ေဂါ့သစ္ ဗိသုကာ

ေဂါ့သစ္ဗိသုကာဟန္သည္ အလယ္ေခတ္တြင္ ဥေရာပ၌ ထြန္းကားခဲ့ေသာ ဗိသုကာဟန္ျဖစ္ သည္။

ေဂါ့သစ္သည္ ရိုးမန္႔စ္ဗိသုကာဟန္မွ ျမစ္ဖ်ားခံျပီး ယင္းမွတဖန္ ရီေနးဆင္းဗိသုကာက စံယူေမြးဖြားခဲ့ျပန္သည္။

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး ၁၂ ရာစုမွ စတင္ကာ ၁၆ ရာစုအထိ ထြန္းကားခဲ့သည္။

ထိုကာလက ေဂါ့သစ္ဗိသုကာကို ျပင္သစ္တြင္ opus francigenum (ျပင္သစ္လက္ရာဟု အဓိပၸာယ္ရ) ဟု ေခၚေ၀ၚခဲ့ ၾကသည္။ ရီေနးဆင္းဗိသုကာ ထြန္းကားလာျပီး ရီေနးဆင္း ေႏွာင္းပိုင္းကာလမ်ားသို႔ ေရာက္မွ ေဂါ့သစ္ဟူသည့္ အမည္တြင္ လာခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ေဂါ့သစ္၏ ၀ိေသသလကၡဏာမ်ားတြင္ အမိုးခံုးခၽြန္ မ်ား၊ ၾကက္ေျခသဖြယ္ သြယ္ယွက္ထားေသာ အမိုးခံုး ယက္မ တန္းမ်ား၊ ပင္မအေဆာက္အအံုၾကီး၏ အျမင့္ဘက္မွ ေအာက္ ဘက္ ေမွ်ာ္စင္ (သို႔မဟုတ္) နံရံဆီသို႔ သြယ္ဆင္းေထာက္တန္း ထားသည့္ ထုတ္တန္းသဖြယ္ ေဘာင္တန္းမ်ားကို ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။

အဓိကအားျဖင့္ ေဂါ့သစ္သည္ ဥေရာပတစ္လႊားရွိ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားစြာကို ပံုေဖာ္ခဲ့သည့္ ဗိသုကာ အျဖစ္ လူသိမ်ားသည္။ ထို႔အျပင္ ရဲတိုက္ၾကီးမ်ား၊ နန္းေတာ္ၾကီးမ်ား၊ ၿမိဳ႕ ေတာ္ခန္းမမ်ား၊ အစည္းအေ၀းခန္းမမ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ရာတြင္လည္း မ်ားစြာအသံုးျပဳခဲ့ျပီး လူေနအိမ္မ်ား၊ အခန္းမ်ားေဆာက္လုပ္ရာတြင္မူ ရံဖန္ရံခါသာ အသံုးျပဳေလ့ ရွိခဲ့သည္။ အဓိကအားျဖင့္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ေဂါ့သစ္၏ သရုပ္ သကန္မ်ားကို အားေကာင္းစြာ ေဖာ္ထုတ္ေလ့ရွိျပီး ဘာသာ တရားႏွင့္ ဇာတိပုညဂုဏ္မာနကို ေဖာ္ညႊန္းေလ့ရွိသည္။

ထိုေခတ္က ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ားစြာမွာ ယေန႔တိုင္ တည္ရွိေန ဆဲျဖစ္ျပီး ယင္းတို႔အနက္ အေသးငယ္ဆံုး အေဆာက္အအံုသည္ ပင္လွ်င္ ဗိသုကာဆိုင္ရာ ထူးျခားသည့္ အေဆာက္အအံုျဖစ္ ေနသည္။ ၾကီးမားသည့္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား မ်ားစြာမွာမူ အဖိုး မျဖတ္ႏိုင္သည့္ အႏုပညာလက္ရာမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထား ၾကျပီး ယူနက္စကိုက ကမာၻ႕အေမြအႏွစ္ေနရာမ်ားအျဖစ္ သတ္ မွတ္ျခင္းခံၾကရသည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းရပ္မ်ားကို အေျခတည္ ၍ သံုးသပ္မည္ဆိုလွ်င္ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားကို ေလ့လာျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ေဂါ့သစ္ဗိသုကာကို ေလ့လာျခင္း မည္ေနသည္။ အဂၤလန္တြင္မူ ေဂါ့သစ္ရီဗိုက္ဗယ္လ္ကို ၁၈ ရာစု ႏွစ္ အလယ္ပိုင္းတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳလာၾက ျပီး ဥေရာပတစ္ခြင္လံုးသို႔ ၁၉ ရာစုတြင္ ပ်ံ ႔ႏွံ႔သြားကာ ၂၀ ရာစုတိုင္ေအာင္ ဘာသာေရးႏွင့္ တကၠသိုလ္အေဆာက္အအံု မ်ားကို မ်ားစြာေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကသည္။

အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွင့္ နယ္ပယ္

ေဂါ့သစ္ကို ေလ့လာရာတြင္ အမ်ားစုမွာ ပင္မ၀ိေသသ လက္ၡဏာတို႔ကို အသံုးျပဳ၍ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုၾကျပီး အမိုးခၽြန္း အမိုးခံုးမ်ား၊ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ထပ္လ်က္၊ အခ်င္းခ်င္းျဖတ္ လ်က္ ဒီဇိုင္းဆြဲေဆာက္လုပ္ထားသည့္ အမိုးခံုးမ်ား၊ မုခ္တိုင္ မ်ား၊ ထုတ္တန္းသဖြယ္ ေဘာင္တန္းမ်ားျဖင့္ အနက္ဖြင့္ၾက သည္။ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားကမူ အမိုးခံုးကို ေထာက္မထား သည့္ ေကာ္လံတိုင္မ်ား၊ ျပာသာဒ္မ်ား၊ ျမင့္မိုရ္ပိတ္မ်ား၊ ေရာင္ စံု ေဆးေရး မွန္ခ်ပ္မ်ားျဖင့္ တပ္ဆင္ထားသည့္ စက္၀ိုင္းသဏၭာန္ ျပတင္းမ်ား (ေဂါ့သစ္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ ဘုရားေက်ာင္း မ်ားတြင္သာ ေတြ႔ရွိႏိုင္) အပါအ၀င္ အလယ္ေခတ္ႏွင့္ ကလပ္ စစ္ကယ္အႏုပညာလက္ရာဟန္မ်ား ေပါင္းစပ္မႈမ်ားျဖင့္ ေဂါ့သစ္ ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ၾကသည္။

ေဂါ့သစ္သည္ ေရြ႕လ်ားေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာရွိသည့္ ဗိသုကာဟန္ျဖစ္ျပီး အဓိကအားျဖင့္ ေဒသတြင္း (သို႔မဟုတ္) ဓေလ့႐ိုးရာ ဗိသုကာဟန္မ်ား ေပါင္းစပ္ကာ သီးျခားဟန္ျဖင့္ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ ဗိသုကာပညာရွင္အသီးသီးက ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကရာ ဟန္တစ္သမတ္တည္းမရွိသည့္ ဗိသုကာျဖစ္လာသည္။ ယင္းေၾကာင့္ပင္ ဖလန္ဘြိဳင္းယန (Flamboyant )၊ ေရးယြန္နန္႕ (Rayonnant) ႏွင့္ အဂၤလိပ္ ပါပင္ဒီကူလာ (English Perpendicular) ဟန္မ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပတင္းေဘာင္ ကႏုတ္မ်ား၊ ေလွကားထစ္သဖြယ္ ၊ လိႈင္းတြန္႔ အဂၤေတေဘာင္စြန္း ပံုေဖာ္မႈမ်ားမ်ား အေျခခံသည့္ အဂၤလိပ္ ပါပင္ဒီကူလာကို ေပါလ္ ဖရန္ကယ္လ္က ေပါင္းစပ္ ဗိသုကာဟု ေခၚေ၀ၚသမုတ္ခဲ့သည္။

အာစိ ဒီ ကြန္မြန္ Arcisse de Caumont (ေရွးေဟာင္း သုေတသနပညာရွင္၊ သမိုင္းပညာရွင္ ၁၈၀၁-၁၈၇၃) ၊ ေရာဘတ္ ၀ီလစ္ႏွင့္ ဖန္႔စ္ ျမာအင့္စ္ Franz Mertens တို႔ကဲ့သို႔ေသာ ၁၉ ရာစုႏွစ္ စာေရးဆရာမ်ားက ယင္းသို႔ေပါင္းစပ္သည့္ ဟန္ ကို စာေပတြင္ ရယူအသံုးျပဳလာၾကသည္။

ေဂါ့သစ္သည္ ဗိသုကာဟန္တစ္ခုအျဖစ္ ေမြးဖြားလာ ျပီး ကနဦးတြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုမ်ား ၏ ဗိသုကာဟန္အျဖစ္ ဖြံ႔ျဖိဳးခဲ့ကာ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အျခား အေဆာက္အအံု အမ်ဳိးအစားမ်ားစြာတြင္ပါ ေဂါ့သစ္၏မူႏွင့္ ၀ိေသသတို႔ကို သံုးစြဲလာၾကသည္။ ႏွစ္ပရိေစ္ၦဒမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေသာအခါတြင္ကား ေဂါ့သစ္သည္ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားကိုသာ ထင္ ဟပ္သည္မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အေဆာက္အအံုအမ်ိဳးအစား အား လံုးတြင္ ရယူသံုးစြဲလာၾကေတာ့သည္။ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ေဂါ့သစ္ျဖင့္ ပံုေဖာ္ထားသည့္ ေနအိမ္မ်ား၊ နန္းေတာ္ၾကီးမ်ား၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးဆိုင္ ရာ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမကဲ့သို႔ အမ်ားျပည္သူ ဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ရဲတိုက္ၾကီးမ်ား၊ ျမိဳ႕ျပတံတိုင္း မ်ား၊ တံတားမ်ား၊ ေက်းရြာဘုရားေက်ာင္းမ်ား၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီး မ်ား၏ အိမ္ေတာ္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေသးသည္။ ယင္းတို႔အနက္ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရသည္မွာမူ ခရစ္ ယာန္ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းမ်ားရွိေစကာမူ လက္ရာမ်ားစြာကို မူရင္းမပ်က္ေတြ႔ရျပီး ေဂါ့သစ္၏ ၀ိေသသ ႏွင့္ အလွဆင္မႈမ်ားကို ထင္ဟပ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။

ေဂါ့သစ္ကို အထင္ရွားဆံုးေတြ႔ျမင္ရသည္မွာ ျပင္သစ္ ေျမာက္ပိုင္း၊ အဂၤလန္ႏွင့္ စပိန္တို႔ရွိ ဘုရားေက်ာင္းၾကီးမ်ား ျဖစ္သည္။ ေဂါ့သစ္ဗိသုကာဟန္ အစပ်ဳိးခဲ့သည္မွာ ႐ိုမန္နက္စ္ ေခတ္ဟု ဆိုအပ္ေသာ ၁၂ ရာစုအတြင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံေျမာက္ ပိုင္း ပဲရစ္ျမိဳ႕၀န္းက်င္ေဒသျဖစ္ေသာ lle-de-France ဟု ဆုိသည့္ ေဒသမွ ျဖစ္သည္။ ၁၂ ရာစုအတြင္း ရိုမန္နက္စ္ ဗိသုကာ (Romanesque architecture) သည္ အဂၤလန္တြင္ “ေနာ္မန္ ေဂါ့သစ္” ဟူသည့္ အမည္ျဖင့္ ထြန္းကားခဲ့ကာ ဥေရာပတစ္ခြင္လံုးတြင္ ဆက္လက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။

ရိုမန္နက္စ္ေခတ္တြင္ အဓိကအေရးပါထင္ရွားခဲ့ သည့္ အေဆာက္အအံုအမ်ဳိးအစားမ်ားမွာ ဘုရားေက်ာင္း၊ ရဲတိုက္၊ နန္းေတာ္၊ ခန္းမ၊ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ရိုမန္နက္စ္ဗိသုကာအေဆာက္အအံုမ်ားတြင္ ေဂါ့သစ္ ၏ မူမ်ားကို ဗိသုကာပညာတို႔က ရယူသံုးစြဲခဲ့ၾကသည္။ အမ်ားဆံုးရယူအသံုးျပဳခဲ့ၾကသည့္ဟန္မ်ားကား နံရံ ကို ေထာက္ကူေပးသည့္ နံရံကပ္ေကာ္လံတိုင္မ်ား၊ စၾကၤ ံမ်ား၊ လွည္းဘီးသဏၭာန္ ျပတင္းေပါက္မ်ား၊ ပန္းခ်ီေဆးေရးမွန္ ျပတင္းမ်ား၊ အမိုးခၽြန္ အမိုးခံုးမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ေဂါ့သစ္ႏွင့္ ႐ိုမန္နက္စ္ကို ကြဲျပားေစသည့္ တစ္ခု တည္းေသာ လကၡဏာမွာ အမိုးခၽြန္ အမိုးခံုးျဖစ္သည္။

႐ိုမန္နက္စ္မွ ေဂါ့သစ္အကူးအေျပာင္း ႐ိုမန္နက္စ္ေခတ္ၾကီး နိဂံုးခ်ဳပ္လုဆဲကာလတြင္ ေဂါ့သစ္အလြန္ ထြန္းကားလာခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနသည္။သို႔ရာတြင္ ေဂါ့သစ္သည္ အျခားဗိသုကာဟန္မ်ားကဲ့သို႔ ေရွ႕ယခင္ဟန္တစ္ခုထံမွ ေမြးဖြားလာျခင္း (သို႔တည္းမဟုတ္) ေသအံ့မူးမူး ႐ိုမန္နက္စ္မွ ေမြးဖြားလာျခင္း မဟုတ္ေခ်။ ႐ိုမန္နက္စ္ အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ေနစဥ္ကာလ အတြင္းတြင္ပင္ ေဂါ့သစ္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနရာရေနခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ ဗိသုကာဟန္ အကူးအေျပာင္းမွာ ၁၂ ရာစု အလယ္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ပညာရပ္နယ္ပယ္ဆိုင္ ရာတြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ားစြာ ေပၚေပါက္ေနသည့္အခ်ိန္၊ ကက္သလစ္ဘာသာက ႏိုင္ငံေရးနယ္အေပၚ အလြန္ၾသဇာေညာင္း ေနခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ အကူးအေျပာင္း ျဖစ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေဂါ့သစ္၏ အေစာပိုင္းလကၡဏာမ်ားတြင္ အတြဲ လိုက္ ေကာ္လံတိုင္မ်ား၊ တိုင္လံုးတစ္ခုတည္းတြင္ တိုင္ငယ္ အမ်ားအျပားစုေပါင္းကာ ကႏုတ္မ်ားျဖင့္ ပံုေဖာ္အလွဆင္ ျခင္းမ်ား၊ စက္၀ိုင္းအသြင္ ကႏုတ္ပန္းအလွဆင္ထည့္သြင္းျခင္း မ်ား ပါ၀င္ခဲ့သည္။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းတြင္ တည္ရွိေသာ Ely Cathedral ဘုရားေက်ာင္းၾကီး၏ အေနာက္ဘက္ မ်က္ႏွာစာ တြင္ ေဖာ္ျပပါ လကၡဏာရပ္မ်ား အထင္အရွားေတြ႔ရသည္။ အလယ္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုမ်ားစြာတြင္ ေဂါ့သစ္၏ ၀ိေသသလက္ၡဏာမ်ားစြာ ေတြ႔ရွိရသည္။ ၁၉ ရာစုႏွစ္ အႏုပညာသမုိင္းပညာရွင္တို႔သည္ ေဂါ့သစ္လက္ရာဘုရားေက်ာင္းတုိ႔၏ မ်က္ႏွာက်က္အျမင့္မ်ား ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မ်ားစြာရင္သပ္ရႈေမာအံ့အားသင့္ခဲ့ၾကသည္ ဟု ဆိုသည္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံရွိ နာမည္ေက်ာ္ အထင္ကရအေဆာက္ အအံုၾကီး မ်ားစြာကို ဒီဇိုင္းေရးဆြဲေပးခဲ့သည့္ ဗိသုကာပညာ ရွင္ၾကီး Eug‘ne Viollet-le-Duc ၏ ေလ့လာခ်က္အရ ေဂါ့သစ္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားသည္ ၾကက္ေျခခတ္အသြင္ အၿမဲပံုေဖာ္ေလ့ ရွိျပီး ေကာ္လံတိုင္ အစုအဖြဲ႔မ်ား၊ ၾကက္ေျခခတ္ ယွက္လိမ္ ေနသည့္ အမိုးခံုးမ်ား၊ ပင္မအေဆာက္အအံုကို ေထာက္မထား သည့္ တိုင္ေစာင္း၊ တန္းေစာင္းမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေလ့ရွိ သည္ဟု ဆိုသည္။

ေဂါ့သစ္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားသည္ မြမ္းမံအလွဆင္ မႈမ်ား အထူးျပဳလုပ္ေလ့ရွိျပီး ဘုရားေက်ာင္းအတြင္း အလင္း၀င္ အားေကာင္းမြန္ေစရန္ ေဆးေရာင္စံုျခယ္ မွန္ျပတင္းၾကီးမ်ား တပ္ဆင္ေလ့ရွိသည္။ ေဂါ့သစ္၏ အေသးစိတ္လက္ရာမ်ားကို ၁၇ ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည့္ ေအာက္စ္ဖို႔တကၠသိုလ္ ႏွင့္ ကိန္းဘရစ္ တကၠသိုလ္တို႔တြင္ ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ ေဂါ့သစ္မွ ေဂါ့သစ္ ဆာဗိုက္ဗယ္လ္ႏွင့္ ေဂါ့သစ္ရီ ဗိုက္ဗယ္လ္ဟု ၂ မ်ဳိး ျပန္လည္ခြဲထြက္သြားရာ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ ႏွင့္ ကိန္းဘရစ္တို႔မွာ ေဂါ့သစ္ဆာဗိုက္ဗယ္လ္ေလာ (သို႔တည္း မဟုတ္) ေဂါ့သစ္ရီဗိုက္ဗယ္လ္၏ အေစာပိုင္းဟန္ေလာဟူ သည္ကို ပိုင္းျဖတ္ရန္ကား ခက္ခဲလွသည္။ အိုင္ယာလန္တြင္ ၁၇ ရာစုႏွင့္ ၁၈ ရာစုတို႔၌ ေဂါ့သစ္ ဗိသုကာ မ်ားစြာထြန္းကားခဲ့၏။ အိုင္ယာလန္ရွိ ဒါရီ ဘုရား ေက်ာင္း ( ၁၆၃၃ ခုႏွစ္တြင္ အျပီးသတ္)၊ စလီဂိုဘုရားေက်ာင္း (၁၇၃၀ တြင္ အျပီးသတ္ေဆာက္လုပ္)ႏွင့္ ေဒါင္းဘုရားေက်ာင္း (၁၈၁၈ ) တို႔မွာ ထင္ရွားသည့္ ေဂါ့သစ္လက္ရာမ်ား ျဖစ္ၾက သည္။ အဂၤလန္တြင္ ၁၈ ရာစုအလယ္ပိုင္း၌ ေဂါ့သစ္ဟန္ ျပန္လည္ရွင္သန္ လာခဲ့သည္။ ယင္းကာလက အဂၤလန္တြင္ ဂိုသစ္ (Gothick) ဟု ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾက၏။ ၁၉ ရာစုအလယ္ပိုင္းသည္ကား ေဂါ့သစ္လက္ရာ ကို ျပန္လည္ဆန္းသစ္ပံုေဖာ္သည့္ ေဂါ့သစ္ရီဗိုက္ဗယ္လ္ ျပန္ လည္ထြန္းကားလာသည့္ ကာလျဖစ္သည္။ လန္ဒန္ရွိ ၀က္စ္မင္စတာ နန္းေတာ္ (Palace of Westminster)၊ စိန္႔ ပန္ကရာ့စ္ ရထားဘူတာရံု (St. Pancras railway station)၊ နယူးေယာက္ရွိ ထရီနတီ ဘုရားေက်ာင္း (Trinity Church, New York ) ႏွင့္ စိန္႔ ပက္ထရစ္ ဘုရားေက်ာင္း (St. Patricks Cathedral) တို႔မွာ ထင္ရွားသည့္ ေဂါ့သစ္ရီ ဗိုက္ဗယ္လ္ ဗိသုကာလက္ရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ေဂါ့သစ္သည္ ယင္းေခတ္ကာလကပင္ ကမာၻ႕အေရွ႕ ဖ်ားသို႔လည္း ေရာက္ရွိထြန္းကားခဲ့ရာ ေဟာင္ေကာင္ရွိ စိန္႔ဂၽြန္း ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမွာ ထင္ရွားသည့္ ေဂါ့သစ္ရီဗိုက္ဗယ္ဟန္ ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံရွိ ကိုလုန္းဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ Ulm Minster ဘုရားေက်ာင္းၾကီးတို႔မွာ ေဂါ့သစ္၏ ထင္ရွားေသာ ျပယုဂ္ မ်ားျဖစ္သည္။ Ulm Minster သည္ စပိန္ႏိုင္ငံ၊ ဘာစီလိုနာရွိ Sd Sagrada Familia ဘုရားေက်ာင္းၾကီး ေဆာက္လုပ္မျပီးေသး မီအထိ ကမာၻေပၚတြင္ အျမင့္မားဆံုး ဘုရားေက်ာင္းၾကီးအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ျပီး ၂၀ ရာစုမတိုင္မီတြင္လည္း ကမာၻေပၚတြင္ ပဥၶမ ေျမာက္ အျမင့္မားဆံုး အေဆာက္အအံုၾကီးအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ ကာ အျမင့္မွာ ၅၃၀ ေပရွိသည္။ ယင္းေနာက္ပိုင္း ကမာၻတစ္၀န္းတြင္ ေဂါ့သစ္ဗိသုကာ ဟန္ျဖင့္ ဘုရားေက်ာင္းသစ္မ်ားစြာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ရာ မကၠဆီ ကုိ၊ အာဂ်င္တီးနား၊ ဂ်ပန္၊ ထိုင္း၊ အိႏိ္ၵယ၊ ၾသစေတးလ်၊ နယူးဇီလန္၊ ဟာ၀ိုင္အီႏွင့္ ေတာင္အာဖရိကတို႔တြင္ ျဖစ္သည္။

ဥေရာပ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေတးလ် ႏွင့္ နယူးဇီလန္တို႔တြင္ တက္ၠသိုလ္အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္ လုပ္ရာတြင္ နီယိုေဂါ့သစ္ကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ထင္ရွားသည့္ သာဓကတစ္ခုမွာ အက္ဒ္မြန္ ဘလက္ ကက္ထ္ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲေပးခဲ့ေသာ ဆစ္ဒနီတကၠသိုလ္ (Univer-sity of Sydney) ျဖစ္သည္။ ကေနဒါတြင္ ေသာမတ္စ္ ဖူလာႏွင့္ ခ်ီလီယြန္ ဂ်ဳန္းစ္ တို႔ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲေပးခဲ့ေသာ ေအာ့တ္၀ါျမိဳ႕ရွိ ကေနဒါပါလီမန္ အေဆာက္အအံုမ်ားမွာ ထင္ရွားသည့္ ေဂါ့သစ္လက္ရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ေဂါ့သစ္ကို အမ်ားျပည္သူေနအိမ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ရာ တြင္ အသံုးျပဳမႈနည္းပါးေသာ္လည္း ဘုရားေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ တက္ၠသိုလ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ရာတြင္မူ ၂၀ ရာစုအထိ မ်ားစြာ အသံုးျပဳေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ထင္ရွားသည့္ ျပယုဂ္မ်ားမွာ နယူးေယာက္ရွိ လီဗာ ပူးဘုရားေက်ာင္း၊ စိန္႔ဂၽြန္းဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ဘရာဇီးႏိုင္ငံရွိ ေဆာေပၚလိုဘုရားေက်ာင္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ၂၀ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းႏွင့္ ၂၁ ရာစုအေစာပိုင္းတြင္ ေပၚေပါက္လာေသာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္နစ္ဇင္လက္ရာ အေဆာက္ အအံုအခ်ဳိ႕မွာ ေဂါ့သစ္ ရီဗိုက္ဗယ္လ္ဟန္မ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကသည္။ သာဓကမွာ ေပၚတူဂီႏိုင္ငံ၊ လစၥဘြန္းျမိဳ႕ရွိ Sd Gare do Oriente အမည္ရွိ ဘူတာရံုၾကီးႏွင့္ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံရွိ Our Lady of Guadalupe အမည္ရွိ ရိုမန္ကက္သလစ္ ဘုရား ေက်ာင္းၾကီးျဖစ္သည္။ ။

အိအိေအးေအာင္ ( iMyanmarHouse.com အိုင္ျမန္မာေဟာက္စ္ေဒါ႔ကြန္း) မွ အထူးေရးသားေဖာ္ျပသည္။ Credit: iMyanmarHouse.com