အြန္လိုင္းစနစ္ အသုံးျပဳသည့္ e-commerce လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ စားသုံးသူမ်ားမွ ဝယ္ယူေသာ ပစၥည္းမ်ားတြင္ ေရာင္းမွား၊ ဝယ္မွား ျဖစ္ေပၚလာပါက ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္စုံစမ္း၍ မရႏိုင္သျဖင့္ ဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းေပးရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္လီေရာင္းခ်သူမ်ား အသင္း ဒုဥကၠ႒ ဦးမ်ိဳးမင္းေအာင္က ေျပာသည္။
“အြန္လိုင္းေဈးကြက္က အခုတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္နဲ႔ ျဖစ္လာေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ အြန္လိုင္းလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ သူေတြက ဘာမွ Registration မလုပ္ထားဘူး။ တကယ္လုပ္ေနတဲ့ Shop.com.mm၊ တို႔လို မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ဟာေတြကို ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ေရာင္းခ်မယ့္ သူေတြအေနနဲ႔ Registration ေသခ်ာစြာ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္တယ္။ အြန္လိုင္းေရာင္းခ်ျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားကို တိက်စြာ ျပဌာန္းေပးဖို႔တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အသင္းကေန အစိုးရကို တင္ျပေတာင္းဆိုထားတယ္”ဟု ၎က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ဥပေဒ ျပဌာန္းေပးရန္ ဆိုသည္မွာ စားသုံးသူမ်ားေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္လာမည့္ စားသုံးသူကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားတြင္ အြန္လိုင္းေပၚတြင္ ေရာင္းခ်ေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို တိက်စြာ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပေပးရန္၊ Copy Right ၊ Distributor Right မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားတြင္လည္း အြန္လိုင္း၌ ေရာင္းခ်ေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို တိက်ရွင္းလင္းစြာ ေဖာ္ျပေပးရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
“facebook မွာ ေရာင္းၾကတယ္။ ဝယ္ၾကတယ္။ ဒီကုမၸဏီေတြက အေကာင့္တခုပဲ ဖြင့္ၿပီး လုပ္ေနၾကတာေလ ဒီအေပၚမွာ မွတ္ပုံတင္ေဆာင္႐ြက္ထားျခင္းလည္း မရွိဘူး။ ေရာင္းခ်လိုက္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းက စားသုံးသူကို နစ္နာေစတာလား။ ေနာက္ၿပီး တခ်ိဳ႕ကလည္း စားသုံးသူေနာက္ေျပာင္ၿပီးေတာ့ ေရာင္းခ်သူေတြအေပၚမွာ လုပ္တာမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒီလို ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ နစ္နာမႈေပၚမွာ ဥပေဒ မူဝါဒကို ထုတ္ျပန္ဖို႔ အစိုးရကို တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္တယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
လက္ရွိတြင္ အြန္လိုင္းတြင္ေရာင္းခ်ေသာ သူမ်ားအေနႏွင့္ တဦးတေယာက္ခ်င္းစီလည္း ကုမၸဏီမွတ္ပုံတင္ထားျခင္း မရွိေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္သို႔လည္း ေပးေဆာင္ရမည့္ အခြန္အခမ်ားေပးေဆာင္ျခင္း မရွိျခင္း၊ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ရာတြင္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္မွ ေရာင္းခ်ရန္ ခြင့္မျပဳထားသည့္ ပစၥည္းမ်ိဳးကိုလည္း အြန္လိုင္းမွ ေရာင္းခ်ျခင္း တို႔ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
“ဆိုင္မွာေရာင္းရတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ခြင့္ျပဳခ်က္ရွိတဲ့ ပစၥည္းကိုပဲ ေရာင္းရတယ္။ သက္ဆိုင္ရာဖက္က လာစစ္ရင္လည္း ဒီဆိုင္ေတြပဲလာစစ္တာ။ အြန္လိုင္းကို မစစ္ဘူး။ အြန္လိုင္းမွာက လိမ္တဲ့သူေတြလည္း ရွိတယ္။ လြယ္လြယ္ကူကူပဲ ေရာင္းၾကတယ္။ ဝယ္ၾကတယ္ ပစၥည္းေရာက္မွ ေငြေခ်တို႔ဘာတို႔ ေရာင္းမွား၊ ဝယ္မွားေတြ ရွိၾကတယ္။ ဒါကို ျပန္ၿပီးအေရးယူလို႔မရဘူးေပါ့”ဟု ၎ကေျပာသည္။
ထိုအေျခအေနမ်ားကို တရားဝင္လမ္းေၾကာင္း ေပၚတြင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ျဖစ္ေစရန္ အတြက္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား သတ္မွတ္ေပးရန္ အစိုးရသို႔ေတာင္းဆိုျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ၎က ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံတကာတြင္လည္း အြန္လိုင္းေရွာ့ပင္းမ်ား ရွိေနသကဲ့သို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လည္း နည္းလမ္းမွန္ေသာ ေဈးကြက္တခု ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အတြက္ ရည္႐ြယ္လုပ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မႏၲေလးၿမိဳ႕မွ အြန္းေရွာ့ပင္းေရာင္းသူ မအိမ့္မ်က္ျခယ္က “အဲဒီ ဥပေဒက အြန္လိုင္းေရွာ့ေရာင္းတဲ့ သူေတြကို သက္သက္ ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ လုပ္တဲ့ ဥပေဒဆို အဆင္မေျပဘူး။ အခုအမတို႔ယူေရာင္းတယ္ဆိုတာလည္း ပုံမွန္အခြန္ေဆာင္တဲ့ သူေတြေဈးေရာင္းတဲ့ သူေတြဆီက တဆင့္ယူၿပီးေရာင္းတာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံျခားက တိုက္႐ိုက္ဝယ္တယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ အမတို႔က ဒီႏိုင္ငံကို ေရာက္လာဖို႔အတြက္ အခြန္ေဆာင္ရတယ္။ အမတို႔က ဆိုင္မဖြင့္တခုပဲရွိတယ္။ အခြန္ေဆာင္ရတယ္”ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ဆက္လက္၍ ၎က”အြန္လိုင္းမွာ လိမ္တဲ့ဟာေတြလည္း ရွိတယ္။ ဝယ္တဲ့သူက ပစၥည္းမွာၿပီးေတာ့ ထပ္မယူတာမ်ိဳးေတြ၊ ေရာင္းတဲ့သူက ပစၥည္းမပို႔ပဲလိမ္တာမ်ိဳး အဲဒီလိုမ်ိဳးေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အတိအက်ေတာ့ ဥပေဒထဲမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြ ကပါမွာလည္း အဲဒီလိုမ်ိဳးကာကြယ္ေပးမယ့္ အခ်က္ေတြပါတယ္။ ဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းတဲ့အခ်က္အလက္ျဖစ္တယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ ဒီအြန္လိုင္းေရွာ့သမားေတြကို အခြန္အျမတ္ရဖို႔ အတြက္ ႏွိပ္ကြပ္ဖို႔ ဆိုရင္ ဒီဥပေဒက အဆင္မေျပဘူး”ဟု ေျပာသည္။
အြန္လိုင္းေရွာ့ လုပ္ကိုင္ေသာ သူမ်ားသည္ လူငယ္မ်ား၊ ကေလးအေမမ်ားႏွင့္ အျပင္သို႔ အလုပ္ထြက္လုပ္ရန္ အဆင္မေျပေသာ သူမ်ားက ဝင္ေငြရွာျခင္းျဖစ္သည့္ အတြက္ အြန္းလိုင္း ေဈးကြက္တြင္ တရားမဝင္ကုန္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္း၊ အရည္အေသြးမျပည့္မီသည့္ ေဆးဝါးမ်ား၊ အလွကုန္မ်ားေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ လိမ္လည္မႈမ်ားမျဖစ္ပြားေစရန္အတြက္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေသာ ဥပေဒတရပ္ျဖစ္မည္ ဆိုလွ်င္ ေကာင္းမြန္ပါေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
တာေမြၿမိဳ႕နယ္မွ အြန္လိုင္းမွ ပုံမွန္ ေဈးဝယ္ေလ့ရွိသူ မယုမြန္က “အခုအြန္လိုင္းကေရာင္းၾကဝယ္ၾကတယ္ဆိုတာက ယုံၾကည္မႈနဲ႔ပဲ လုပ္ေနရတာ ဘာမွအာမခံခ်က္ရွိတာမဟုတ္ဘူး အခုလို အရည္အေသြးမျပည့္တဲ့ ပစၥည္းေတြကို ေရာင္းရင္အေရးယူႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ဥပေဒေတြရွိလာရင္ အမ်ားႀကီးေကာင္းသြားမယ္။ ဥပေဒကလည္း ရွိေန႐ုံပဲဆို မလုံေလာက္ဘူး တိုင္တန္းရတာလည္း လြယ္ကူရမယ္ ေနာက္ တကယ္အေရးယူေဆာင္႐ြက္မႈေတြလည္း ရွိဖို႔လိုအပ္မယ္ ထင္တယ္”ဟု ေျပာသည္။
Credit: irrawaddy
