လူရိုးခေါင်းတွေနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ မက္ကဆီကိုကကြောက်မက်ဖွယ် မျှော်စင်ကြီး

[Unicode]

ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များသည် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတွင် လူရိုးခေါင်းများဖြင့် တည်ဆောက်ထားသောAztecအင်ပါယာခေတ် (မက္ကဆီကိုနိုင်ငံရှိတောင်ကြားတစ်ခုတွင် အခြေတည်ခဲ့သောမက္ကဆီကန် အင်ဒီးယန်းတို့၏ ၁၆ ရာစုအစောပိုင်းအင်ပါယာကြီး) မျှော်စင်ကြီးကိုတူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့ပြီးအဆိုပါမျှော်စင်ကြီးသည် ၁၄၀၀ ပြည့်လွန်ကာလများကဆောက်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။

မျှော်စင်ကြီး၏ အစိတ်အပိုင်းရာပေါင်းများစွာကိုယခင်ကတည်းကတူးဖော်တွေ့ရှိထားပြီးဖြစ်ပြီးယခုအခါ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးဦးခေါင်းခွံခေါင်း ၁၁၉ ခုဖြင့် မြှုပ်နှံတည်ဆောက်ထားသည့် မျှော်စင် မျက်နှာစာအရှေ့ဘက်ခြမ်းကိုတူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်းအမျိုးသားမနုဿဗေဒနှင့် သမိုင်းအင်စတီကျု (Inah) က ကြေညာသည်။

အချင်း ၅ မီတာ (၁၆ ဒသမ ၄ ပေ) ခန့်ရှိသောမျှော်စင်ကြီးကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးစတင်တွေ့ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုတွေ့ရှိခဲ့သည့် လူရိုးခေါင်းခွံနံရံသည် ၁၆ ရာစုအတွင်းမက္ကဆီကိုနှင့် ပီရူးတို့ကို ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည့် စပိန်နယ်မြေသစ် ရှာဖွေသူဟာနန် ကော်တက်စ် (HernánCortés)၏ လက်အောက်သို့ ၁၅၂၁ ခုနှစ်တွင် ကျရောက်ခဲ့ပြီးနောက် လူရိုးခေါင်းများစွာကို မြှုပ်နှံပြသထားခဲ့သည့် ကြီးမားသောလူရိုးခေါင်း ပြခန်း (Huey Tzompantli) ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်မည်ဟုယုံကြည်ရသည်။

(သုံ့ပန်းများနှင့် ယဇ်ပူဇော်ခံရသူတို့၏ ဦးခေါင်းများကို ကြီးမားသည့် စင်များ၊ နံရံတံတိုင်းများတွင် စီတန်းမြှုပ်နှံပြသမှုများကိုmesoamericaဟုခေါ်သောမြောက်အမေရိကတိုက်တစ်ဝန်းတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။)

မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ မြို့တော်၊ မက္ကဆီကိုစီးတီးရှိရှေးဟောင်းသုတေသနနယ်မြေတစ်ခုဖြစ်သောTemplo Mayor တွင်ဆောက်လုပ်ခဲ့သော ကြီးမားလှသည့် Metropolitan Cathedralဘုရားကျောင်းအနီးတွင် ယခုတွေ့ရှိရသောဆလင်ဒါပုံမျှော်စင်ကြီးတည်ရှိခြင်း ဖြစ်သည်။

ရှေးခေတ် Aztecအင်ပါယာ၏ မြို့တော်ဖြစ်သောTenochtitlan( မျက်မှောက်ခေတ် မက္ကဆီကိုစီးတီး) တွင် တည်ရှိခဲ့သောအထင်ကရဘုရားကျောင်းတော်များတွင် Templo Mayor လည်းတစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

“Templo Mayor ဟာ ကျွန်တော်တို့ကိုအံ့အားသင့်စရာတွေ ဆက်ပေးနေပါတယ်။ လူရိုးခေါင်း မြှုပ်နှံစီချယ်ပြသမှု Huey Tzompantliကိုတွေ့ရှိတာဟာကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်းအပြောင်မြောက်ဆုံးရှေးဟောင်းသုတေသနရှာဖွေတွေ့ရှိချက်တွေ ထဲမှာတစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်တယ်ဆိုတာသံသယဖြစ်ဖွယ် မရှိပါဘူး”ဟုမက္ကဆီကိုယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးAlejandra Frausto က ပြောကြားသည်။

ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်တို့သည် အဆိုပါမျှော်စင်ကြီး၏ ဆောက်လုပ်ထားမှုတွင် ပါဝင်သောအပိုင်း ၃ ပိုင်းကိုဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ မျှော်စင်ကြီးကိုဆောက်လုပ်ခဲ့သည်မှာ ၁၄၈၆ ခုနှစ်မှ ၁၅၀၂ ခုနှစ်ကြား ဖြစ်သည်။

မနုဿဗေဒပညာရှင်တို့ကမျှော်လင့်ခဲ့သည်မှာလူငယ် စစ်သည်တော် အမျိုးသားတို့၏ ဦးခေါင်းခွံများသာတွေ့ရဖွယ်ရှိသည်ဟုခန့်မှန်းခဲ့သော်လည်းအမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးငယ်များ၏ ဦးခေါင်းခွံများကိုပါ ရှာဖွေတွေ့ရှိလာရသောကြောင့် Aztecအင်ပါယာခေတ်ကလူသားတို့ ယဇ်ပူဇော်မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီးမေးခွန်းများပေါ်ပေါက်လာသည်။

“ဒီဦးခေါင်းခွံတွေထဲမှာစစ်သည်တော်တွေ ဘယ်လောက်ပါမယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ မပြောနိုင်ပေမယ့် တချို့တွေကတော့ ယဇ်ပူဇော်ခံလိုက်ရတဲ့ သုံ့ပန်းတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်”ဟုရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင် Raúl Barrera က ပြောသည်။

(iMyanmarHouse.com Team မှ ရေးသား ဖော်ပြသည်။)

Credit: iMyanmarHouse.com

Ref: Tower of human skulls reveals grisly scale to archaeologists in Mexico City (the guardian)

[Zawgyi]

လူရိုးေခါင္းေတြနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ မကၠဆီကိုကေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေမွ်ာ္စင္ၾကီး

ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္မ်ားသည္ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံတြင္ လူရိုးေခါင္းမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာAztecအင္ပါယာေခတ္ (မကၠဆီကိုႏိုင္ငံရွိေတာင္ၾကားတစ္ခုတြင္ အေျခတည္ခဲ့ေသာမကၠဆီကန္ အင္ဒီးယန္းတို႔၏ ၁၆ ရာစုအေစာပိုင္းအင္ပါယာၾကီး) ေမွ်ာ္စင္ၾကီးကိုတူးေဖာ္ေတြ႔ရွိခဲ့ျပီးအဆိုပါေမွ်ာ္စင္ၾကီးသည္ ၁၄၀၀ ျပည့္လြန္ကာလမ်ားကေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။

ေမွ်ာ္စင္ၾကီး၏ အစိတ္အပိုင္းရာေပါင္းမ်ားစြာကိုယခင္ကတည္းကတူးေဖာ္ေတြ႔ရွိထားျပီးျဖစ္ျပီးယခုအခါ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးဦးေခါင္းခြံေခါင္း ၁၁၉ ခုျဖင့္ ျမွဳပ္ႏွံတည္ေဆာက္ထားသည့္ ေမွ်ာ္စင္ မ်က္ႏွာစာအေရွ႕ဘက္ျခမ္းကိုတူးေဖာ္ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းအမ်ဳိးသားမႏုႆေဗဒႏွင့္ သမိုင္းအင္စတီက်ဳ (Inah) က ေၾကညာသည္။

အခ်င္း ၅ မီတာ (၁၆ ဒသမ ၄ ေပ) ခန္႔ရွိေသာေမွ်ာ္စင္ၾကီးကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုးစတင္ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ယခုေတြ႔ရွိခဲ့သည့္ လူရိုးေခါင္းခြံနံရံသည္ ၁၆ ရာစုအတြင္းမကၠဆီကိုႏွင့္ ပီရူးတို႔ကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခဲ့ၾကသည့္ စပိန္နယ္ေျမသစ္ ရွာေဖြသူဟာနန္ ေကာ္တက္စ္ (HernánCortés)၏ လက္ေအာက္သို႔ ၁၅၂၁ ခုႏွစ္တြင္ က်ေရာက္ခဲ့ျပီးေနာက္ လူရိုးေခါင္းမ်ားစြာကို ျမွဳပ္ႏွံျပသထားခဲ့သည့္ ၾကီးမားေသာလူရိုးေခါင္း ျပခန္း (Huey Tzompantli) ၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္မည္ဟုယုံၾကည္ရသည္။

(သံု႔ပန္းမ်ားႏွင့္ ယဇ္ပူေဇာ္ခံရသူတို႔၏ ဦးေခါင္းမ်ားကို ၾကီးမားသည့္ စင္မ်ား၊ နံရံတံတိုင္းမ်ားတြင္ စီတန္းျမွဳပ္ႏွံျပသမႈမ်ားကိုmesoamericaဟုေခၚေသာေျမာက္အေမရိကတိုက္တစ္ဝန္းတြင္ ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။)

မကၠဆီကိုႏိုင္ငံ၏ ျမိဳ႕ေတာ္၊ မကၠဆီကိုစီးတီးရွိေရွးေဟာင္းသုေတသနနယ္ေျမတစ္ခုျဖစ္ေသာTemplo Mayor တြင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေသာ ၾကီးမားလွသည့္ Metropolitan Cathedralဘုရားေက်ာင္းအနီးတြင္ ယခုေတြ႔ရွိရေသာဆလင္ဒါပံုေမွ်ာ္စင္ၾကီးတည္ရွိျခင္း ျဖစ္သည္။

ေရွးေခတ္ Aztecအင္ပါယာ၏ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ေသာTenochtitlan( မ်က္ေမွာက္ေခတ္ မကၠဆီကိုစီးတီး) တြင္ တည္ရွိခဲ့ေသာအထင္ကရဘုရားေက်ာင္းေတာ္မ်ားတြင္ Templo Mayor လည္းတစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္သည္။

“Templo Mayor ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုအံ့အားသင့္စရာေတြ ဆက္ေပးေနပါတယ္။ လူရိုးေခါင္း ျမွဳပ္ႏွံစီခ်ယ္ျပသမႈ Huey Tzompantliကိုေတြ႔ရွိတာဟာကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္းအေျပာင္ေျမာက္ဆံုးေရွးေဟာင္းသုေတသနရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္ေတြ ထဲမွာတစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္တယ္ဆိုတာသံသယျဖစ္ဖြယ္ မရွိပါဘူး”ဟုမကၠဆီကိုယဥ္ေက်းမႈဝန္ၾကီးAlejandra Frausto က ေျပာၾကားသည္။

ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္တို႔သည္ အဆိုပါေမွ်ာ္စင္ၾကီး၏ ေဆာက္လုပ္ထားမႈတြင္ ပါဝင္ေသာအပိုင္း ၃ ပိုင္းကိုေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ေမွ်ာ္စင္ၾကီးကိုေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္မွာ ၁၄၈၆ ခုႏွစ္မွ ၁၅၀၂ ခုႏွစ္ၾကား ျဖစ္သည္။

မႏုႆေဗဒပညာရွင္တို႔ကေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္မွာလူငယ္ စစ္သည္ေတာ္ အမ်ဳိးသားတို႔၏ ဦးေခါင္းခြံမ်ားသာေတြ႔ရဖြယ္ရွိသည္ဟုခန္႔မွန္းခဲ့ေသာ္လည္းအမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ဦးေခါင္းခြံမ်ားကိုပါ ရွာေဖြေတြ႔ရွိလာရေသာေၾကာင့္ Aztecအင္ပါယာေခတ္ကလူသားတို႔ ယဇ္ပူေဇာ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီးေမးခြန္းမ်ားေပၚေပါက္လာသည္။

“ဒီဦးေခါင္းခြံေတြထဲမွာစစ္သည္ေတာ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပါမယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေျပာႏိုင္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ေတြကေတာ့ ယဇ္ပူေဇာ္ခံလုိက္ရတဲ့ သံု႔ပန္းေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္”ဟုေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ Raúl Barrera က ေျပာသည္။

(iMyanmarHouse.com Team မွ ေရးသား ေဖာ္ျပသည္။)

Credit: iMyanmarHouse.com

Ref: Tower of human skulls reveals grisly scale to archaeologists in Mexico City (the guardian)