန္းစစ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္လာၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ရျခင္းဟု သိရသည္။
“ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒက ၂ဝ၁၅ မွာ အၿပီးသတ္ ထြက္ရွိခဲ့ေတာ့ တခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းရွင္တြက နားမလည္ေသးဘူး။ ဒါကို ဦးစီးဌာနေတြက ၾကပ္မတ္ေပးရတာေပါ့။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဦးစီးဌာနက စက္႐ုံလုပ္ငန္းေတြကို ဘာေတြလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ EMP ေရးဆြဲလုပ္ကိုင္ဖို႔ စစ္ေဆးတာေတြ လုပ္ေနတယ္။ လိုက္ပါ လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့အတြက္ တိုး တက္လာတယ္လို႔ ေျပာရမယ္” ဟု ဦးမ်ိဳးသစ္က ဆက္လက္ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ရန္ ညႊန္ၾကားရျခင္းမွာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းအတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္ အကူျဖစ္နိုင္ေသာေၾကာင့္ စက္မွုက႑ဖြံ့ ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေဆာင္ရြက္ရာ၌ ဥပေဒ စည္းကမ္းမ်ားကို တိတိက်က်လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းဆိုသည္။
ဦးစားေပး စက္မွုက႑ ၉ ခုမွာ အရက္၊ ဘီယာ၊ ဝိုင္ခ်က္လုပ္ျခင္း၊ အစားအစာႏွင့္ အေဖ်ာ္ယမကာ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ပိုးသတ္ ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး ထုတ္လုပ္ေဖာ္စပ္ျခင္းႏွင့္ ထည့္သြင္းထုတ္ပိုးျခင္း၊ ဘိလပ္ေျမႏွင့္ထုံးထုတ္လုပ္ျခင္း၊ အဝတ္အထည္ႏွင့္ ေဆးဆိုးပန္းရိုက္လုပ္ငန္း၊ သတၳဳအရည္က်ိဳ ပုံေလာင္းျခင္းလုပ္ငန္း၊ ေပ်ာ့ဖတ္ႏွင့္စကၠဴထုတ္လုပ္ျခင္း၊ သားေရနယ္ စက္႐ုံ၊ သၾကားစက္႐ုံတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းစက္မွုက႑ လုပ္ငန္း ၉ မ်ိဳးကို ညြန္ၾကားခ်က္ထုတ္ ျပန္ေပးထားၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေရး နည္းဥပေဒ ၄၂၊ နည္းဥပေဒခြဲ (ခ) ပါ ျပဌာန္းခ်က္အရ စြန႔္ပစ္ပစၥည္း သန႔္စင္ေရးအတြက္ Pre-Treatment Plant စက္႐ုံ၊ စခန္းမ်ားကို တႏွစ္ အတြင္း အၿပီးတည္ေဆာက္ရမည္ၿပီး တည္ေဆာက္ ျခင္း မရွိပါက ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဥပဒအတိုင္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္သြား မည္ဟု သိရသည္။
“အေရးယူမွု အေနနဲ႔ စည္ပင္သာယာ၊ စက္မွုႀကီးၾကပ္နဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္။ သူတို႔က လိုင္စင္ထုတ္ ေပးထားတာျဖစ္တယ္။ သ ဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဦးစီးဌာနအေနနဲ႔ ဆိုးဆိုးရြားရြား ေတြ႕ရွိတာေတြကို တင္ျပၿပီး လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းပါလို႔ အ ႀကံျပဳမယ္၊ အဲဒီလို လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းတာကို ဆက္လည္ပတ္ေနရင္ ဥပေဒအတိုင္း အေရးယူပါတယ္” ဟု ဦးမ်ိဳးသစ္က ဆို သည္။
EMP ေရးဆြဲရာတြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဦးစီးဌာနက ေဖာ္ျပေပးထားသည့္အဖြဲ႕ ၃၇ ဖြဲ႕၊ တသီးပုဂၢလ ၁၄၂ ဦးတို႔ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ ေရးဆြဲနိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးထားေၾကာင္း EMP ကို တႏွစ္အတြင္းအၿပီးေရးဆြဲရမည္ျဖစ္သျဖင့္ လုပ္ငန္းတူမ်ား စုၿပီး အုပ္စုလိုက္ေရးဆြဲမည္ဆိုမည္လၽွင္ ကုန္က်စရိတ္သက္သာမည့္အျပင္ အျမန္ဆုံးၿပီးစီးနိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာသည္။
မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း၌ စက္မွုလက္မွုလုပ္ငန္းႀကီး ၇၅၈ ခု၊ လုပ္ငန္းလတ္ ၁၃၄၄ ခု၊ လုပ္ငန္းေသး ၁၂၂၅ ခု စုစု ေပါင္း ၃၃၂၇ခု ရွိေၾကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစား ေပၚမူတည္ ၿပီး EMP ေရးဆြဲရန္ ၉လႏွင့္ တႏွစ္ဟု ေရးဆြဲရမည့္ ကာလကို ခြဲျခားသတ္မွတ္ေပးထားၿပီး ၂ဝ၁၉ ခုႏွစ္ မတ္လေနာက္ဆုံးထား၍ ေရးဆြဲတင္ျပရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“က်ေနာ္တို႔ အစက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုတာေတြကို မသိခဲ့ဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ သဘာဝပတ္ဝန္း က်င္ထိန္းသိမ္းေရးက႑အတြက္ ဘာေတြလိုအပ္တယ္၊ ဘယ္လိုေတြလုပ္ရမယ္ ဆိုတာေတြကို သိလာရေတာ့ အဲဒီအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အစိုးရကလည္း ညႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ျပန္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခိုင္းတာ အလြန္ေကာင္းပါ တယ္” ဟု ျမန္မာနိုင္ငံ သၾကားႏွင့္ ႀကံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းမွ ဦးဝင္းေဌးက ေျပာသည္။
ယခုအခါ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ဦးစီးဌာနအေနျဖင့္ ခရိုင္အဆင့္ထိ တိုးခ်ဲ႕ေပး ထားကာ ဝန္ထမ္း အင္အားမ်ားလည္း ထပ္တိုးခန႔္အပ္ ေပးထားေသာေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔္လုပ္ေဆာင္လာနိုင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
Credit: The irrawaddy