ေငြမ်ား ဘဏ္မ်ား
ဘဏ္မ်ားသည္ စီးပြားေရး တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ တိုးတက္ေရးတြင္ အဓိကက်ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ျမန္မာျပည္ရွိ ဘဏ္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ပင္ စပ္ကူးမပ္ကူး ကာလႀကီးထဲတြင္ ေရာက္ေနသည္။
ဘဏ္တို႔ မတည္ၿငိမ္လွ်င္ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈ မတည္ၿငိမ္၊ စီးပြားေရး မတည္ၿငိမ္။ ဘဏ္တို႔သည္ ေငြပိုသူႏွင့္ ေငြလိုသူၾကား ေငြေၾကး လက္ေျပာင္းလက္လႊဲေပးျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္လွ်င္ အရင္းအႏွီး လြယ္ကူၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လ်င္ျမန္စြာ ႀကီးထြားလာမည္။ ဘဏ္တို႔ခိုင္မာလွ်င္ စီးပြားေရး လုပ္ရကိုင္ရသည္မွာ စြန္႔စားရမႈ Risk နည္းလာသည္။
ဘဏ္အနာ
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဘဏ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အနာမ်ား ရွိသျဖင့္ အစိုးရက ၾကပ္မတ္သလို ျပည္သူကလည္း သံသယႀကီးသည္။ ဘဏ္ထဲတြင္ ေငြမထည့္သူ အခ်ဳိးသည္ ႀကီးမားသည္။ ႐ိုးရာအစဥ္အလာအရ ေျမ၊ ေရႊႏွင့္ ဖ်ာေအာက္တြင္ ပိုင္ဆိုင္မႈကိုထားရန္ ပိုစိတ္ခ်သည္။ ေကာလာဟလမ်ားကိုလည္း ယုံသည့္အက်င့္စြဲေနသျဖင့္ ဘဏ္မ်ားသည္ ေငြအစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္ လာထုတ္လွ်င္ ဘဏ္မ်ား ၿပိဳလဲမည့္ အႏၲရာယ္ကို အၿမဲတြက္ခ်က္ေနရသည္။ ထိုအႏၲရာယ္ကို ေၾကာက္သျဖင့္ အစီအမံမ်ား ျပဳလုပ္ရရာ ေစ်းကြက္ထဲတြင္ လည္ပတ္ရမည့္ ေငြအခ်ဳိ႕ကို အေရးဟယ္၊ အေၾကာင္းဟယ္အတြက္ ဖယ္ထားေအာင္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ခ်ထားရသည္။ ေစ်းကြက္အတြင္း၊ ႏိုင္ငံအတြင္း ယုံၾကည္မႈ ျမင့္တက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ဘဏ္မ်ားလည္ပတ္မႈ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ေျဖေလွ်ာ့ေပးႏိုင္မည္ဟု ထင္သည္။
စင္စစ္ ‘ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုသည့္ စိတ္ဆႏၵနည္းပါးျခင္း’ ဟူေသာ အေၾကာင္းရင္းအျပင္ ယခင္ဒဏ္ရာ ဒဏ္ခ်က္မ်ား၊ ေငြေၾကးနယ္ပယ္ကို ထိန္းေက်ာင္းရာတြင္ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူႏိုင္စြမ္း၊ ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္သည့္ လူသားရင္းျမစ္ရွားပါးမႈ၊ ႏိုင္ငံေရးမူဝါဒ ခ်မွတ္သူမ်ား၏ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ႏိုင္ေျခ ႀကီးမားျခင္းတို႔သည္လည္း ျမန္မာ့ေငြေရးေၾကးေရး ဘ႑ာေရးနယ္ပယ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေႏွးေကြးရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား အနက္ ေငြေရးေၾကးေရး နယ္ပယ္တြင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးဟု GIZ က ယမန္ႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။ ထိုသို႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံး ျဖစ္ျခင္းသည္ တစ္ဖက္ကၾကည့္လွ်င္ စိတ္အားတက္စရာ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လူဦးေရသန္း ၅၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ စီးပြားေရး ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ တိုးတက္ေနေသာ ႏိုင္ငံတြင္ ေငြေရးေၾကးေရးက႑သည္ ေဒသတြင္းတြင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးဟုဆိုလွ်င္ ထုိနယ္ပယ္၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးႏိုင္စြမ္းသည္ အကန္႔အသတ္မရွိေပ။
တံခါးအပြင့္
ယခုအခ်ိန္သည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္က စခဲ့ေသာ တံခါးအဖြင့္ကို အရွိန္ျမႇင့္ရမည့္ကာလ ျဖစ္သည္။ ယခင္က ျပည္တြင္းဘဏ္ ကိုယ္စားျပဳ အက်ဳိးစီးပြားတို႔သည္ လႊတ္ေတာ္တြင္း ရွိခဲ့ရာ ဘဏ္နယ္ပယ္၊ ေငြေရးေၾကးေရးနယ္ပယ္ တံခါးဖြင့္ရန္သည္ မူဝါဒ အျငင္းအခုန္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္သင့္သေလာက္ မျဖစ္ခဲ့။ ယခုအခါတြင္မူ စီးပြားေရးမူဝါဒ ခ်မွတ္သူမ်ားသည္ ျပည္ပဘဏ္မ်ားကို ဝင္ခြင့္ေပးလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။ ဘဏ္အပါအဝင္ ေငြေရးေၾကးေရး နယ္ပယ္ႀကီး တစ္ခုလုံးကိုလည္း ႀကီးမားေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ စတင္ေနၿပီ။
ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားသည္ အရင္းအႏွီး ႀကီးမားသည္၊ အတတ္ပညာ ႂကြယ္ဝသည္၊ အေတြ႔အႀကံဳရင့္သည္။ တစ္ဖက္တြင္ သူတို႔သည္ ျပည္ပမွေငြမ်ားကို သြင္းလာမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ႏႈန္းေပၚ သက္ေရာက္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကးေစ်းကြက္ အသြင္ေျပာင္းသြားမည္။ ႏိုင္ငံျခားေငြ စီးဆင္းမႈသည္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ပိုၿပီးခ်ိတ္သြားမည္။ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ပိုခ်ိတ္သြားသည့္အတြက္ သာသည့္အခ်က္ ရွိသလို ႏိုင္ငံတကာတြင္ အက်ပ္အတည္းမ်ား ျဖစ္လွ်င္လည္း ကိုယ့္ဆီသို႔ ကူးစက္ႏိုင္ေျခ ပိုရွိသည္။
ျပည္တြင္းဘဏ္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားႏွင့္ တြဲလုပ္ရင္း၊ ယွဥ္ၿပိဳင္ရင္း တိုးတက္လာမည္။ အၿပိဳင္အဆိုင္မရွိလွ်င္ မတိုးတက္ႏိုင္။ သို႔ေသာ္ ျပည္တြင္းဘဏ္မ်ားကို အစိုးရသည္ တစ္နည္းနည္းျဖင့္ ပံ့ပိုးေပးရဦးမည္။ ျပည္တြင္းရွိ အရင္းအႏွီးရယူလိုသူမ်ားသည္ ျပည္ပအရင္းအႏွီးရင္းျမစ္မ်ားကို လက္လွမ္းမီလာမည္။ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားသည္လည္း သူ႔အခက္အခဲႏွင့္သူ ရွိေနမည္ျဖစ္ရာ ျပည္တြင္းဘဏ္မ်ား အေနႏွင့္ အထူးတလည္ စိုးရိမ္ရန္မလိုပါ။ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားကို ရွယ္ယာထုတ္ေရာင္းရန္အတြက္ အသင့္ျပင္ၿပီး ေစာင့္ဆိုင္းေနသည့္ ျပည္တြင္းဘဏ္မ်ားလည္း ရွိမည္ျဖစ္သည္။
အခုန္အပ်ံ အေျပာင္းအလဲ
ေငြေၾကးသည္ အဓိပၸာယ္ ေျပာင္းေနၿပီ။ ေငြေၾကးသည္ စကၠဴအျဖစ္မွ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ မွတ္ဉာဏ္ပိုင္းစေလးတစ္ခု အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ေငြေၾကးကို ကိုင္တြယ္ေနရေသာ ဘဏ္မ်ားသည္လည္း ေငြေၾကးေျပာင္းလဲသည္ႏွင့္အမွ် လိုက္ေျပာင္းရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘဏ္အေျပာင္းအလဲသည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၏ ဘဏ္အေျပာင္းအလဲႏွင့္ မတူျခင္းမွာ ျမန္မာသည္ သမား႐ိုးက် သြားေနခ်ိန္ တြင္ တစ္ၿပိဳင္တည္း ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေငြေရးေၾကးေရး နယ္ပယ္တြင္သာ မဟုတ္။ ျမန္မာရွိ နယ္ပယ္အမ်ားအျပားသည္ အျခားသူမ်ား လုပ္သမွ် ထပ္တူလိုက္လုပ္ရန္ မလိုဘဲ သူတို႔ေနာက္ဆုံးေရာက္ေနသည့္ အဆင့္သို႔ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားႏိုင္ေျခ leap-frogging ရွိသည္။
အျခားႏိုင္ငံမ်ားက Cashless ေငြစကၠဴေပ်ာက္၊ Cashless ၿပီးမွ Cardless ကတ္ေပ်ာက္သြားခ်ိန္တြင္ ျမန္မာက Cashless၊ Cardless အဆင့္သို႔ တစ္ၿပိဳင္တည္း သြားေနသည္။ ATM စက္မ်ား တပ္ျခင္းကို ေလွ်ာ့သင့္၊ မသင့္ ႏုိင္ငံျခားဘဏ္ႀကီးမ်ား စဥ္းစားခန္းဝင္ေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ရွိ ATM စက္မ်ားသည္ တပ္ဆင္သည္မွာ မၾကာေသးသလို အားနည္းခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနသည္။ အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဘဏ္ခြဲအေဆာက္အအုံမ်ားသည္ ဆီေလ်ာ္ျခင္း ရွိပါေတာ့မလား ေတြးေနရခ်ိန္တြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီတြင္ ဘဏ္ခြဲမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေနၾကသည္။ တိုးခ်ဲ႕သူဘက္က ၾကည့္လွ်င္လည္း ဘဏ္ခြဲမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အရြယ္အစားျဖင့္ နည္းပါးေနေသးသျဖင့္ ခ်ဲ႕သင့္သည္ဟု စဥ္းစားသည္မွာ မွန္သည္။ ဘဏ္ခြဲမ်ား တိုးခ်ဲ႕ျခင္းသည္ ဘဏ္လုပ္ငန္း႐ႈေထာင့္က ၾကည့္သလား၊ Real Estate ေခၚ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမေစ်းကြက္ ႐ႈေထာင့္ကၾကည့္သလား၊ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားကို လုပ္ငန္းတစ္စိတ္တစ္ပိုင္းေရာင္းရန္ စဥ္းစားထားသလားမူ စဥ္းစားစရာ။
အခ်ဳိ႕ဘဏ္ႀကီးမ်ားမွာမူ ဘဏ္ခြဲမ်ား တိုးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ေရး (Branch Game) တြင္ ဝင္မၿပိဳင္ေတာ့ဘဲ Online Banking ႏွင့္ ေငြေပးေခ်ျခင္းဘက္သို႔ တန္းသြားရန္ ႀကိဳးစားသည္။ မႏိုင္ေသာ ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ဝင္မၿပိဳင္ဘဲ ေနာက္ထပ္ေနရာသစ္တစ္ခု ဖန္တီးရန္ ႀကိဳးစားၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘဏ္မ်ား၏ အစဥ္အလာ ဝန္ေဆာင္မႈျဖစ္သည့္ ေငြေပးေခ်ျခင္း Payment ေစ်းကြက္ကိုသာ ႀကီးစိုးႏိုင္လွ်င္ ျမန္မာျပည္သည္ ဧရာမေစ်းကြက္ႀကီး ျဖစ္သည္။
ကြဲျပားျခားနားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားၾကား ျခားထားသည့္ စည္းသည္ ယခုအခါ မွိန္သထက္ မွိန္လာသျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း Telecom Operator မ်ားသည္လည္း ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းၿပီးေသာ္ လည္းေကာင္း၊ သီးျခားေသာ္ လည္းေကာင္း ေငြေရးေၾကးေရး ေလာကထဲသို႔ ဝင္ေရာက္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ျဖစ္ရာ မူဝါဒခ်ၾကပ္မတ္သူမ်ား အေနႏွင့္ နယ္ပယ္ေပါင္းစုံကို တစ္ၿပိဳင္တည္း နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားရသည့္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရသည္။ ေနာင္တြင္ Social Media မ်ားပါ ထိုေငြေရးေၾကးေရး နယ္ပယ္တြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္လာဖြယ္ ရွိသည္။
လူသားအရင္းအျမစ္
လူသားအရင္းအျမစ္ နည္းပါးသည့္အတြက္ အစိုးရဘဏ္မွ ပုဂၢလိကဘဏ္၊ ပုဂၢလိကဘဏ္မွ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္သို႔ အကူးအေျပာင္း အလြန္မ်ားသည္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံးတြင္ ရွားရွားပါးပါးရွိေသာ လူသားရင္းျမစ္မ်ားသည္ အဂၤလန္ ေဘာလုံးကလပ္အသင္း ေဘာလုံးသမား အေရာင္းအဝယ္ဆန္ဆန္ အကူးအေျပာင္းမ်ားၿပီး လစာကြာျခားမႈ ႀကီးမားသည္။ လူသားအရင္းအျမစ္ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းသည္ ျမန္မာ့ေငြေရးေၾကးေရး နယ္ပယ္တြင္ ႀကီးမားေသာ အားနည္းခ်က္ျဖစ္သည္။ ဘဏ္မ်ားသည္ ဘဏ္တြင္း သင္တန္းေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္းျဖင့္ ထိုအခက္အခဲကို ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာပိုင္းမ်ားတြင္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
ဗဟိုဘဏ္
ဗဟိုဘဏ္သည္ ဘဏ္မ်ားကို ထိန္းေက်ာင္းရသည့္ အျမင့္ဆုံးေသာ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္သည္။ ဗဟိုဘဏ္ကိုယ္တိုင္သည္ မၾကာေသးမီကမွ လြတ္လပ္လာရာ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ မားမားရပ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနဆဲကာလ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ရွိ ဘဏ္အမ်ားအျပားသည္ ဘဏ္မ်ား သီးသန္႔ရပ္တည္သည္ထက္ Conglomerate ေခၚ လုပ္ငန္းစုံ အုပ္စုႀကီးမ်ား၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္အတြက္ ရပ္တည္ၾကရာ ထိုသို႔ စီးပြားေရး လက္တန္ရွည္သူမ်ားကို ၾကပ္မတ္သည့္ ဗဟိုဘဏ္၏ ႀကိဳးစားမႈမ်ားမွာ ခက္ခဲမည္ ျဖစ္သည္။ တစ္ဖက္တြင္ ေငြေရးေၾကးေရးနယ္ပယ္အတြင္း လူသားအရင္းအျမစ္ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈသည္ ဗဟိုဘဏ္ကိုလည္း ႐ိုက္ခတ္မည္သာ။ ဗဟိုဘဏ္မွေန၍ လူသားအရင္းအျမစ္သည္ အျခားဘဏ္မ်ားထံသို႔ တစ္ဖက္သတ္ စီးထြက္ဆုံး႐ႈံးမည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။
ျမန္မာ့ေငြေရးေၾကးေရးေလာကသည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အတက္ဘက္သို႔ ေရွး႐ႈသည္။ ပါဝင္ကစားသူ Player မ်ား ႀကိဳးစားလွ်င္ ႀကိဳးစားသလို၊ မူဝါဒ ခ်မွတ္သူမ်ား အေျမာ္အျမင္ႀကီးလွ်င္ ႀကီးသလို ျမန္မာ့စီးပြားေရးကို ႀကီးထြားတည္ၿငိမ္ေစမည္။
Credit: The Voice
