ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဧရိယာကို အေကာင္းဆုံး ဘယ္လုိခ်ဲ႕မလဲ

စပါးစိုက္ပ်ဳိးသည့္ လယ္ကြင္းမ်ား အၾကားေျမ နီ လမ္းသြယ္ေလး၏ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္တြင္ ယခုရက္ပိုင္းတြင္း ဓာတ္တုိင္မ်ားလာ ေရာက္ သြယ္တန္းေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရသျဖင့္ တံြေတးၿမိဳ႕နယ္မွ တမာတေကာရြာသားႀကီး ဦးသိန္းစိုး၀င္းတစ္ေယာက္ အထူးအ ဆန္း ျဖစ္ေနသည္။

ရန္ကုန္-တံြေတးကားလမ္း နံေဘး တမာတေကာရြာသား ဦးသိန္းစိုး၀င္း၏ အေတြးတြင္မူ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရကိုယ္တုိင္ လုပ္ေဆာင္မည္ ဟု ေၾကညာၿပီးမွ ရပ္ဆုိင္းခဲ့သည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း ျပန္လည္ စတင္ေတာ့မည္လားဟု ေတြး ေတာမိလ်က္ရွိသည္။

ဦးသိန္းစိုး၀င္းေတြးမိသကဲ့ သို႔ အဆုိပါ ေနရာအပါအ၀င္ ရန္ကုန္၏ ၿမိဳ႕စြန္ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ခုနစ္ၿမိဳ႕နယ္၏ စတုရန္းမုိင္ ၁၀၀ ေက်ာ္တြင္ ၿမိဳ႕သစ္အျဖစ္ တုိးခ်ဲ႕ရန္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာ ေရးေကာ္မတီက စီစဥ္၍ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖဲြ႕သို႔ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလကတင္ျပထား ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

‘‘လက္ရွိ ရန္ကုန္ရဲ႕ ဧရိယာ ၃၄၀ စတုရန္းမုိင္ရွိတယ္။ အဲဒါ ကို မုိင္ တစ္ရာေက်ာ္ေလာက္ ထပ္ခ်ဲ႕ဖုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုတင္ၿပီး သြားပါၿပီ။ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳတာနဲ႔ လုပ္ငန္းစလို႔ရပါၿပီ’’ ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာ ေရးေကာ္မတီ ၿမိဳ႕ျပႏွင့္ ေျမယာ စီမံခန္႔ခဲြမႈဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး က ေျပာသည္။

သို႔ေသာ္ ၂၀၁၄ တြင္ တုိင္း ေဒသႀကီး အစုိးရႏွင့္စည္ပင္အစီ အစဥ္ႏွင့္ ၾကည့္ျမင္တုိင္တစ္ဖက္ ကမ္းတြင္ တုိးခ်ဲ႕ရန္စီစဥ္ေန သည့္ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိဘဲ နီးစပ္ရာ ကုမၸဏီ သို႔ လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳခဲ့၍ မီဒီယာႏွင့္ အမတ္အခ်ဳိ႕က ဖိအားေပးသျဖင့္ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းမွာ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ရ ဖူးသည္။

ေမွာ္ဘီ၊ လွည္းကူး၊ ထန္း တပင္၊ ဒဂုံ(အေရွ႕)၊ သန္လ်င္၊ ဒလ၊ တံြေတးၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းမ်ားအျဖစ္ တုိးခ်ဲ႕ရန္ လ်ာထားသည္။ အဆုိပါ အစီအ စဥ္မွာ ၂၀၁၃ က ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္ ႏွင့္ JICA တို႔ ပူးေပါင္းေရးဆဲြခဲ့ သည့္ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း အစီအမံအရ တုိးခ်ဲ႕ရန္ ျပင္ဆင္လာျခင္း ျဖစ္ သည္။

လူဦးေရ ငါးသန္းေက်ာ္၊ ၃၀၆ စတုရန္းမုိင္ရွိသည့္ ရန္ ကုန္ကို ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းအရ တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူဦးေရ တုိးႏႈန္း ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ တြက္ခ်က္ပါက ၂၀၅၀ တြင္ ရန္ကုန္၏လူဦးေရ မွာ ၁၅ သန္းမွ သန္း ၂၀ အထိ ရွိလာႏုိင္သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ စီမံကိန္း ေရးဆဲြသည့္ ဂ်ပန္အ ျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ေရးေအဂ်င္စီ (JICA) က ခန္႔ မွန္းထားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕သစ္ဧရိယာ မ်ားအျဖစ္ ေမွာ္ဘီ၊ လွည္းကူး၊ ထန္းတပင္၊ သန္လ်င္၊ ဒလ၊ တံြ ေတးၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ တိုးခ်ဲ႕ပါက အိမ္ရာ ယူနစ္ေပါင္း ေျခာက္သိန္း ေက်ာ္ကို လူေနရန္ ဖန္တီးေပးရ မည္ဟု JICA က ခန္႔မွန္းတြက္ ခ်က္ေပးထားသည္။

ထိုေၾကာင့္ အဆုိပါ ဧရိယာ မ်ားအားလုံးကို လႊတ္ေတာ္က အ တည္ျပဳလုိက္ပါက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သစ္စီမံကိန္းအျဖစ္ ေပၚထြက္ လာေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ေဒသခံ မ်ားက စီမံကိန္းတြင္ ပါ၀င္ဖြယ္ရွိ ေသာ ေနရာမ်ားကို မွန္းဆလ်က္ စမ္းတ၀ါး၀ါးျဖင့္ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾက ၿပီ ျဖစ္သည္။

‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔က ရန္ကုန္နဲ႔ ျမစ္တစ္ဖက္ကမ္းပဲ ျခားတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူမႈဘ၀ေတြက အရမ္း ႀကီးတုိးတက္မလာေသးဘူး’’ဟု ၾကည့္ျမင္တုိင္တစ္ဖက္ကမ္း အ လတ္ေခ်ာင္းေက်းရြာမွ ေဒသခံ ဦးျမင့္စိုး၀င္းက ေျပာသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ လာေရာက္ရန္တံတားမရွိသျဖင့္ လႈိင္သာယာမွ ေကြ႕ပတ္၍ လာေရာက္ရျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းရွား ပါးျခင္း၊ ေႏြရာသီတြင္ ေရရွားျခင္း၊ ေဆး႐ုံႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္း မ်ား ေလာက္ငမႈ မရွိျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ တစ္ဖက္ကမ္း ေဒသခံမ်ားက ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းကို အႀကီးအက်ယ္ ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ရိွသည္။

ရန္ကုန္ တစ္ဖက္ကမ္း ေဒသခံမ်ားႏွင့္အတူ သန္လ်င္၊ ေမွာ္ဘီ၊ ထန္းတပင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ား တြင္လည္း ၿမိဳ႕သစ္တုိးခ်ဲ႕မည္ဆုိ ေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ အလႈပ္ရွားဆုံး ျဖစ္လာခဲ့သည္။

‘‘ဟိုနားမွာ ဘာလာ ေဆာက္မယ္၊ ဒီနားမွာ ဘာလာ ေဆာက္မယ္ဆုိၿပီး ပဲြစားေတြက ေျမေစ်းကို လႈပ္ေအာင္ လုပ္ေန တာ၊ ခိုင္လုံတဲ့ သတင္းဆိုတာေတာ့ အခုထိဘာမွ မရွိေသးဘူး’’ဟု ထန္းတပင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေျမ၀ယ္ယူထားသူ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာသည္။

လတ္တေလာတြင္ ရန္ကုန္ မွလာၿပီး ေျမ၀ယ္ယူထားသည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျမကိုအလ ဟႆမျဖစ္ေစရန္ ပုဂၢလိက စက္ သုံးဆီဆုိင္မ်ားဖြင့္၍ စီးပြားျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနၿပီး ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း အလားအလာအတြက္ အေျမာ္ အျမင္ျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾက သည္ဟု အထက္ပါလုပ္ငန္းရွင္ က ဆုိသည္။

ၿမိဳ႕သစ္ခ်ဲ႕ရန္ ၾကည့္ျမင္ တုိင္တစ္ဖက္ကမ္း ေဒသခံမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ေနေသာ္လည္း သန္ လ်င္ႏွင့္ ေမွာ္ဘီေဒသခံအခ်ဳိ႕က ၎တုိ႔ေနရာတြင္ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း စမည္ကိုပင္ မသိရွိၾကေၾကာင္း ယင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထုိင္သူေဒသ ခံ အခ်ဳိ႕က ေျပာသည္။

‘‘ေမွာ္ဘီ ၿမိဳ႕စြန္ဘက္မွာ ရန္ကုန္က သူေတြက ေျမအမ်ား ဆုံး လာ၀ယ္ၾကတယ္။ သူတုိ႔မွာ ေတာ့ လာ၀ယ္တုိင္း အႀကံအ စည္ေတြနဲ႔ ခ်ည္းပဲ။ ေဒသခံေတြ ကလည္း ေျမပဲ ေရာင္းစားေနၾက တယ္။ အလုပ္ကို ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ၾကေတာ့ဘူး’’ဟု ေမွာ္ဘီ ၿမိဳ႕နယ္ ကပရ၀င္းအနီး ေနထုိင္ သူ စာေရးဆရာကိုျမတ္မင္းခ်စ္ က ေျပာသည္။ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း၏ အေကာင္းအဆိုးကို နားမလည္ ဘဲ ေျမကို ထုတ္ေရာင္းေနျခင္း က မိမိ၏လက္ငုတ္လက္ရင္း ေပ်ာက္သြားႏုိင္ၿပီး ဘ၀အေျခအ ေနေျပာင္းလဲသြားႏုိင္ေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။

‘‘ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း တကယ္ စၿပီးေဟ့ဆုိရင္ အစိုးရရဲ႕ ေလ်ာ္ ေၾကးကေနာက္မွ။ အခုထုတ္ ေရာင္းထားရင္ ပိုျမတ္တယ္ဆို ေတာ့ သေဘာနဲ႔ေရာင္း၀ယ္ေန ၾကတာ’’ဟု ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕နယ္ ေရႊ လြန္းအိမ္အက်ဳိးေဆာင္လုပ္ငန္း ရွင္ ဦးတင္ကိုကိုေလးက ေျပာ သည္။

ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း ဧရိယာ တြင္ ပါ၀င္သည့္ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ဳိ႕မွ ေဒသခံမ်ားအား ေမးျမန္းခ်က္အရ မိမိၿမိဳ႕နယ္အေပၚ ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ ေစရန္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း အေပၚ ကန္႔ကြက္စရာအေၾကာင္း မရွိဟု အမ်ားစုက ေျဖၾကားသည္။

‘‘ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းကို သီလ ၀ါလို ထပ္မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ သီလ ၀ါတုန္းက ေျမယာေလ်ာ္ေၾကး ေတြက ရတဲ့သူရတယ္။ မရတဲ့ သူ မရဘူး’’ဟု သန္လ်င္ၿမိဳ႕နယ္ ေအးခ်မ္းသာရပ္ကြက္မွ အိမ္ၿခံ ေျမအက်ဳိးေဆာင္တစ္ဦးက ေျပာ သည္။

ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း ျပန္လည္ စတင္ပါက ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကကဲ့ သို႔ အလ်င္စလို တင္ဒါေခၚမေခၚ ယူဘဲ ကုမၸဏီတစ္ခုသို႔ လက္ သင့္ရာေပးၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျခင္းမ်ဳိး မျဖစ္ေစရန္ ေကာင္း မြန္သည့္ စီမံခန္႔ခဲြမႈျဖင့္သာ စတင္သင့္သည္ဟု တုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ေျပာသည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ စီမံကိန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ကို လက္သင့္ရာ မေပးဘဲ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားမပါ သည့္ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းအျဖစ္သာ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ရန္ကုန္ တုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္ဦးေက်ာ္က ေျပာသည္။

‘‘ကုမၸဏီတစ္ခုကို လက္ သိပ္ထိုးေပးၿပီးမွ အမ်ားျပည္သူ ကို အသိေပးတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးေနာက္ တစ္ခါ မျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုမယ္’’ ဟု ဦးေက်ာ္က ဆုိသည္။

လက္ရွိ ရန္ကုန္၏ ဧရိယာ အရ ၿမိဳ႕ကို တုိးခ်ဲ႕ရန္လိုအပ္ေန သည္မွာ မွန္ကန္ေသာ္လည္း စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု က ေဒါင္လုိက္(အထပ္ျမင့္မ်ား ေဆာက္၍ခ်ဲ႕ျခင္း) ကို ပိုမိုလုိလား ၿပီး ၿမိဳ႕ျပပညာရွင္မ်ားကမူ အ လ်ားလုိက္ ခ်ဲ႕ရန္ လုိအပ္သည္ဟု ေျပာၾကားထားသည္။

၁၉၉၀ အေက်ာ္က ခ်ဲ႕ထြင္ ခဲ့သည့္ လႈိင္သာယာ၊ ေရႊျပည္ သာ၊ ေရႊေပါက္ကံ၊ ေျမာက္ဥကၠ လာ၊ ေတာင္ဥကၠလာၿမိဳ႕နယ္မ်ား ကဲ့သို႔ စနစ္မက်သည့္ ၿမိဳ႕သစ္စီ မံကိန္းမ်ား မျဖစ္ရန္ လုိအပ္သည္ဟု ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း ပညာရွင္ဦး၀င္းျမင့္က ဆုိသည္။

‘‘စနစ္မက်ဘဲ ၿမိဳ႕ကိုခ်ဲ႕ရင္ ၿမိဳ႕ကိုရြာေတြ ၀ိုင္းသလို ျဖစ္သြား လိမ့္မယ္’’ဟု ၿမိဳ႕ရြာႏွင့္ အိုးအိမ္ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈဦးစီးဌာနမွ အၿငိမ္းစား ဦးျမင့္မိုရ္ေဆြက ေထာက္ျပေျပာ ဆုိသည္။

ယခင္က ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕သစ္မ်ားတြင္ လမ္းစနစ္၊ အေျခခံအ ေဆာက္အအံုစနစ္ႏွင့္ ေရေျမာင္းစနစ္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ယေန႔အထိ အားနည္းခ်က္မ်ားရွိေနၿပီး အခ်ိန္မီမျပဳျပင္ ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။

ၿမိဳ႕ကို မခ်ဲ႕ထြင္မီ လက္ရွိ ရန္ကုန္၏ေခတ္မမီ က်ဥ္းေျမာင္း သည့္ လမ္းမ်ားႏွင့္ တိုးပြားလာ သည့္ ယာဥ္စီးေရမ်ားေၾကာင့္ ခံုးေက်ာ္တံတားမ်ားတည္ေဆာက္ ၿပီး လက္ပူတိုက္ အလ်င္အျမန္ ေျဖရွင္းေနျခင္းကလည္း ေရရွည္ တြင္ မထိေရာက္ႏုိင္ေတာ့သျဖင့္ အခ်ိန္မီ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း တစ္ခု ေဖာ္ထုတ္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပသည္။

လ်ာထားေသာ ၿမိဳ႕သစ္စီမံ ကိန္းဧရိယာတြင္ ပါဝင္သည့္ ေဒသခံအခ်ိဳ႕ကမူ စီမံကိန္းကို အျမန္ဆံုး ျဖစ္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေန သည္။ အထူးသျဖင့္ စီမံကိန္း ရပ္ဆုိင္းျခင္းခံထားရေသာ ၾကည့္ျမင္တိုင္တစ္ဖက္ကမ္းမွ ျပည္သူမ်ားျဖစ္သည္။ စီမံကိန္းစလွ်င္ ၎တို႔ လယ္ယာေျမမ်ား ေစ်းေကာင္းျဖင့္ ေရာင္းရမည္ျဖစ္ၿပီး ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးမည္ဟု ယံုၾကည္ေနျခင္းေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။

‘‘ရန္ကုန္ကို သြားခ်င္ရင္ လိႈင္သာယာကေန တစ္ေကြ႕တစ္ပတ္သြားေနရတယ္။ တံတားထုိးလုိက္ ရင္ အခ်ိန္လည္း တိုသြားမယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးဒုဝန္ႀကီးလႊတ္ ေတာ္ထဲမွာ ေျပာသြားသလိုမ်ိဳး ဆင္မလိုက္ဘက္ကေန တံတား တစ္စင္း ထပ္ထုိးမယ္လို႔ ေျပာ ထားတာ ဒီေန႔ထိ ဘာသံမွ မၾကားရေသးဘူး’’ဟု ၾကည့္ျမင္တိုင္တစ္ဖက္ကမ္း ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာ္မ တီဒုဥကၠ႒ ဦးဝမ္က်င္က ေျပာ ၾကားသည္။

ရန္ကုန္တစ္ဖက္ကမ္း ဒလ ဘက္သို႔ တံတားထုိးေရးမွာ ကိုရီးယားေခ်းေငြျဖင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ လ ေနာက္ဆံုးပတ္က လႊတ္ေတာ္ အတြင္း အတည္ျပဳလိုက္ၿပီျဖစ္ သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ တံတားေဆာက္ ၿပီးလွ်င္ မိနစ္ပိုင္းမွ်ပင္ ၿမိဳ႕လယ္ ႏွင့္ သြားလာခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္မည့္ ဒလဘက္ျခမ္းတြင္ ၿမိဳ႕ဧရိယာခ်ဲ႕ ထြင္လိမ့္မည္ဟု လုပ္ငန္းရွင္အ မ်ားစုက ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ဒလဘက္ျခမ္းတြင္ ေျမ မ်ားရသေလာက္ ဝယ္ယူေန၍ ေျမ ေစ်းတုိးတက္သြားျခင္းလည္း ျဖစ္ သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအ ေျခခ်သူမ်ားျဖင့္ ေန႔စဥ္ တိုးပြား လာသည့္ လူဦးေရမ်ားအၾကား ရန္ကုန္က မျဖစ္မေန ခ်ဲ႕ထြင္ရ မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေကာင္းမြန္ မွန္ကန္သည့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္မွသာ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းက အေကာင္းဘက္သို႔ ဦးတည္ ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

သို႔မွသာ အဘက္ဘက္က အားနည္းေနသည့္ ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္ ပိုင္းဆုိင္ရာ အားနည္းေနသည့္ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ကို ကယ္တင္ ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၿမိဳ႕ျပဗိသုကာပညာရွင္မ်ားက တထစ္ခ် ယံု ၾကည္ေနၾကသည္။

ေျမနီလမ္း နံေဘးတြင္ လမ္း မီးတုိင္မ်ား သြယ္တန္းေနသည္ကို ၾကည့္ရင္း မၾကာခင္ ၎တို႔ရြာ ေလး မီးလင္းလာေတာ့မည္ဟု ကိုယ့္အေတြးႏွင့္ကိုယ္ ဦးသိန္းစိုးဝင္းတစ္ေယာက္ စိတ္လႈပ္ရွားေန ေလသည္။

Credit: 7daydaily