ေရွးေဟာင္းသုေတသန႐ုံးစိုက္ရာ မႏၱေလးၿမိဳ႕က ကိုလိုနီေခတ္အေဆာက္အအံုႀကီး
ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ခိုင္မာစြာတည္ရွိေနသည့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးသည္ ယခင္က ဒုတိယကၻာစစ္အတြင္း အဂၤလိပ္တို႔ ႐ုံးစိုက္ခဲ့ရာၿမိဳ႕ ျဖစ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိသည့္ ဥေရာပဟန္ ကိုလိုနီေခတ္အေဆာက္အအံုမ်ားစြာ က်န္ရွိေနခဲ့ၿပီး အဆိုပါ ေရွးအေဆာက္အအံုမ်ားအနက္မွ အစိုးရ႐ုံးတစ္ခုအျဖစ္ အသုံးျပဳေနသည့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ဳိးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာန မႏၱေလးဌာနခြဲ႐ုံး၏ အေဆာက္အအံုသည္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္ေပသည္။
အဆိုပါ ကိုလိုနီေခတ္အေဆာက္ အအံုသည္ မၲေလးၿမိဳ႕ ခ်မ္းေအးသာစံ ၿမိဳ႕နယ္ ပတ္ကုန္းဝန္းက်င္ရပ္ကြက္ အကြက္အမွတ္(၇၃၅) ၂၈ x ၇ဝ လမ္း ေထာင့္တြင္ရွိၿပီး အေရွ႕မွ အေနာက္ အလ်ား ၂၉၂ ေပႏွင့္ ေတာင္မွေျမာက္ အနံ ေပ ၂၄ဝ ေထာင့္မွန္စတုဂံပုံ ေျမကြက္ျဖစ္ကာ ဧရိယာအက်ယ္အဝန္း မွာ ၁ ဒသမ ၈၆၅၃ ဧက က်ယ္ဝန္းၿပီး သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ယင္းေျမေနရာ သည္ ဒုတိယကၻာစစ္မတိုင္မီကပင္ ေျမ အမည္ေပါက္ ဂ်ဴးလူမ်ဳိး အင္နက္စီဂလီး ယားရားထံမွ ေငြ$က်ပ္ ၃၇ဝဝ ျဖင့္ အစိုးရ က ဝယ္ယူခဲ့သည္ဟု သိရွိရေသာ္လည္း ႐ုံးအေဆာက္အအံုကို ေဆာက္လုပ္ ခဲ့သူ၊ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည့္ ခုႏွစ္၊ ေဆာက္လုပ္မႈ ကုန္က်စရိတ္တို႔ကို အတိအက် သိရွိႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲ ယင္း အေထာက္အထားမ်ားမွာ ဒုတိယ ကၻာစစ္အတြင္း ေပ်ာက္ဆုံးခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။
လက္ရွိ ႐ုံးစိုက္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ဳိးသား ျပတိုက္ဦးစီးဌာန မၲေလးဌာနခြဲ႐ုံးသည္ ယခင္က ေက်ာက္စာဝန္ သီရိပ်ံခ်ီ ဦးလူေဖဝင္း လက္ထက္တြင္ ကမၸည္း ေက်ာက္စာ႐ုံးတစ္ခုအျဖစ္ ယခုကိုလိုနီ ေခတ္အေဆာက္အအံု ေျမေနရာသို႔ ဒါးတန္းရပ္ေနရာမွ ေျပာင္းေရႊ႕ဖြင့္လွစ္ ခဲ့ၿပီး ေျပာင္းလဲဖြင့္လွစ္ခဲ့သည့္ ကာလ ကို အတိအက်မသိရွိခဲ့ေသာ္လည္း သိရွိခဲ့သူ ေရွးလူႀကီးတခ်ဳိ႕အား ေမးျမန္း ခဲ့ရာ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ခန္႔ကဟု သိရွိ ခဲ့ရသည္။
ထို႔အျပင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ ဒုတိယ ကၻာစစ္အတြင္းက စစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရသည့္ ၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕သားမ်ား၏ စိတ္ဓာတ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ေရႊမန္း ေအာင္စည္ သတင္းစာထုတ္ေဝမႈကို ဦးလူေဖဝင္းအား တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့ သျဖင့္ သတင္းစာတိုက္အျဖစ္လည္းသံုးႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အသုံးျပဳခဲ့ေသးသည္။
အဆိုပါ အေဆာက္အအံု၏ တည္ေဆာက္ထားမႈကို ေလ့လာၾကည့္ပါ က နံကပ္အုတ္တိုက္ ႏွစ္ထပ္အေဆာက္ အအံုျဖစ္ၿပီး ဥေရာပပုံစံ အေနာက္တိုင္း ဟန္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္ကာ လူေနအိမ္အျဖစ္အသုံးျပဳရန္ ေဆာက္ လုပ္ထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ သံတမန္႐ုံး (သို႔) ေဆး႐ုံႏွင့္ ကိုလိုနီေခတ္ အရာရွိ မ်ား တည္းခိုရာ ဗိုလ္တဲကဲ့သို႔ အေဆာက္အအံုမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ယူဆရသည္။
အေဆာက္အအံု တစ္ခုလုံးကို တိုင္မႀကီးေပါင္း ၈၈ လုံးႏွင့္ ေျမညီထပ္ တြင္ လူဝင္/လူထြက္ ျပဳလုပ္သည့္တံခါး မေပါင္း ၁၁ ခု၊ ျပတင္းေပါက္ အခု ၂ဝ ရွိၿပီး ပထမထပ္တြင္ တံခါးမေပါင္း ၁၁ ခု၊ ျပတင္းေပါက္ ၁၇ ခုရွိကာ ေျမညီထပ္တြင္ အခန္းေပါင္း ရွစ္ခန္း၊ ပထမထပ္တြင္ အခန္းေပါင္း ေျခာက္ခန္း စုစုေပါင္း ၁၄ ခန္းႏွင့္ ၃၆ ေပရွည္ ဝရန္တာ ေလွ်ာက္လမ္း တစ္ခု၊ ၁ဝ ေပရွည္ ဝရန္တာ ေလွ်ာက္လမ္း ႏွစ္ခုတို႔ပါရွိ သည္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။
လွ်ပ္စစ္မီး သြယ္တန္းမႈစနစ္တြင္ ယခုေခတ္ကဲ့သို႔ ႀကိဳးေပ်ာက္စနစ္ျဖစ္ သည့္ ပိုက္ႏွင့္ ပလတ္စတစ္အဖုံးအကာ မ်ား အသုံးမျပဳဘဲ အရြယ္အစားအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေသာ သစ္သားျပားမ်ားကို လွ်ပ္စစ္ ႀကိဳး၏ အရြယ္အစားအလိုက္ သစ္သား ျပားမ်ားတြင္ ထြင္း၍ နံရံတြင္ကပ္ကာ သြယ္တန္းထားျခင္းႏွင့္ ဝိုင္ယာရိန္း ကလစ္ျဖင့္ စနစ္တက်သြယ္တန္း ထားသည္။
ထို႔ျပင္ အေဆာက္အအံုအား ယခု ေခတ္ကဲ့သို႔ သြပ္၊ အုတ္ၾကြပ္တို႔ျဖင့္ အမိုးမိုးျခင္း မျပဳလုပ္ဘဲ သစ္သားျပား မ်ားကို အုတ္ၾကြပ္ကဲ့သို႔ မိုးထားသည့္ အျပင္ အေဆာက္အအံု၏ နံရံမ်ားသည္ ထူထဲစြာေဆာက္လုပ္ထားသည့္အတြက္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသရာသီဥတု အပူဒဏ္ ကို ေကာင္းမြန္စြာခံႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရွိရ ၿပီး ေလျပင္းတိုက္ခတ္ပါက ဒဏ္ခံႏိုင္ေစ ရန္လည္း စနစ္တက် တည္ေဆာက္ထား ရွိခဲ့သည္။
အဆိုပါ အေဆာက္အအံု တည္ ေဆာက္ခဲ့သည့္ကာလမွာ ၁၉ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ အတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ခန္႔ သက္တမ္းရွိေနၿပီျဖစ္ကာ သာမန္ လူေနအိမ္တို႔ထက္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ ေနသည္ကို ထူးျခားစြာ ေတြ႕ျမင္ ခဲ့ရသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အေဆာက္အအံု မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သတ္တမ္းရွိလာၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သစ္သားမ်ား၏ခံႏိုင္ ရည္မွာ ကုန္ဆုံးလာခဲ့ၿပီး တိုင္မ်ားႏွင့္ ၾကမ္းခင္းအခ်ဳိ႕ေဆြးျမည့္၍ ႀကံ့ခိုင္မႈ အား နည္းလာျခင္းေၾကာင့္ ေရွးေဟာင္း ဌာနအေနျဖင့္ အေဆာက္အအံု၏ ေျမညီထပ္ကိုသာ အသုံးျပဳလ်က္ရွိၿပီး ေရွးေဟာင္းကိုလိုနီေခတ္ အေဆာက္ အအံုျဖစ္သည့္အတြက္ ပ်က္စီးယိုယြင္းမႈ မ်ားကို ဘ႑ာေရးႏွစ္မ်ားအလိုက္ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကိုလိုနီေခတ္ အေဆာက္ အအံုမ်ား၏ ထူးျခားစြာတည္ေဆာက္ ဟန္မ်ား၊ လွပေသသပ္သည့္ ဗိသုကာ လက္ရာမ်ားႏွင့္ သဘာဝရာသီဥတုႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီစြာ တည္ေဆာက္ထားပုံ မ်ားကို ေလ့လာေတြ႕ျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ ပါသည္။
Credit: MOI Webportal Myanmar
