ေဒၚလာလဲႏႈန္း ဘာလဲ ဘယ္လဲ

၂ဝ၁၆ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္စ ပထမလျဖစ္ေသာ ဧၿပီလတြင္ အေမရိကန္ေဒၚ လာ ၏ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း အေတာ္ကေလးက်ဆင္းလာသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ျမန္မာေငြ တန္ဖိုး တက္လာသလဲဟု သိလိုသူမ်ားကေမးၾက သည္။ မီဒီယာမ်ားက ဖုန္းႏွင့္ဗ်ဴးသည္။ လူေတြလာဗ်ဴးသည္။ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းႏွင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာေငြလဲႏႈန္း အတက္အက်အေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေပါင္း ၁ဝ ပုဒ္ခန္႔ေရးခဲ့ၿပီး ထူးျခားတိုင္း အဗ်ဴးခံရေသာ စာေရးသူျဖစ္၍ ယခုလည္း ထူးသည္ႏွင့္ ဗ်ဴးလာၾကသည္။

ဖုန္းျဖင့္ ေမး၊ လူေတြ႕ေမးခံရာတြင္ အခ်ိန္၏ ကန္႔သတ္ခ်က္ရွိ၍ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မေျဖျဖစ္၊ အေမး အေျဖသေဘာမို႔ ေမးသည္ကိုသာ ေျဖရသည္။ အားမရလွ။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမးခံရၿပီးတိုင္း ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးျဖစ္ ခဲ့သည္။ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ ၏ စာမ်က္ႏွာ ကလည္း မ်ားမ်ားမေပးႏုိင္သျဖင့္ ႏွစ္ပုဒ္ သံုးပုဒ္ဆက္ေရးၿပီး ေပါင္းဖတ္ပါမွ အတန္ ငယ္ လိပ္ပတ္လည္သည္။

ယခုလည္း အနည္းငယ္ လိပ္ ပတ္လည္ေအာင္ေရးလို၍ စကားခ်ီးေတြ၊ နိဒါန္းေတြ သိပ္မပ်ဳိးလိုၿပီ။ ဧၿပီလဆန္းတြင္ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ေငြလဲႏႈန္း ၁၂၁၂ က်ပ္ရွိ ရာက သႀကၤန္ပိတ္ရက္မတိုင္မီ ၁၁၈၂က်ပ္ ျဖစ္ခဲ့ သည္။ ႏွစ္သစ္ကူးပိတ္ရက္အတြင္း က်ပ္ ၁၁၅ဝ အထိ ခဏက်ၿပီး ဧၿပီ၂၇ရက္ တြင္ က်ပ္ ၁၁၇ဝ ျဖစ္သည္။

အနည္းငယ္ အစမွျပန္ေကာက္ ၾကည့္ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္ တစ္ေဒၚလာ၏ ေငြလဲႏႈန္းအျမင့္ဆံုးက်ပ္ ၁၄ဝဝ အထိ ခဏေလး တက္ခဲ့ဖူး သည္။ ၂ဝဝ၇ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကို တစ္ကမၻာလံုး အင္တာနက္မွ ၾကည့္ျမင္သူ တို႔ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားသြားေအာင္ ႐ုပ္ ပ်က္ဆင္းပ်က္ ၿဖိဳခြဲႏွိမ္နင္းအၿပီး စက္တင္ ဘာ ၂၅ရက္ကျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ေမွာင္ ခို အေရာင္းအဝယ္ေစ်းကို ေျပာျခင္းျဖစ္ သည္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလကုန္ အထိ သြားေရာင္းရာ တစ္ေဒၚလာ က်ပ္ ၁၃၃ဝ ရရွိသည္။

ထိုစဥ္က ထိုအေျခအေနအရ ေငြ လဲႏႈန္းတစ္ေဒၚလာတြင္ က်ပ္အမ်ား ဆံုး ျမင့္တက္ခဲ့သည္။ ယခု အရပ္သားဒီမိုက ေရစီအစိုးရေခတ္ တြင္ျဖစ္ေပၚေသာ ေဒၚ လာေငြလဲႏႈန္းကိုၾကည့္ပါက သမၼတဦးသိန္း စိန္အစိုးရတက္ခါစ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ဧၿပီလ တြင္ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ က်ပ္ ၁ဝ၅ဝခန္႔ရွိ သည္။ တရားမဝင္ ေမွာင္ခိုေပါက္ေစ်းျဖစ္ သည္။ တရားဝင္အစိုးရေငြလဲႏႈန္းမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စစ္အစိုးရတက္ၿပီးသည္မွ အရပ္သား အစိုးရကို လႊဲေျပာင္းေပးသည္အထိ တစ္ ေဒၚလာ၅ ဒသမ ၈က်ပ္မွ ေျခာက္က်ပ္အ တြင္း ပံုမွန္ရွိခဲ့သည္။

တရားဝင္ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းက ေျခာက္က်ပ္ဝန္းက်င္သာရွိခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရ လက္ထက္တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေမွာင္ခိုျပင္ပ ေငြလဲႏႈန္းက တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ပ်မ္းမွ် ၅၉၂ က်ပ္ႏႈန္းသာရွိခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အထိ ၂၂ႏွစ္အတြင္း ႏွစ္အလိုက္ေပါက္ ေစ်းကို ပ်မ္းမွ်တြက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ ္ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစတင္၍ ျပည္ပပို႔ကုန္မွ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္း ရွင္မ်ား ေဒၚ လာ စတင္ရရွိခ်ိန္မွ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ မတ္လ ကုန္အထိ တစ္ေဒၚလာေငြလဲႏႈန္းမ်ားကို ပ်မ္းမွ်တြက္ခ်က္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ၆၃က်ပ္ႏွင့္လဲ လွယ္ခဲ့သည္။

Export Earning ေခၚ ျပည္ပ ပို႔ကုန္မွရရွိေသာ ဝင္ေငြမ်ားျဖင့္ သြင္းကုန္ မ်ား ျပည္ပမွတင္သြင္းရန္ ေဒၚလာလိုသည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို Account Transfer ဘဏ္တြင္ ေငြစာရင္းေျပာင္းေပးရန္ ေရာင္း ခ်လွ်င္ ရရွိသည့္ ျပင္ပေပါက္ေစ်းျဖစ္ သည္။ အခ်ဳိ႕ သြင္းကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက သေဘၤာသားႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားသံ႐ုံးဝန္ထမ္း မ်ားထံမွ ေမွာင္ခိုဝယ္ယူၾကသည္။ သို႔ျဖင့္ ေဒၚလာလိုအပ္ခ်က္ အဝယ္လိုက္ကာ ေစ်း တက္လာခဲ့သည္။

၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္အ တြင္း ေဒၚလာအတက္ၾကမ္း၍ ၂၂၄က်ပ္ အထိျဖစ္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၁ခုႏွစ္ S(2) ရဟတ္ ယာဥ္ပ်က္က်ၿပီး ထပ္မံ အတက္ၾကမ္း၍ ၃၃၅ က်ပ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၃ခုႏွစ္ေဖေဖာ္ ဝါရီလ ဘဏ္မ်ား ျပႆနာျဖစ္စဥ္ ထပ္မံ အတက္ၾကမ္း၍ က်ပ္ ၁၁ဝဝ အထိျဖစ္ခဲ့ သည္။ ထိုႏွစ္တြင္ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈႀကီး ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး အႀကီးအက်ယ္မၿငိမ္ မသက္ ျဖစ္ကာ ေဒၚလာေစ်း က်ပ္ ၁၂ဝဝ ဝန္းက်င္ အထိ တက္ေနခဲ့သည္။ တျဖည္းျဖည္း ျပန္ က်ခဲ့ေသာ္လည္း ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ အေရး အခင္းေၾကာင့္ သမိုင္းတြင္ အျမင့္ဆံုး က်ပ္၁၃ဝဝ၊ ၁၄ဝဝ အထိ ျဖစ္ခဲ့သည္။

ေငြလဲႏႈန္းသည္ ႏိုင္ငံေရးမၿငိမ္ မသက္၊ မေရမရာျဖစ္မႈအေပၚ မူတည္ ၍ ျမန္မာေငြတန္ဖိုးက်ၿပီး အေမရိကန္ေဒၚလာ ေစ်းတက္ေလ့ရွိ သည့္ပံုစံ ကို ေတြ႕ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဤေကာက္ခ်က္သည္ ျမန္မာ ျပည္တြင္းအေျခအေနအေပၚသာ မူတည္ ၍ သံုးသပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ေဒၚ လာေစ်းသည္ ကမၻာ့ေစ်းကြက္တြင္ လည္း အတက္အက်ရွိသည္။ ထိုကမၻာ့ေစ်းကြက္ အေျခအေနႏွင့္ ျပည္တြင္း အေျခအေန ႏွစ္ ရပ္ေပါင္းၿပီး ျမန္မာျပည္ရွိ ေဒၚလာေစ်း အတက္ အက် ျဖစ္ သည္။

ဤေနရာ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚ လာေစ်းႏႈန္းမွာ တရားဝင္ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ တ ရားမဝင္ေစ်းႏႈန္း မ်ားစြာ ကြာဟေသာ ေၾကာင့္ ျပႆနာႀကီးငယ္ရွိခဲ့သည္ကို ကမၻာ့ ဘဏ္အုပ္စု၊ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံ တကာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြ အဖြဲ႕တို႔က ခဏ ခဏေထာက္ျပခဲ့သည္။ အဆိုးဆံုးမွာ ျပည္ပ ပို႔ကုန္မွရ ရွိေသာ ေဒၚလာဝင္ေငြကို ျမန္မာ အစိုးရက တရားဝင္ႏႈန္း ေျခာက္က်ပ္ဝန္း က်င္ႏွင့္ ဝင္ေငြတြက္ခ်က္ျပသခဲ့ရာ ဘတ္ ဂ်က္ဝင္ေငြ (အစိုးရဘ႑ာေငြ အရပိုင္း)သည္ မတရားနည္းလြန္းခဲ့သည္။

ဥပမာ- ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္က ျမန္မာ အစိုးရသည္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ အေမရိ ကန္ ေဒၚလာ ၂ဒသမ၅ဘီလီယံဖိုးေရာင္း၍ ရရွိ သည္။ ဤ၂ဒသမ၅ဘီလီယံ ကို တစ္ေဒၚ လာေျခာက္က်ပ္ႏွင့္တြက္ပါက က်ပ္ ၁၅ ဘီလီယံသာ ဘတ္ဂ်က္ဝင္ေငြရရွိေပမည္။ အကယ္၍ ထိုစဥ္က ေမွာင္ခိုေစ်းတစ္ေဒၚ လာက်ပ္ ၁၂ဝဝ ႏွင့္ တြက္ပါက ေဒၚလာ ၂ဒသမ၅ဘီလီယံသည္ က်ပ္ဘီလီယံ ၃ဝဝဝ ပင္ရရွိေလသည္။ တရားဝင္လဲႏႈန္းႏွင့္ တြက္ သည့္စာရင္းအရ က်ပ္၂၉၈၅ ဘီလီယံကြာ ျခားေလ်ာ့နည္းခဲ့သည္။

အကယ္၍ ထိုစဥ္က ရရွိေသာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ေရာင္းရေသာ ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ၅ ဘီလီယံအပါအဝင္ ပို႔ကုန္ဝင္ ေငြအားလံုး ကို ျပင္ပေပါက္ေစ်းႏွင့္ ေရာင္းခ်ၿပီး အစိုးရဘ႑ာေငြထဲထည့္ခဲ့ပါလွ်င္ ဘတ္ ဂ်က္ပိုေငြ ျပႏိုင္ေလသည္။ ဤသို႔ ျမန္မာ အစိုးရမွ ရရွိေငြမ်ား ေလ်ာ့နည္းေပ်ာက္ ဆံုးျခင္း မျဖစ္ေအာင္ IMF စသည္တို႔က အစိုးရတရားဝင္ေငြလဲႏႈန္းႏွင့္ ျပင္ပေပါက္ ေစ်း မတရားကြာဟခ်က္ႀကီးကို Unification တစ္ေနရာ၌ ေပါင္းစပ္ေပးသင့္ေၾကာင္း တဖြဖြအႀကံေပး ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီအစိုးရ တက္မွ Unified လုပ္ျဖစ္သည္။ IMF တို႔ က တစ္ေဒၚလာက်ပ္ ၅ဝဝႏွင့္ သတ္မွတ္ ေပါင္းစပ္ရန္အဆိုျပဳသည္ ကို ေပါက္ၾကားခဲ့ သည္။ ထိုအခါ ထိုစဥ္က ေဒၚလာမ်ားလက္ ဝယ္ရွိေသာ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ေဒၚလာရထားသူမ်ား မ်က္လံုးျပဴးၾကရသည္။ လက္ထဲရွိေနေသာ ေဒၚလာမ်ား ရာခိုင္ ႏႈန္း ၅ဝ ေက်ာ္ တန္ဖိုးေလ်ာ့သြား မည္စိုး၍ အျမန္ထုတ္ေရာင္းၾကသည္။ သို႔ျဖင့္ တစ္လ အတြင္း တစ္ေဒၚလာလွ်င္ က်ပ္ ၁၁ဝဝမွ ၇၅ဝ အထိ ထိုးက်သြားသည္။

ျပင္ပပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္အခ်ဳိ႕ (အ ထူးသျဖင့္ ေရထြက္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား)က ေဒၚ လာတန္ဖိုးက်သြားလွ်င္ ပို႔ကုန္မွဝင္ေငြေလ်ာ့ သြားမည္။ ငါးပုစြန္ မ်ား ေစ်းခ်ၿပီးဝယ္ရေတာ့ မည္ျဖစ္၍ ျပည္တြင္းေရထြက္ပစၥည္းလုပ္ ကိုင္သူမ်ား အခက္ႀကံဳမည္ဟု တက္လာ ခါစ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို နားသြင္းၾကေလ သည္။ ဝါႏုေသးေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား လည္း ေဒၚလာဟူသည္ ပို႔ကုန္၊ သြင္းကုန္ ႏွစ္လမ္းသြားျဖစ္သည္ကို မသိေသး၍ လုပ္ ငန္းရွင္မ်ားစကားကို ယံုၾကည္ကာ တစ္ ေဒၚလာက်ပ္ ၈ဝဝ ႏွင့္ ေပါင္းစပ္ျဖစ္ေလ သည္။ ႏိုင္ငံတကာမွ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ မ်ား၏အႀကံျပဳခ်က္ က်ပ္၅ဝဝ မျဖစ္ေတာ့။ က်ပ္ ၈ဝဝ ပင္နည္းေသးသည္ဆိုကာ က်ပ္ ၁ဝဝဝ အထိဆြဲတင္ေပးႏိုင္ေရး နည္းလမ္း ေပးသမွ်လုပ္ေပးရန္ ႀကိဳးစားရင္း ျပည္ပမွ ကားမ်ားတင္သြင္းႏိုင္ေအာင္ ကားေဟာင္း အပ္သူမ်ားကို ကားပါမစ္ ထုတ္ေပးသည့္ စနစ္ ေကာက္လုပ္ျဖစ္သည္။ ကားပါမစ္ရ သူမ်ား ေဒၚလာ ဝယ္၍ ကားတင္သြင္းရမည္ ျဖစ္ရာ ေဒၚလာေစ်း တက္ရေလေတာ့သည္။

တစ္ေဒၚလာက်ပ္ ၈ဝဝ ဝန္းက်င္ မွ စခဲ့ေသာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ သည္ ၂ဝ၁၄ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ၉၈၂ က်ပ္ ျဖစ္လာသည္။ ကားေတြဖိသြင္း ၍ ေဒၚလာေတြဖိလိုသည္။ ဓာတ္ဆီေတြပိုသြင္း ၍ ေဒၚလာေတြပို၍လိုသည္။ ကားအပိုပစၥည္း ေတြ တိုးဝယ္၍ ေဒၚလာေတြတိုးကာလုိအပ္ သည္။ ဒီၾကားထဲ အူရီဒူး (ေအာ္ရီဒူးဟုအသံ မထြက္ မယံုလွ်င္ အူရီဒူးေၾကာ္ျငာႏွင့္ သီ ခ်င္းသံကို သတိျပဳနားဆင္ၾကည့္)ႏွင့္ တယ္ လီေနာတို႔ကို လက္ကိုင္ဖုန္းဆင္းမ္ကတ္ လုပ္ ခြင့္ျပဳၿပီး MPT က အၿပိဳင္က်ဲလာေသာအခါ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ဆင္းမ္ကတ္ႏွင့္ ဟန္း ဆက္ သန္း၂ဝေက်ာ္ ျပည္ပမွဝယ္ယူ ရန္ ေဒၚလာ အေျမာက္အျမားလိုေလသည္။

သို႔ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚ လာေစ်းေခါင္ခိုက္ေအာင္ တက္ရေလသည္။ ဒီၾကားထဲ ၂ဝ၁၄ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္မွစ၍ ကမၻာ့ ေရနံစိမ္းေစ်းႏႈန္း ထိုးက်သည္။ ေရနံေစ်း က်တိုင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ေစ်းတက္ သည္။ ဒီၾကားထဲ ဆီးရီးယားႏွင့္အီရတ္တြင္ IS ဟူေသာ အစြန္းေရာက္ဘာသာေရး အဖြဲ႕ ထေသာင္းက်န္း၍ အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားစုေပါင္း ႏွိမ္နင္းရာတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ေအာင္ျမင္ စြာ ပူးေပါင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္တို႔ အ ခန္းက႑ျမင့္တက္ၿပီး စစ္လက္နက္ပစၥည္း အေရာင္းတြင္က်ယ္ေသာအခါ အေမရိကန္ ေဒၚလာေစ်းတက္ေလ၏။ ဤသို႔ေသာျဖစ္ စဥ္မ်ားေၾကာင့္ ေဒၚ လာေစ်းသည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ အတက္ႀကီးတက္ေလေတာ့သည္။

ဤၾကားထဲ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးရွိသည္။ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမွာ လံုးဝ ခန္႔မွန္းရခက္၍ တစ္ကမၻာလံုး ကေစာင့္ၾကည့္ ေနသည္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား တိုး တက္ရန္ ရည္မွန္းထားသေလာက္ မတက္ ဘဲျဖစ္ခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ေကာ လာဟလသတင္းမ်ားေၾကာင့္ ၂ဝ၁၅ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲနီးေလ ေဒၚလာေစ်း တက္ ေလႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလကုန္တြင္ တစ္ ေဒၚလာ ၁၂၇၁ က်ပ္ျဖစ္ လာသည္။

ႏိုဝင္ဘာ၈ရက္တြင္ ေရြးေကာက္ ပြဲႀကီး ေအာင္ျမင္ေခ်ာေမာစြာ ၿပီးေျမာက္ ခဲ့သည္။ အာဏာရပါတီႀကီးေမွ်ာ္မွန္းထား သကဲ့သို႔ မွန္းခ်က္ႏွင့္ႏွမ္းထြက္ တက္တက္ စင္လြဲခဲ့သည္။ NLD ပါတီကို ျပည္သူတို႔က တစ္ခဲနက္မဲေပး၍ အျပတ္အသတ္ေအာင္ ႏိုင္ခဲ့သည္။ အာဏာလႊဲေပးပါ႔မလား၊ လႊဲ ေပးမည္ ဆိုတာ ယံုရမည္လားႏွင့္ ကမၻာက တအံုေႏြးေႏြး ရင္တမမေစာင့္ၾကည့္ ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒၚလာေစ်းက မက်ေသး။ ၁၂၉၇ က်ပ္ႏွင့္ တက္လို႔ပင္ လာလိုက္ေသး သည္။ ဒီဇင္ဘာလကုန္ေသာ္ က်ပ္ ၁၃၁ဝ အထိ တစ္ရက္ ထတက္သြားသည္။ ဘာ ျဖစ္တာလဲ၊ ဘယ္လိုျဖစ္တာလဲ ေမးၾက၊ ေျပာ ၾက၊ အံ့ၾသၾကကုန္သည္။ ဇန္နဝါရီလကုန္ အထိ ေဒၚလာေစ်းက မက်ေသး။ ၁၂၉၉ က်ပ္ ျဖစ္ဆဲ။ ေစာင့္ၾကည့္ေမွ်ာ္မွန္းသူတို႔ ေတြးရခက္ႀကီးပါ ဟု ထေအာ္ရမ လိုျဖစ္ ကုန္ ၾကေလသည္။

စာေရးသူအေနျဖင့္မူ ယခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေစ်းက် လာျခင္းအေပၚ ေတြးရခက္ႀကီးပါဟု မေတြး ထင္မိ။ ႐ိုး႐ိုးေလးေတြးၾကည့္႐ုံႏွင့္ သိႏိုင္ ေသာအခ်က္မ်ားရွိ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ပထမ ဆံုး ကမၻာ့ေငြလဲလွယ္ေရးေစ်း ကြက္ တြင္ အ ေမရိကန္ေဒၚလာက်ရိပ္ျပလာျခင္းႏွင့္ ပံု မွန္ျဖစ္ေနက်ကဲ့သို႔ အေမရိကန္တြင္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပသည့္ႏွစ္ ဆိုလွ်င္ ေဒၚလာေစ်း က်ေလ့ရွိသည့္ ျဖစ္စဥ္အတိုင္း ယခုလည္း ေစ်းစက်ျခင္းျဖစ္သည္။

ဒုတိယမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္ စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေဒၚလာေစ်းသည္ ဧၿပီလတြင္ အနိမ့္ဆံုးသို႔ဆင္းေလ့ရွိသည္။ အေၾကာင္း မွာ ဘိန္းထြက္ရွိမႈႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္း ရမႈမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ အမ်ားဆံုးဝင္ ေငြ ရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေဒၚလာအဝင္ မ်ားလွ်င္ ေစ်းက်႐ိုးထံုးစံ အတိုင္းျဖစ္သည္။

တတိယမွာ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွစ၍ ကမၻာ့ေဒၚလာေစ်းတက္ခဲ့ရာမွ ၂ဝ၁၅ခုႏွစ္ တြင္ ျမန္မာျပည္၌ ျပည္ပကုန္သြယ္ေရးခ်ိန္ စက္မႈ၌ (Balance of Trade)အ႐ႈံးမ်ား စြာေပၚခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံျခားေငြေပးေငြယူလက္ က်န္ရွင္းတမ္း (Balance of Payment)ႀကီးစြာ႐ႈံးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာအထြက္ မ်ားၿပီး Supply ေရာင္းလိုအားက Demand ဝယ္လိုအားကိုမမီ ဘဲ ေစ်းတက္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ ထို႔ျပင္ အစိုးရဘတ္ဂ်က္ကို ပံုေအာ ၍ ႀကီးစြာလိုေငြျပခဲ့သည္ မွာ ဝန္ထမ္းလစာ တိုးေပးသည့္အတြက္လည္းပါသည္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ပါ အသံုး စရိတ္ လြန္စြာ ႀကီးမားခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြၿပီး ေဒၚလာေစ်းျမင့္ကာ ျမန္မာက်ပ္ေငြတန္ဖိုးက်ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာေရြးေကာက္ ပြဲတြင္ အတိုက္အခံပါတီႀကီးက မဲအျပတ္ အသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤတြင္ ေငြေၾကးအလံုး အရင္းႀကီးစြာကိုင္ထားသူ မ်ားျဖစ္သည့္ ေငြ အေခ်ာင္ရထားသူမ်ားက ထိုေငြမ်ားျဖင့္ ေဒၚလာ ကို ေအာတိုက္ ဝယ္လိုက္ေသာ ေၾကာင့္ ေဒၚလာေစ်း ခုန္တက္သည္မွာ ၂ဝ၁၅ ဒီဇင္ဘာလတြင္ တစ္ေဒၚလာက်ပ္ ၁၃၁ဝသို႔ျမင့္တက္ခဲ့သည္။ အိမ္ၿခံေျမေစ်း ကြက္လည္း ပ်က္ခဲ့၍ ေဒၚလာဘက္ အ ျပတ္လွည့္ ကာ ေနာက္ဆံုးပိတ္ အိတ္ႏွင့္ လြယ္ပစ္ခဲ့သည္။

စတုတၴ။ ထိုသို႔ ေဒၚလာဝယ္ႏုိင္ သူမ်ားက ဖိဝယ္ခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ဆက္မဝယ္ ေတာ့ေသာအခါ ေဒၚလာေစ်း ျပန္က်လာ သည္။ ေဒၚလာအစား စေတာ့ရွယ္ယာဘက္ ဦးလွည့္လာေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာေစ်းက် လာသည္။


အစိုးရသစ္က ေငြေၾကးေခြၽတာ မႈကို စတင္ျပဳလုပ္လာသည္။ အသံုးစရိတ္ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ဝန္ႀကီးဌာနဦးေရႏွင့္ ဝန္ႀကီး အေရအတြက္ မ်ား ေလွ်ာ့ခ်သည့္ သတင္း ေကာင္းေၾကာင့္ ျမန္မာေငြေၾကးတန္ဖိုးျပန္ တက္လာသည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း ပို႔ကုန္ ျမႇင့္တင္၍ သြင္းကုန္ေလွ်ာ့ ခ်ေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာဝယ္လိုအား Demand ေလ်ာ့က် ကာ တန္ဖိုးပါ က်ဆင္းခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ႏွစ္စဥ္ျဖစ္ေနက် ဧၿပီလ တြင္ မူးယစ္ေဆးဝါးမွ ဝင္ေငြမ်ားမ်ား ဝင္ လာေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာ Supply ေရာင္း လိုအားတက္လာၿပီး တန္ဖိုး က်ျခင္းျဖစ္ ပါ ေတာ့သည္။ အကယ္၍ အစိုးရသစ္သည္ ယခင္အစိုးရအ ဆက္ဆက္ကလို ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဝန္ႀကီးမ်ား ခရီးေတြဖိထြက္ကာ အသံုး စရိတ္ဖိသံုးခဲ့လွ်င္မူ အသံုးစရိတ္မေလ်ာ့ ဘဲ ေငြေၾကးေဖာင္း ပြၿပီး ေဒၚလာေစ်းျပန္ တက္ေပမည္။ အစိုးရသစ္က စိုက္ပ်ဳိးစရိတ္ ထုတ္ေခ်းရန္ က်ပ္ဘီလီယံ ၅ဝဝကိုေငြစကၠဴ ႐ိုက္ထုတ္ပါက ေငြေၾကးေဖာင္းပြကာ ေဒၚ လာေစ်းတက္မည္။

အကယ္၍ အစိုးရသစ္သည္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးကို ပီျပင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၿပီး ၂၁ ရာစုပင္လံုညီလာခံ သစ္ႀကီးက်င္းပ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ရင္ ၾကားေစ့ေရးအ
တြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ မႈ စတင္ႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ေကာင္းေသာျပယုဂ္၊ ထူးေသာပံုရိပ္ မ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ တိုးတက္ တည္ၿငိမ္လာမည္။ ႏိုင္ငံ တကာ မွ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ားႏွင့္ ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ပို၍ဝင္ လာၿပီး ျမန္မာေငြ ေၾကး ပို၍ခိုင္မာ တန္ဖိုးတက္လာျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာတန္ဖိုး က်သြားမည္ ျဖစ္ေလသည္။

စိုက္စရိတ္ေခ်းေငြေပးရန္ က်ပ္ ဘီလီယံ ၅ဝဝေငြစကၠဴ႐ိုက္ထုတ္မည္ ဟူ ေသာဂယက္ေၾကာင့္ ေဒၚလာေစ်းအနည္း ငယ္ခုန္တက္ခဲ့သည္မွန္၏။ သို႔ေသာ္ တာ ဝန္ရွိသူတို႔က ထိုေငြမ်ားကိုခ်က္ခ်င္းအလံုး အရင္းႏွင့္ထုတ္ေပး မည္မဟုတ္ဘဲ တစ္ရစ္ ခ်င္းထုတ္ေခ်းသြားမည္ဟု အခ်ိန္မီတြက္၍ အသိေပးလာေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံႀကီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အရွိန္အျမင့္ ဆံုးကာလတြင္ ေငြေၾကးစီမံခန္႔ခြဲမႈေၾကာင့္ တစ္စံု တစ္ရာျပႆနာ ေပၚေပါက္လာတိုင္း ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ (ေနာင္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္) က်ဴေရာင္ က်ီးကိုယ္တိုင္ မီဒီယာမွ ခ်က္ခ်င္းရွင္းျပေျဖ ရွင္းေအာင္ျမင္ေလ့ရွိခဲ့သည္။

ယခုလည္း စီမံကိန္းႏွင့္ဘ႑ာ ေရးျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး သို႔မဟုတ္ ဗဟို ဘဏ္ဥကၠ႒၊ ဒုဥကၠ႒စသူတို႔က ကိုယ္တိုင္ ထြက္ရွင္းလွ်င္ မလိုလားအပ္ေသာ ေကာ လာဟလႏွင့္ တိုက္ခတ္မႈမ်ားေျပလည္မည္ သာျဖစ္သည္။ က်ပ္ဘီလီယံ၅ဝဝကို ယခု ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ ႐ုတ္တရက္ထုတ္သံုး မည္ဆိုေသာ ဂယက္ကိုသာ ထ၍လန္႔ေန ၾကသည္။

ယခင္အစိုးရလက္ထက္က ဝန္ ထမ္းႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား ကို လစာတိုးေပးရန္ ႐ုတ္တရက္ထေၾကညာ လုပ္ေဆာင္စဥ္က တစ္လလွ်င္ က်ပ္ဘီလီ ယံ ၅ဝဝ ပိုမိုလိုအပ္ၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ က်ပ္ ဘီလီယံ ၁၈ဝဝႀကီးမ်ားထပ္၍ လိုအပ္စြာ ျဖင့္ ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲရသည္ကို မသိၾက၍ သာျဖစ္သည္။ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ မႀကံဳစဖူး ဒီမိုကေရစီအစိုးရလက္ထက္၌ ၁၃ဝ၅ က်ပ္ အထိ ထျဖစ္ခဲ့ျခင္းတြင္ ထိုသို႔႐ုတ္တရက္ ထေပါက္ခဲ့ေသာ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ သည္။ ယခု ႐ုတ္တရက္ထလုပ္သည့္ စိုက္ စရိတ္ က်ပ္ဘီလီယံ၅ဝဝသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ရွိ ေက်းလက္ေဒသမွ
ေတာင္သူဦးႀကီး လူဦး ေရအမ်ားဆံုးတို႔ကို ပံ့ပိုးေထာက္ပံ့ျခင္းျဖစ္ ၍ အရင္းအႏွီး စိုက္ထုတ္ရက်ဳိးနပ္ေလာက္ ေအာင္ ျပည္သူတို႔ကို အက်ဳိးေပးသည့္ ကိစၥ ျဖစ္ပါသည္။

ယခုအတိုင္းဆို တစ္ေဒၚလာ က်ပ္ ၁၅ဝဝအထိတက္ေတာ့မွာပဲဟု အခ်ဳိ႕ ကမွတ္ခ်က္ေပးေနခ်ိန္မွာပင္ ကမၻာ့ေရနံ စိမ္းေစ်းႏႈန္းက တစ္လ အတြင္း ႏွစ္ဆနီးပါး ခုန္တက္သြားသည္။ ေရနံေစ်းတက္ပါက အေမရိကန္ေဒၚလာ ေစ်းေလ်ာ့က်ေပဦး ေတာ့မည္။ ဤအခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ေဒၚလာေစ်း အတက္ၾကမ္းမည့္အေျခ အေနမွ အားေပ်ာ့သြားႏိုင္သည္။

ဤမွ်ဆို ေဒၚလာေငြ၏လဲလွယ္ ႏႈန္းဘာျဖစ္ေနသလဲ၊ ဘယ္သို႔ျဖစ္ဦးမည္ လဲဆိုသည္ကို စိတ္ဝင္စားသူတို႔ခန္႔မွန္းႏိုင္ မည္ဟု ယူဆမိေလေတာ့သည္။

Credit: MOI Webportal Myanmar