ရွမ္းျပည္နယ္၊ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕အနီးတြင္ ေနထိုင္ေသာ ေတာင္သူ ဦးေပါႏွင့္ ေဒၚတင္ၾကည္တို႔သည္ ပထမအိမ္ေထာင္ဖက္မ်ား ဆံုးပါးသြားၾကျပီးေနာက္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး အတူတကြ ေနထိုင္ခဲ့သည္။ လက္ထပ္စဥ္က စာခ်ဳပ္စာတမ္းျဖင့္ လက္ထပ္ျခင္းမဟုတ္ပဲ အသက္အရြယ္ႀကီးေနၿပီျဖစ္၍ မလိုအပ္ဟု ယူဆၾကသည္။ ပထမအိမ္ေထာင္ဖက္မ်ားႏွင့္ သားသမီးမ်ားကိုယ္စီ ရွိၾကၿပီး ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ သားသမီးမ်ားႏွင့္ အတူတကြ တစ္အိမ္တည္းတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ မေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ႀကံဳေတြ႕ခဲ့သည္။ မိမိတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံ ႏွစ္ဦးစလံုးမွာ သင့္ျမတ္စြာ အိမ္ယာထူေထာင္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏွစ္ဖက္စလံုးရွိ သားသမီးမ်ား အခ်င္းခ်င္း မသင့္ျမတ္ၾကပါ။ ဦးေပါႏွင့္ ေဒၚတင္ၾကည္တို႔ ၂ ဦးစလံုး သားသမီးမ်ားအား မည္သို႔မွ်သင့္ျမတ္ေအာင္ ညွိႏႈိင္း၍ မရေသာေၾကာင့္ အိမ္ခြဲေနခဲ့သည္။ တစ္အိုးတစ္အိမ္စီ ေနထိုင္ၾကေသာအခါတြင္ ပိုင္ဆိုင္မႈျပႆနာ အက်ပ္္ရိုက္ရၿပီျဖစ္သည္။
ဇနီးေမာင္ႏွံ ၂ ဦး ႀကိဳးစားပမ္းစား အတူတကြ ရွာေဖြစုေဆာင္းမႈျဖင့္ ဝယ္ယူထားေသာ လယ္ယာေျမ ၁.၅ ဧကအတြက္ ပိုင္ဆိုင္မႈအား မည္သူ႔အမည္ျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားရမည္ကို စဥ္းစား၍ မရႏိုင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ မိမိတို႔ႏွစ္ဦးတြင္ တစ္ဦးဆံုးပါးသြားလွ်င္ မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ရမည္၊ ထိုပိုင္ဆိုင္မႈ မည္ကဲ့သို႔ျဖစ္မည္၊ မည္သည့္သားသမီး လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရသင့္သည္ စသည္ျဖင့္ ေမးခြန္းေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ ႀကံဳခဲ့ရသည္။
အဆိုပါ ဇနီးေမာင္ႏွံကဲ့သို႔ မည္သို႔လုပ္ေဆာင္ေျဖရွင္းသင့္သည္ကို မသိရွိေသာ ေက်းလက္ေန ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ေျမာက္ျမားစြာ ရွိသည္။ ဥပေဒဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမွင့္တင္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားအား ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ Namati INGO မွ ၂၀၁၃-၂၀၁၅ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ေျမယာအခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရရွိေစေရး စီမံကိန္းတြင္ ေကာက္ခံရရွိထားေသာ အမႈအခ်က္အလက္မ်ားအရ လယ္ယာေျမမွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထားသည့္ အမႈစုစုေပါင္း၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္ အမ်ိဳးသားမ်ားျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။
အိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေနျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားအား အိမ္ေထာင္စုအတြင္း ဦးစီးဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မႈ အမ်ားစုတြင္ ဦးစားေပးလိုစိတ္ ရွိၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္မႈ ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ အိမ္ေထာင္ဦးစီးအမည္ျဖင့္သာ အမ်ားဆံုးေလွ်ာက္ထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ အိမ္ေထာင္စုတစ္ခုတြင္ မိမိပိုင္ဆိုင္သည့္ေျမကို ခင္ပြန္းႏွင့္ ဇနီးမယားပါ တန္းတူ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကေသာ္လည္း ပိုင္ဆိုင္မႈတြင္ လင္ေယာက္်ား၏အမည္ျဖင့္သာ ေလွ်ာက္ထားသည္ကို အမ်ားဆံုးေတြ႕ရွိရသည္။
ဇန္နဝါရီလ၂၀၁၆ တြင္ အတည္ျပဳၿပီးေသာ အမ်ိဳးသားေျမအသံုးခ်မႈမူဝါဒတြင္ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခင္က ရွင္းလင္းစြာ မပါရွိခဲ့့ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ျမင္ရသည္။ အထူးသျဖင့္ အပိုင္း ၉ တြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ေျမယာရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား၊ ပူးတြဲအမည္ေပါက္ ထားရွိျခင္းအား ရွင္းလင္းစြာ ေဖာ္ျပထားသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ေျမယာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အခန္းက႑သည္လည္း ယခင္ကထက္ မ်ားစြာတိုးတက္လာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။ သို႔ေသာ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းအဆင့္သည္ စာရြက္ေပၚ ေဖာ္ျပေသာအဆင့္ထက္ မ်ားစြာ သတိထား လုပ္ေဆာင္ရမည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ ေဖာ္ျပထားမႈႏွင့္ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားမွာ ထပ္တူက်ရန္ အလြန္ပင္အေရးႀကီးပါသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ဟိုပါရြာမွ မဂ်ဴမာက မိမိ မိဘမ်ားထံမွ အေမြရရွိထားေသာ လယ္ယာေျမအား ခင္ပြန္းျဖစ္သူႏွင့္အတူ ပူးတြဲ ၂ ဦးအမည္ေပါက္မွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထားဆဲျဖစ္သည္။ အဆိုပါေလွ်ာက္ထားမႈမွာ ၎ခင္ပြန္း၏ အႀကံဉာဏ္အား ေမးျမန္းၿပီး ၂ ဦးပူးတြဲ မွတ္ပံုတင္ျခင္းျဖစ္သည္။ မဂ်ဴမာ က “က်မ မိဘေတြ အေမြေပးခဲ့တဲ့ ဒီလယ္ယာေျမကို က်မ အမည္နဲ႔ပဲ မွတ္ပံုတင္ေလွ်ာက္ထားခ်င္ေပမယ့္ အမ်ိဳးသားကို အႀကံဉာဏ္ေတာင္းေတာ့ အတူတူေလွ်ာက္သင့္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ သူ႔တစ္ေယာက္တည္း နာမည္နဲ႔ေတာ့ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္လက္မွတ္ မေလွ်ာက္ခ်င္ပါဘူး။ အမ်ိဳးသားေတြက အိမ္ေထာင္ဦးစီးအေနနဲ႔ ေနရာတကာ ခ်ယ္လွယ္ဆံုးျဖတ္ခ်င္ၾကတယ္။ သူနဲ႔ က်မ အတူတူ အလုပ္လုပ္ေပမယ့္ သူကပဲ မိသားစုအတြင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမ်ားဆံုးခ်တယ္။ က်မေတာ္ေတာ္ စိတ္ပင္္ပန္းေနၿပီ” ဟု ေျပာသည္။
Namati ၏ အကူအညီျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ လယ္ယာေျမမွတ္ပံုတင္ေလွ်ာက္ႏိုင္ခြင့္ စီမံခ်က္ကာလတြင္ ဦးေပါ ႏွင့္ ေဒၚတင္ၾကည္တို႔ွ ဇနီးေမာင္ႏွံမွာ ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအုပ္စု လယ္ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႕သို႔ ၂ ဦး အမည္ေပါက္ လယ္ယာေျမမွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ေလွ်ာက္ထားခြင့္ရွိေၾကာင္းကိုပင္ ေကာင္းစြာမသိဘဲ ၎တို႔၏ဆႏၵကို တင္ျပေတာင္းဆိုခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕နယ္ လယ္ယာေျမ စီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႕မွ ပူးတြဲ ၂ ဦးအမည္ေပါက္ ေလွ်ာက္ထားမႈအား လက္ခံခဲ့ၿပီး ၃ လအၾကာတြင္ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ျပဳလက္မွတ္ (ပံုစံ- ၇) အား ေအာင္ျမင္စြာ ရရွိခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ရရွိၿပီးေနာက္ ၎တို႔ ၂ ဦးစလံုးမွာ သားသမီးမ်ား ေနာင္ေရးအတြက္ စိတ္ေအးသြားၿပီး လက္ရွိပိုင္ေျမတြင္ လယ္ယာအလုပ္ကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိၾကသည္။
Namati အဖြဲ႕မွ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အခြင့္အေရး တန္းတူရရွိေစရန္ ၂ ဦးအမည္ေပါက္ ပူးတြဲေျမယာ မွတ္ပံုတင္ျခင္းမ်ားအား ကူညီေလွ်ာက္ထားခဲ့ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေသာ အမႈမ်ားအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးေနေသာ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရအဖြဲ႕မ်ားအတြင္းတြင္ မူဝါဒေရးရာ ရွင္းလင္းစြာ မသိရွိမႈမ်ား ရွိသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ သက္ဆိုင္ရာဌာနမ်ားမွ စနစ္တက် ေသခ်ာစြာ မည္သည့္အမႈကိစၥအား မည္သို႔လုပ္ေဆာင္ရမည္ကို ေသခ်ာစြာ သိရွိမႈ အားနည္းသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ စီမံကိန္းရွိရာ ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းတြင္ ပူးတြဲေျမယာမွတ္ပံုတင္ျခင္းအား လက္ခံေသာၿမိဳ႕နယ္ ရွိသကဲ့သို႔ လက္မခံဘဲ ျငင္းပယ္ေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားလည္း ေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ပူးတြဲ ၂ ဦးအမည္ေပါက္ အမႈေပါင္း ၉၃ မႈမွာ ၾကန္႔ၾကာဆဲျဖစ္ၿပီး ၂ မႈသာလွ်င္ ေအာင္ျမင္စြာ ေလွ်ာက္ထားေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ ေအာင္ျမင္ေသာ အမႈမ်ားထဲမွ တစ္မႈတြင္ လင္မယား ၂ ဦး၏ ပူးတြဲေျမယာ မွတ္ပံုတင္မႈျဖစ္ၿပီး အျခားတစ္မႈမွာ ညီအစ္ကို ၂ ဦး၏ ပူးတြဲမွတ္ပံုတင္မႈ ျဖစ္သည္။ ေတြ႕ရွိခ်က္မွာ မည္သည့္ အမႈသည္မဆို အတူတကြ ၂ ဦးပူးတြဲ မွတ္ပံုတင္ႏိုင္သည္။
အမိ်ဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ အိ္မ္ေထာင္စုအတြင္း ေျမယာပိုင္ဆုိင္မႈအား အမ်ိဳးသားအမည္ျဖင့္သာ မွတ္ပံုတင္ျခင္းထက္ မိမိအမည္ကိုပါ ထည့္သြင္းေလွ်ာက္ထားျခင္းျဖင့္ ေနာက္ဆက္တြဲေပၚေပါက္လာမည့္ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ျပႆနာမ်ားအား ကာကြယ္ၿပီး ျဖစ္ေစသည္။ ဥပမာ- လင္ေယာက္်ား ဆံုးပါးသြားမွသာ အဆိုပါလယ္ယာေျမမွတ္ပံုတင္ျခင္းအား မိမိနာမည္ျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားစရာ မလိုေတာ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ေလွ်ာက္ထားမႈ မ်ားျပားေနၿပီး အခ်ိဳ႕မွာလည္း မူလမွတ္ပံုတင္ထားသူ နာမည္ျဖင့္သာ ထားရွိသည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈ အခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအား မ်က္စိဖြင့္ နားစြင့္ေနၾကရန္ လိုအပ္ၿပီး အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေနာက္တြင္သာ မေနၾကဘဲ အတူတကြ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ၿပီး မိမိ၏ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားအား ရွာေဖြရန္ လိုအပ္သည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ေျမယာအခြင့္အေရး အျပည့္အဝရရွိေစရန္ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူမ်ားမွ ပူးတြဲေျမယာ မွတ္ပံုတင္ျခင္းအား အသိေပး ေျပာၾကားသင့္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားေျမအသံုးခ်မႈ မူဝါဒတြင္ ရွင္းလင္းစြာေဖာ္ျပထားေသာ ဥပေဒအခ်က္အလက္မ်ားအား ျပည္သူမ်ားသိေအာင္ အသိေပးေျပာၾကားမႈမ်ားျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။ ေျမယာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ရသည့္ ရာထူးေနရာမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီးဝန္ထမ္းမ်ားအား ခန္႔အပ္ထားျခင္းသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေျမယာအခြင့္အေရး တန္းတူရရွိႏိုင္မႈတြင္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါသည္။
အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနျဖင့္လည္း အားနည္းေနသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ေျမယာအခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပိုမိုလုပ္ေဆာင္သင့္ပါသည္။ ေျမယာအခြင့္အလန္းမ်ား ႏွင့္ ဥပေဒအသိပညာမ်ား ေက်းလက္ေန အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပိုမိုသိရွိေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္သည္။
သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမ်ား၊ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ျပည္သူလူထုမ်ားအေနျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေျမယာအခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ဟန္ခ်က္ညီညီ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ေျမယာအခြင့္အေရးသည္ ပိုမိုျမွင့္တက္လာမည္မွာ အေသအခ်ာပင္ ျဖစ္သည္။
Credit: Irrawaddy News
![[လွယ်မယ်ထင်လို့လား ] ဘာမှ မလုပ်ဘဲ မိနစ် ၉၀ ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်နေရတဲ့ တောင်ကိုရီးယားက ပြိုင်ပွဲ အင်စတာဂရမ်တွင် နာမည်ကြီးန](https://imh-images-prod.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/pictures/news/dr5b5kh/1149160-0753580001749533409-02.jpg)
